Een ode aan onze stekelige vriendjes
[Recensie] Het egeltjeshandboek wordt in het Nederlands uitgegeven door Karakter en komt oorspronkelijk uit – hoe kan het ook anders – Groot Brittannië. In geen ander land kunnen complete encyclopedieën gewijd worden aan de futielste onderwerpen. Niet dat de egel geen interessant dier is. Integendeel. In dit handboek krijgen we alle denkbare aspecten te lezen van deze wonderlijke heggensluiper.
Het boekje ziet er even lief uit als het onderwerp is. Op de omslag een schattig getekend bosje (of meer waarschijnlijk: een heg) aan weerszijden van een rond beestje dat met twee koolzwarte oogjes wantrouwend de wereld in kijkt. Best logisch, leren we verderop, want er loeren onverwacht veel gevaren voor deze diertjes in de lage bosjes.
De inhoud is strak gerangschikt. Coulthard verdeelt het boek in twaalf hoofdstukken die tevens onze twaalf maanden zijn, en geeft in elke maand zowel algemene informatie over egels als gedetailleerde informatie over wat egels in dat jaargetijde exact uitvoeren. Of waardoor ze bedreigd worden. Of wat ze eten. Enfin, een schat aan encyclopedische gegevens met een licht ‘aktivistiese’ ondertoon.
“December – Egels en mensen
Mensen zijn vreemde wezens. We kunnen op het obsessieve af dol zijn op een dier, er sentimenteel over doen, het opnemen in kinderboeken en het uitroepen tot nationaal symbool, terwijl we tegelijkertijd niets doen aan zijn benarde toestand.
Als we kijken hoe de relatie tussen mensen en egels zich heeft ontwikkeld, blijkt deze moeizaam te zijn verlopen. Uit de eerste geschriften over egels blijkt dat deze dieren vaak verkeerd zijn begrepen. Plinius schreef, slechts tientallen jaren na de dood van Christus, vol overtuiging dat egels hun eten verzamelen door het aan hun stekels te prikken…
Het lijkt erop dat niemand de moeite had genomen om egels eens echt te observeren. Dat soort fouten is nog door de vingers te zien omdat egels nu eenmaal nachtdieren zijn die zich zelden overdag vertonen. Maar een paar jaar later is de onwetendheid omtrent egels alleen maar groter geworden.”
Daarna veel Engelse voorbeelden van egelonwelgevallige wetgeving en een pleidooi om egels niet meteen dood te schieten, te verpletteren of in een val te lokken. Het is beter de kleine rakkers te begrijpen en ze te laten integreren in ons menselijk bestaan, want ze zijn best nuttig.
Na die weinig opzienbarende conclusie komen allerhande tips om de egel te helpen. Met extra voer in de winter bijvoorbeeld, en andere voor de hand liggende voorbeelden. Dat is bij dit boekje wel een probleem: bijna alle informatie en alle tips zijn zo obvious dat de lezer die al van egels hield, er een sterk duh-gevoel aan overhoudt. Maar voor alle andere nog oningewijden is dit een prachtige gebruiksaanwijzing hoe om te gaan met de egel, ze te respecteren en als het even kan, ze de jaargetijden door te helpen. Want wat hulp kunnen ze wel gebruiken, deze speldenkussens van de natuur.
Ook verschenen op Nico’s recensies
