"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Het internet is stuk

Dinsdag, 15 december, 2020

Geschreven door: Marleen Stikker
Artikel door: Socrates Schouten

Repareer het internet

[Signalering] Hoe kunnen we ons bevrijden uit de greep van techbedrijven en publieke waarden centraal stellen in de ontwikkeling van nieuwe technologie? Dat is de prangende vraag die Marleen Stikker stelt in haar boek Het internet is stuk.

Stikker is een van de Nederlandse pioniers die internet dichter bij de burger bracht: zij stond 25 jaar geleden aan de wieg van De Digitale Stad en technologiecentrum Waag. Maar het was Stikker en haar mede-activisten ook meteen duidelijk dat deze nieuwe infrastructuur met gevaren gepaard ging. Deze bleven lange tijd onderschat: het optimisme rondom de opkomst van internet werd van links tot rechts gedeeld. Overheden vonden dat ze de markt hun werk moesten laten doen en wilden de innovatieve krachten niet in de weg zitten. Zodat we nu opgescheept zitten met ‘Big Tech’: platformbedrijven wiens businessmodel op machtsconcentratie en privacyschending draait. Aan hun invloed kun je niet ontsnappen, ook al maak je zelf van hun diensten geen gebruik. Vandaar de stelling van Stikker dat het internet stuk is.
Maar, zo luidt ook de ondertitel van haar boek, we kunnen het repareren. Het eerste deel biedt een boeiende inkijk in de rol die hackers, kunstenaars en activisten speelden, en nog steeds spelen, om internet en andere mediatechnologie menselijk te maken. Deel twee kijkt naar wat er mis ging, en in deel drie komt Stikker met oplossingen. Overheden dienen zich toe te leggen op niet-commerciële alternatieven, met name op het niveau van de digitale infrastructuur. Burgers en maatschappelijke organisaties roept ze op open source te ‘gaan’ en van Google weg te blijven. Maar belangrijker is de kritische publieke massa die Stikker bijeen wil brengen, bijvoorbeeld in ‘maakplaatsen’ en ‘beleidslabs.’ Deze ziet ze als een maatschappelijke windtunnel waar nieuwe technologie getest wordt op publieke waarden.

Eerder verschenen in De Helling

Heaven