Een prima slot van een gedenkwaardige serie
[Recensie] Jan Guillou is een bekende Zweedse auteur. De reeks ‘De grote eeuw’ is zijn meest ambitieuze literaire project tot op heden. Alle delen werden internationale bestsellers. Het einde van het verhaal is het tiende en laatste deel uit deze serie. De delen zijn afzonderlijk van elkaar te lezen. In deze serie verweeft Jan Guillou met verve historie en fictie. Het geheel is geschreven als een meeslepend epos over drie broers uit een klein vissersdorp in Noorwegen en hun nazaten. Dit deel gaat over de jaren negentig uit de vorige eeuw. Het boek start met een stamboom van de familie Lauritzen bijgewerkt tot 1991. Handig voor de lezer om af en toe eens te kijken wie nou ook weer wie is.
Hoofdrolspelers in dit tiende deel zijn Eric Letang (derde generatie) en zijn echtgenote Katarina Palm. We beleven de jaren negentig door hun ogen. Eric is een bekende advocaat die regelmatig in de media onder vuur ligt. Men is het vaak niet eens met zijn keuzes om Palestijnen en Koerden te verdedigen die van een misdaad worden beschuldigd. Maar Eric laat zich niet door de media van de kaart brengen, hij blijft volhardend in zijn denken om minderheidsgroeperingen te helpen. Zijn vrouw Katarina is politica en maakt in de jaren negentig een succesvolle carrière door. Samen vormen ze een samengesteld gezin met zoon Erkki van Eric en zoon Calle en dochter Helena van Katarina. Inmiddels hebben zij het nest verlaten. Erkki en Calle wonen en werken (ijshockeyen) in de verenigde Staten. Helena studeert en woont samen met haar vriend.
De familie Lauritzen slaat op tilt wanneer plotseling oom Harald opduikt. Hij is na de Tweede Wereldoorlog spoorloos verdwenen en blijkt in Argentinië te wonen. Harald was in de oorlog opgeklommen tot een hoge rang in het Duitse leger. Hij heeft nog steeds nazistische opvattingen. Harald komt met een lucratief voorstel naar zijn familie. In een Zwitserse kluis liggen papieren die bewijzen dat de familie Lauritzen heel veel onroerend goed bezat in enkele Duitse steden voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Met de huidige wetgeving kunnen zij als familie hiervoor een schadeloosstelling aanvragen, het onroerend goed is weggebombardeerd maar de grond ligt er uiteraard nog. Dat zou miljarden op kunnen leveren. Miljarden die vervolgens in de familie verdeeld kunnen worden. De erven Lauritzen zijn sterk verdeeld maar, gedreven door de belofte van veel geld, sluiten ze de rijen.
Eric Letang is vervolgens degene die mag proberen om via de wettelijke weg de miljarden binnen te hengelen. De betreffende Duitse steden zitten niet te wachten op zulke schuldeisers en doen er alles aan om de claim te verwerpen en de boel flink te vertragen.
Eric wordt gedurende de jaren negentig flink op de proef gesteld door deze procedure en door de spanningen die het in zijn familie oplevert. Ook Katarina krijgt het nodige te verwerken, we krijgen een aardig inkijkje in de Zweedse politiek. Intussen floreert het Zweedse ijshockey en krijgen we die successen ook mee omdat Eric en Katarina natuurlijk de verrichtingen van hun zonen volgen.
Het einde van het verhaal is te lezen als een mooie roman, de personages uit de vorige delen komen terug maar dit deel is goed los te lezen. Losjes komen ook gebeurtenissen uit de jaren negentig uit andere landen aan de orde. De eenwording van Duitsland, dit schept ook de mogelijkheden voor de familie om te gaan procederen, eerder had dit niet gekund in de DDR. De affaire van Clinton wordt nog eens benadrukt. De staking van de NHL waardoor de buitenlandse ijshockeyers in de Verenigde Staten gedwongen worden om in hun eigen land weer te gaan spelen. De opkomst van de mobiele telefoon en de voor- maar ook nadelen ervan. Jan Guillou geeft het boek ook nog wat extra’s mee in de vorm van dagboekfragmenten van Harald Lauritzen. Daarin blikt hij terug op zijn jeugd, zijn keuze om in het Duitse leger dienst te nemen en zijn ervaringen in de oorlog. De jaren in Argentinië hebben zijn overtuigingen niet gewijzigd, hij blijft een overtuigde nazi. Dat zorgt voor een controverse in de familie en natuurlijk ook tot problemen bij de Duitse overheid. Zou hij niet uitgesloten moeten worden van de vele miljarden uit de schadeloosstelling? De auteur verwerkt dit gegeven prima, elke lezer kan hierdoor zijn of haar eigen mening bedenken maar uiteindelijk zal de wet bepalen wat wel of niet kan!
Een prima slot van een gedenkwaardige serie, ik heb het met veel plezier gelezen. Drieënhalve ster voor de wederwaardigheden van de familie Lauritzen.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
