Op weg naar het eind
[Recensie] ‘Aan alles komt een eind’ is een cliché waarbij je niet meteen aan het einde van onze samenleving of zelfs de aarde denkt. Toch zijn er talloze mensen die zich serieus zorgen maken over het einde van onze beschaving of het verdwijnen van Homo sapiens. De Belgische wetenschapsjournalist en fysicus Steven Stroeykens zet het in zijn recente boek Het einde van de wereld allemaal op een rij.
Hij verdeelt de mogelijkheden van een eindtijd in drie delen. Het eerste deel, Openbaring, beschrijft de vooral religieus of anderszins spiritueel geïnspireerde ideeën: hier passeren de Bijbelse interpretaties, de Maya’s, Nostradamus, en een beweging die voor vrijwillig uitsterven pleit de revue. Het lijkt erop dat we dit niet al te serieus als een bedreiging hoeven te zien.
In het tweede deel, Voorzorg, wordt het al wat realistischer, als we kennis maken met falende samenlevingen, de Club van Rome, natuurrampen, klimaatverandering en op hol geslagen computers. IJzingwekkend is het weinig bekende verhaal van luitenant-kolonel Stanislav Petrov, die in 1983 een alarm voor afgeschoten Amerikaanse raketten met atoombommen terecht op het laatste moment als vals interpreteerde. De wereld was oen slechts enkele minuten van een nucleaire ramp verwijderd. En wie kent de schaal van Torino, een schaal waarmee van 1 tot 10 net als bij aardbevingen de kans op een inslag vanuit de ruimte wordt aangegeven. Een kans die overigens niet erg groot is.
In het derde deel, Speculatie, komen ten slotte allerlei vooral astronomische onderwerpen aan bod met apocalyptische beschrijvingen van wat er allemaal met het heelal, de zon en onze planeet kan gebeuren. Het duizelt je van de miljarden maal miljarden deeltjes, lichtjaren, seconden en zo verder. Over allerlei rampen van buitenaf is de schrijver gelukkig nogal geruststellend. De kans op zulk onheil is niet zo groot. Het grootste risico lijkt toch de mens voor zichzelf met zijn nucleair tuig en vooral de klimaatverandering.
Het boek is vlot en onderhoudend geschreven, voorzien van de nodige humor en ironie. Zelfs het voor de niet-fysicus moeilijk te begrijpen laatste deel wordt nergens saai. Op enkele punten voegt Stroeykens een persoonlijke noot toe en geeft aan hoe hij er zelf over denkt en waarover hij zich zorgen maakt. Want ondanks alle geruststellende woorden is daar wel degelijk reden toe.
—
Eerder verschenen in Skepter
