"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Het circus van de vrijheid

Zaterdag, 8 januari, 2022

Geschreven door: Sue Smethurst
Artikel door: Demi Stein

Een vlucht naar veiligheid

[Recensie] Mindla Horowitz leer je kennen voordat de Tweede Wereldoorlog aan de gang is. Het leven is al een stuk lastiger want er is weinig geld en weinig eten. Haar familie hoort regelmatig berichten vanuit Duitsland, over hoe zij daar de Joden behandelen. In eerste instantie zijn Mindla en haar familie nog niet bang, ze zitten ten slotte in Polen. Tot het moment aanbreekt dat er geruchten rondgaan dat de Duitsers naar Polen willen komen.

Mindla en Michael Horowitz zijn pas net getrouwd en in verwachting van hun eerste zoontje wanneer de Duitsers Polen binnenvallen. Michael is op dit moment circusartiest en daarom niet in de buurt van Mindla.

Op weg naar veiligheid gaat Mindla samen met haar jonge zoontje op pad om haar man te zoeken, zodat ze elkaar in veiligheid kunnen brengen. Dit gaat echter moeizamer dan ze eerst had verwacht. Uiteindelijk vinden ze elkaar en reizen ze over maar liefst drie continenten.

Het verhaal van Mindla en Michael is geschreven door de Australische journalist en publicist Sue Smethurst en gebaseerd op het verhaal van haar schoonfamilie, ondersteunt door foto’s en informatie vanuit de familie archieven.

Boekenkrant

Andere blik op Joden in WOII

We kennen allemaal al wel een aantal Tweede Wereldoorlog verhalen over Joden die de kampen overleefden of waren ondergedoken. Het circus van de vrijheid is net iets anders en daarom erg interessant om te lezen.

Mindla volgen we vanaf voor de oorlog. Je krijgt hierdoor een goed beeld van hoe een Joodse Poolse vrouw op dat moment leefde en hoe zij de ontwikkelingen in Duitsland volgen, met grote verschrikkingen als gevolg. Het is erg interessant om hier ook eens over te lezen. Daarna volgen we de indrukwekkende reis van Mindla en haar zoon, waarvan je verwacht dat het niet goed af zal lopen. Dit stuk is emotioneel gezien heftig maar ook spannend om te lezen. We lezen hoe het is om als Joodse Poolse gevangen te zitten in Rusland, hoe ze daar waardeloos behandeld werd en elke dag in angst moest leven. Aan de andere kant lezen we dan vanuit Michael, die op zoek is naar zijn vrouw en zoon. Je leeft erg met hem mee want je vrouw en zoon terug vinden in een Tweede Wereldoorlog gaat niet gemakkelijk.

Het is dan ook hartverwarmend om te lezen hoe Mindla en Michael uiteindelijk terecht zijn gekomen. Beide ouders hebben enorm hun best gedaan om aan het welzijn van hun zoontje te denken en een toekomst te kunnen creëren waarin hij veilig zal zijn. Het is heel erg mooi om te lezen hoe zij ondanks alle nare omstandigheden zo hun best doen en daar in slagen.

Het verhaal is enorm interessant, emotioneel op een aantal punten, spannend maar ook hartverwarmend. Sue Smethurst heeft een verhaal neergezet over haar schoonfamilie dat wegleest als een spannende roman. Het lijkt mij als schrijfster enorm heftig om hierover te schrijven, omdat het tenslotte om familie gaat.

De schrijfstijl van Sue Smethurst voelde op een aantal punten wat traag en langdradig aan, maar hetgeen wat ze schrijft maakt dit helemaal goed. De gegeven informatie is goed omschreven en geeft een zeer duidelijk beeld van de omstandigheden tijdens de Tweede Wereldoorlog, op sommige momenten komt een sterke maag ook wel van pas.

Sue Smethurst heeft al meerdere non-fictie titels op haar naam staan, maar Het circus van de vrijheid is het eerste boek dat is vertaald naar het Nederlands. De originele titel is The Freedom Circus.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles