"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Het huis aan de singels

Dinsdag, 10 augustus, 2021

Geschreven door: Tine Versteegh
Artikel door: Roeland Dobbelaer

Het mysterie van opgroeien

[Recensie] Slechts zes mensen passeren de revue in de debuutroman van Tine Versteegh Het huis aan de singels. De hoofdrol is voor de net afgestudeerde en wat wereldvreemde en tobberige filosoof Daphne die in een boekhandel in de stad Groningen werkt. En er zijn haar beide ouders, de kunstenaar Elsa en de academicus Peter met grote kennis van filosofie en kunst. Met beide ouders voelt Daphne een innige band. Er is de aardse en altijd vrolijke boezemvriendin van Daphne, Sophie, die zorgt voor ontspanning en vermaak. Er is de superaantrekkelijk Simon die ook in de boekhandel werkt, waarover Daphne soms droomt dat ze seks met hem heeft, maar die ook weleens lullige opmerkingen kan maken. Er is het lieve maar wat sullig vriendje Emiel waarmee Daphne een relatie probeert te krijgen of beter, probeert te houden. Hij wil wel, zij weet niet wat ze wil. En dan is er nog de homoseksuele kunstenaar Michel, studiegenoot en vriend van moeder Elsa, bij wie Daphne haar hart kan uitstorten.

Met deze bescheiden groep karakters componeerde Versteegh een kleine liefdevolle roman. Centraal staat de driehoek tussen Daphne en haar ouders. Voor de buitenwereld vormde het gezin altijd een perfecte symbiose tussen ouders en kind, wat ook door henzelf meestentijds zo werd ervaren. Tijdens een reisje naar Schiermonnikoog, altijd een geslaagd gezinsuitje, merkt Daphne dat er iets is veranderd in de relatie met haar ouders. Vooral met vader Peter lopen de gesprekken minder goed, er zijn over en weer irritaties. Is Peter wel altijd een liefhebbende vader geweest, of was hij gewoon een veeleisende man die alleen maar oog heeft voor schoolprestaties? Waarom werd hij toen ze klein was soms zo kwaad?

Er doemen schimmen uit het verleden op. Daphne heeft dromen over monsters die Peter én haar vriendje Emiel voorstellen. Ontdaan neemt ze afstand van haar vader en bezoekt ze niet langer het Groningse huis aan de singels, het ouderlijk huis waar ze opgroeide en waar haar ouders maandelijks succesvolle salons organiseren en kunstenaars, wetenschappers en schrijvers uitnodigen om te komen vertellen over hun werk.

Daphne gaat op onderzoek uit, graaft in haar geheugen, in haar ziel, voert gesprekken met de mensen om haar heen. Waarom Daphne overigens niet veel eerder twijfels kreeg over de relatie met haar vader wordt niet duidelijk in de roman. Langzaamaan krijgt ze een vermoeden waarom ze afstand wilt nemen van Peter. Even lijkt het boek de afslag te nemen richting incest, maar gelukkig vormt een origineler thematiek de achterliggende basis van de roman. Als Daphne denkt dat ze inmiddels alles snapt, komt er groot verdriet om de hoek kijken en is alles weer anders.

Geschiedenis Magazine

“Voor mijn ogen vervormt zijn gezicht tot dat overbekende beeld, dat sinds ons tripje naar Schiermonnikoog, mijn herinnering op willekeurige momenten binnen lijkt te dringen. En ik zie woede. Ik probeer hem af te pellen. In gedachten trek ik een laagje vel van zijn gezicht. Het laat makkelijk los, het is niet naar. Het is als een dier dat vervelt, er verschijnt gewoon een volgend laagje.
In dat laagje herken ik angst. Zijn wenkbrauwen zijn omhooggeschoten, zijn ogen zijn groot, zijn mondhoeken trekken naar beneden. Ik pel nog een laagje af. En nog een. En nog een. Tot er alleen liefde overblijft” (pag. 173).

De relatie tussen een kind en zijn of haar ouders is zondermeer de meeste complexe die er is. Boeken zijn erover vol geschreven. Voegt Het huis aan de singels hier nog iets toe? Zeker, het laat zien dat de relaties met je ouders altijd een mysterie blijft. Je kunt alles analyseren, in therapie gaan, maar het wonder dat plaatsvindt tussen ouders en een opgroeiend kind, laat zich moeilijk passen in strakke schema’s. Niet alles kan duidelijk worden, niet alles is verklaarbaar, maar zeker is dat het meeste niet te reconstrueren is. Dat is Daphnes zoektocht.

Versteegh toont het mysterie van opgroeien, van de complexe relatie tussen ouders en kind. Mooi, liefdevol. Geen verwijten, maar ook geen zekerheden.

Zo blijft het Huis aan de singels raadselachtig, mysterieus als het leven zelf. En waarom het boek niet Huis aan de singel heet zonder s, ja ook dat wordt niet duidelijk. Gelukkig maar.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles

Schrijver Tine Versteegh publiceerde haar debuutroman in eigen beheer. Ze wilde alleen exemplaren van haar roman drukken waarvan ze zeker wist dat ze een lezer zou krijgen. Lees hier over achtergrond van deze aanpak in Bazarow Magazine. Bij voldoende belangstelling komt er, weer op basis van voorinschrijving, een tweede druk.