Verlangen naar de moederschoot, of de oorsprong van de wereld
Een roman met als leidmotief het vrouwelijk geslachtsorgaan, dat tevens de oorsprong van de wereld is. Hoe zegt u? Het grote uitstel van Marc Reugebrink maakt het waar. De schrijver neemt geen blad voor de mond en werkt het motief consequent en vooral duidelijk uit. Hoofdpersoon Rega zoekt zijn plek in de wereld en vindt eh… houvast in het tussenbeense bij zijn vriendinnetjes. Voorbeeldje? Op pagina 2 al vinden we hem bezig: ‘Hij … hoe zeg je dat een beetje mooi? … hij … (likte kut, hij befte, hij deed … deed cunni … vunnilingus? Cunnilingus doen? Of: hij cunniligueerde? Hij bedreef de cunnilingus? Hij “bevredigde oraal”?…’
Rega bevredigt zijn vriendin Mireille, maar meer dan dat is hij op zoek naar iets ongrijpbaars. In zijn woorden: ‘Het zou altijd zo blijven … hier tussen haar dijen met lange halen, op weg, voor immer op weg naar iets wat als belofte behouden bleef, in de verwachting werd vervuld, later, zo laat mogelijk – nu nog niet, nu nog niet, zeker nu nog niet, dacht Rega …’ Het gaat hem om het moment waarop hij één is met Mireille, de milliseconde van werkelijk contact tussen twee mensen, de troost, de intimiteit, zijn plaats in de wereld. Dat moment wil hij vasthouden en tegelijkertijd zo lang mogelijk uitstellen. Daar blijft hij zijn hele leven/dit hele boek mee bezig.
Het boek bestaat uit drie delen. In het eerste deel ‘Che’ lezen we hoe Rega zijn puberteit in ‘Che’ doorbrengt, een bouwvallige boerderij die in onze tijd een jeugdhonk zou heten. Onder invloed van antikapitalistische vrienden wordt hij een aanhanger van het linkse gedachtegoed. Wat kleine avontuurtjes met meisjes sterken hem in de gedachte dat hij geen Casanova is. Verder zou hij niet weten wat hij met zijn leven aanmoet. Dan gaat ‘Che’ in vlammen op.
In deel twee, ‘Rabenhaupt’, slaat Rega zich door zijn studententijd. We zitten middenin de herdefiniëring van normen & waarden. De docenten hebben erg vage opvattingen over wat goed onderwijs is. Het moet allemaal minder gestructureerd, meer ‘intermenselijk’ en zo, weet je wel. Zo zweverig wordt het, dat zelfs de studenten beter onderwijs eisen dan ‘vaag flowerpowergezwatel’. Rega is nog altijd zoekend. Zo is er Rosa, een vriendin van zijn vriend. Bij haar vindt hij iets terug van de intimiteit die hij had met Mireille voordat hij haar kwijtraakte aan een totaal ander wereldbeeld. Helaas wordt hun intieme samenzijn verstoord omdat er brand uitbreekt, alweer.
Dat leidt tot het derde deel: ‘Das Rote Kabinett’. Het is de naam van een nachtclubachtige tent in West-Berlijn waar meisjes naakt dansen en het bier duur is. Rega heeft ergens achterin een goedkope kamer gehuurd. Hij voelt zich verbonden met de meisjes, zo sterk dat hij soms de klanten van ze af wil slaan, maar dat is weer niet de bedoeling. Op een avond zit hij daar aan de bar als er algemene opwinding door de stad spoelt. De grens gaat open! In een prachtige scène voelt Rega de verbondenheid met anderen weer, op het moment dat de Oost- en West-Berlijners zich mengen. Hij is gelukkig, hoe kort dat moment ook duurt.
Een meeslepend verhaal heeft Marc Reugenbrink ons gegeven, dat prachtig verwoordt hoe akelig schrijnend de zoektocht naar de zin van het leven kan zijn. De stijl is apart. Je moet er van houden als de auteur een beetje vaak naar, hoe heet het, naar woorden, nee.. naar sfeerbeelden… ja dat is het, beelden moet zoeken om zijn zinnen op precies deze, aarzelende .. nee, stotterende maar toch uiteindelijk trefzekere wijze vorm te geven.
Mooie beschrijvingen zijn er genoeg te vinden. Een vriend van Rega scheert de ene kant van zijn lichaam geheel kaal, inclusief hoofd- en schaamhaar, en noemt dat ‘een behavioristisch-corporeel experiment’. Iemand heeft een ‘Olympische hoestbui’. Of als Rega zich probeert in te leven in de paardrijwereld van Mireille: ‘Hij zag het kantelen van bekkens. De eenheid van amazone en paard … Hij zag een vorm van seks, eigenlijk…’
Deel twee van het boek begint met een prachtige zin van naar schatting 200 woorden. Reugebrink zet in die zin perfect neer hoe het collegemilieu in die tijd was, hoe de leerlingen protesteerden, hoe de leraren daar niet mee om konden gaan. Iets verderop beschrijft Reugebrink Rega’s binnenwereld. In een paar bladzijden wordt hij ‘voortgestuwd door een herinnering’. Wij lezen mee hoe in een Stream of Consciousness-achtige woordenstroom zijn gedachten steeds verwarder raken en alle kanten op vliegen. Prachtig.
Dat Reugebrink de pen vaardig hanteert is een understatement. Hij beschrijft op vriendelijke, zoekende maar soms scherpe manier de diepste drijfveren van mensen in een woelige wereld. Tegelijk bouwt hij een kasteel van een verhaal dat verrast, ontroert en glimlachjes van herkenning oproept. Een must-read voor iedereen die de post-flowerpowertijd niet meemaakte maar wel de smaak ervan wil proeven.
Voor het eerst verschenen op Bazarow. Ook verschenen op Nico’s recensies.
