"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Het einde van de punk in Helsinki

Vrijdag, 24 augustus, 2018

Geschreven door: Jaroslav Rudiš
Artikel door: Lalagè

Postpunk in postcommunistisch Tsjechië

[Recensie] Ole is eigenaar van café Helsinki, in een industriële stad in het oosten van Duitsland. Boven de straat lopen buizen waar water door ruist. Onder de stad wordt een tunnel gegraven. Er wordt met springstof gewerkt, dan trilt de aarde en de glazen in het café rinkelen. De stamgasten trekken zich er niets van aan en steken nog een sigaret op of bestellen een biertje of een bord soljanka: soep die Gabi heeft gekookt. Met veel humor vertelt Jaroslav Rudiš over deze mensen. Op een gegeven moment fantaseert Ole over een plaat over café Helsinki, met tien nummers over de vaste bezoekers. Het zijn acht grappige portretjes inclusief typische uitspraken, zoals van Oles huisgenoot de Prager:

“De basis voor een goede maaltijd zijn goede ingrediënten en er zo min mogelijk mee doen. Misschien geldt dat ook wel voor relaties. Maar de goede ingrediënten zijn vermoedelijk op.”

Een andere stamgast is Frank. Ooit hadden Frank en Ole samen een bandje, geïnspireerd door punkbands zoals The Sex Pistols en Die Toten Hosen. Bij een concert in Plzeň ontmoetten ze een meisje met groenblauwe ogen. Ole heeft veel vriendinnetjes gehad in zijn leven, maar aan deze Nancy denkt hij nog altijd terug.

De hoofdstukken over Ole worden afgewisseld met het dagboek van Nancy uit 1987. Ze woont in Tsjechoslowakije en is een echte punker, net als haar vrienden die ook allemaal bijnamen hebben zoals Chaos en Tyfus. Ze zien geen toekomst en dat is niet zo gek, want door de kernramp bij Tsjernobyl heeft iedereen schildklierproblemen. De schrijfstijl van Nancy is ruw en past goed bij een meisje van zestien dat onzeker en opstandig is.

Boekenkrant

Ik heb veel gelachen bij het lezen van dit boek. Rudiš laat zijn hoofdpersonen sterke metaforen gebruiken waarmee ze hun eigen gevoel onder woorden proberen te brengen. Edgar de Bruin heeft het uitstekend vertaald uit het Tsjechisch, inclusief de straattaal van Nancy. Het is een tragisch verhaal en de hoofdpersonen lijken soms op te geven, maar uiteindelijk zetten ze door. Als café Helsinki gesloten wordt door de gemeente, vanwege beschadigingen door het aanleggen van de tunnel, komen de vrienden in actie. Ze organiseren met z’n allen een punkfeest op een afgelegen terrein om geld in te zamelen voor een nieuw café. Eigenlijk is dat best wel ontroerend.

Aan het einde raken de verhaallijnen van Ole en Nancy elkaar nog één keer, op een verrassende manier. Het einde van de punk in Helsinki is een zeer origineel boek, dat een bijzonder inkijkje geeft in de wereld van mensen tijdens en na het communisme.

Eerder verschenen op Lalage

Boeken van deze Auteur:

Het einde van de punk in Helsinki

Het volk boven