"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Het bloed van de zwaan

Zaterdag, 9 juli, 2022

Geschreven door: Hugo Luijten
Artikel door: Peter van Bavel

Verrassend, vernieuwend, verbijsterend en verfrissend in sepia

[Recensie] Een van mijn favoriete auteurs heeft de overstap gemaakt naar Pelckmans Uitgevers. We nemen afscheid van Cools en we nemen afscheid van Lemmens. Hoewel er genoeg te genieten viel met de op de Netflix-serie gebaseerde thrillers uit de Undercover-serie, is het tijd voor iets nieuws. 

Grote favoriet waren zijn eerdere thrillers Verast, De Brexitmoorden en Het jaar van de slang. Stuk voor stuk meesterwerken die authenticiteit en spanning als kernkwaliteiten bevatten. Hugo Luijten is tevens een onderscheidende auteur omdat hij, als geen ander, uitermate vlotlopende en geloofwaardige dialogen kan schrijven.

Niet alleen een nieuwe uitgeverij, ook een nieuw concept boeken. Het bloed van de zwaan wordt gelanceerd als het eerste deel van een thrillerreeks waarin beruchte seriemoordenaars uit de geschiedenis centraal staan. Dit eerste deel gaat over Peter Kürten, die de bijnaam ‘de vampier van Düsseldorf’ verkreeg. Het verhaal speelt zich af in 1929 en 1930.

Vierhonderd pagina’s spanning en historie
Het verhaal wordt chronologisch verteld aan de hand van ruim zeventig korte hoofdstukken, verdeeld over vier delen, samen goed voor ruim vierhonderd pagina’s spanning en historie. Daar waar de inhoud van het verhaal al meer dan de moeite waard is, ben ik extra blij met het slotstuk dat ‘verantwoording’ heet. Hierin legt Hugo uit waaruit zijn bronnen bestonden waarop dit waargebeurde verhaal is gebouwd. Als historicus en auteur heeft hij voortdurend gebalanceerd op het slappe koord tussen feitenmateriaal en ruimte voor fictie ten dienste van het verhaal. 

Kookboeken Nieuws

Het zwaartepunt lijkt iets over te hellen naar de feiten. Naast veel documentatie over de gebeurtenissen bevatte de plaats van handeling ‘Düsseldorf’, ook vele geheimen. Wat at men, hoe zag de stad er uit, wat voor merk auto bezat de plaatselijke recherche? Tal van belangrijke en minder essentiële omgevingsfactoren waarbij de auteur de keuze heeft gehad tussen het te bedenken en het te onderzoeken.

Hugo koos voor het laatste en de historicus in hem heeft het gehele decor op basis van een veelkleurig feiten-palet weten in te kleuren. De stad werd immers vrijwel volledig verwoest in de Tweede Wereldoorlog, dus ook hier was veel research benodigd. De betrouwbaarheid van de onderzoeksresultaten geeft extra elan aan het boeiende verhaal.

Trauma’s van de Eerste Wereldoorlog
Daarnaast geeft de tijdgeest van de vooroorlogse crisisjaren een extra spanningslaag aan het boek. De trauma’s van de Eerste Wereldoorlog zijn nog tastbaar terwijl de opkomst van het nationaalsocialisme voelbaar is. Een gewond en een gevaarlijk dier tegelijk. Het leidt tot afwijkend en afwijzend gedrag van en tussen de personages in het verhaal. Een diepere laag die helpt het juiste tijdsbeeld te creëren. En een beeld dat gekenmerkt wordt door sepia-tinten.

De verhaalperspectieven wisselen tussen dader, slachtoffers en politie. Daar waar de verwondingen van de slachtoffers met eerbied en bedekte termen worden beschreven vanuit het recherche-perspectief, worden ze expliciet van aard in de hoofdstukken waar we de dader volgen. 

Een detail dat de lezer laat gruwelen op het ene moment en zakelijk en procedureel laat rechercheren op het andere. De auteur jongleert met de gevoelens van zijn lezers, op geraffineerde wijze. 

Hugo toont dat het verlaten van succesvolle paden leidt tot extra opbrengst. Het bloed van de zwaan is van zeer hoge kwaliteit. Tom Waes is niet langer nodig om zijn personages een gezicht te geven. Zorgvuldig opgebouwde personages met hun eigen visie, motieven en gedragingen maken ook de fictieve stukjes van dit verhaal uiteindelijk levensecht.

Een papieren kwaliteitsproduct
Daar waar de historicus in Hugo Luijten hem enerzijds heeft gedwongen binnen de lijntjes te kleuren, geeft het hem anderzijds de vrijheid om te doen waar zijn hart ligt. Luijten lijkt hier beter op zijn gemak en meer in zijn comfortzone te vertoeven dan in de commerciële Netflix-merchandise. En dat levert dit papieren kwaliteitsproduct op.

Na afloop van het lezen, ontstond er een niet te temperen enthousiasme om de feiten en de geschiedenis van het verhaal te vervolgen en te verdiepen middels eigen online onderzoeken. Ik ben ook al nieuwsgierig wie de volgende seriemoordenaar zal zijn, in wiens hoofd de auteur hierna zal kruipen. 

Wanneer je van goed uitgewerkte thrillers houdt, wanneer je van mening bent dat de meeste thrillers wel erg op elkaar lijken, wanneer je in gedachten door vervlogen tijden wilt dwalen zonder eindeloze stukken tekst over de omgeving te moeten lezen, wanneer je geloofwaardige personages en verbijsterende gebeurtenissen wilt lezen: lees dit boek.

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow

Boeken van deze Auteur:

Het bloed van de zwaan

Undercover

De Brexitmoorden

Verast

Undercover 2

Het jaar van de slang