Een onmogelijke liefde
[Recensie] Het jachtgeweer is een boekje uit de Schwoblijst. Een raamvertelling, waarin brieven worden geschreven door drie verschillende vrouwen, te weten; Shōko, Midori en Saiko. Alle drie schrijven ze onafhankelijk van elkaar hun overpeinzingen over een groot geheim aan Jōsuke Misugi. Zo héél geheim blijkt het overigens uiteindelijk niet te zijn.
Een naamloze ik-verteller krijgt de vraag een gedicht te schrijven voor het tijdschrift van een jagersvereniging. Hij schrijft een prozagedicht genaamd Het jachtgeweer. Onderwerp is een jager die hij die winter de Amagi-berg heeft zien opklimmen, zo gefascineerd door zijn tred en verschijning, dat hij de wens voelt om ook op die manier te lopen. Dan ziet hij in gedachten echter niet de berg die de jager opgaat, maar een witte, droge rivierbedding die hij achter zich laat.
Een aantal weken na het verschijnen van het gedicht krijgt hij een brief van de hem onbekende Jōsuke Misugi die schrijft het gedicht in het jagersblad te hebben gelezen en er emotioneel door werd geraakt. Hij heeft zichzelf herkend in het gedicht en vraagt de dichter om drie brieven, die hij heeft gekregen, te lezen.
Shōko schrijft haar oom Jōsuke nadat ze, een dag voor het overlijden van haar moeder, stiekem haar dagboek heeft gelezen, waardoor ze nu weet dat hij een geheime relatie heeft gehad met haar moeder. Ze wil met haar brief bewerkstelligen dat oom Jōsuke op de hoogte zal zijn van haar gevoelens van droefheid. Ze is er van overtuigd dat alleen zij weet heeft van deze geheime relatie.
“Eigenlijk had ik het soort brief willen schrijven waardoor u na hem gelezen te hebben met de pijp in uw mond naar buiten zou willen gaan, maar dat lukt me eenvoudig niet. Ik heb dit punt al zo vaak bereikt, en ik heb ik weet niet hoeveel vellen briefpapier verpest. Dit was mijn opzet niet. Ik wilde u alleen eerlijk uitleggen wat mijn gevoelens nu zijn, zodat u die kunt begrijpen. […] Het is de droefheid die over me heen spoelt, zoals op een winderige dag de schuimkoppen in de zee bij Ashiya van alle kanten op je af komen, en dat brengt me in verwarring.”
Midori vertelt haar man op een kille en afstandelijke manier per brief dat ze van hem scheiden wil, omdat ze al die tijd heeft geweten dat hij een relatie had met de vrouw die ze altijd als haar oudere zus beschouwde. Haar kijk op haar man loopt niet over van begrip en ze vertelt hem in klare taal dat ze hem in wezen minacht.
“Je hebt in je leven zelden of nooit eenzaamheid gekend. Je bent zeker niet iemand die in zijn eentje zal gaan zitten kniezen. Je mag af en toe verveeld kijken, maar zielig kijken doe je nooit. Je hebt een merkwaardige kijk op alles, en je bent er heilig van overtuigd dat jouw kijk altijd de juiste is. Dat mag jij zelfvertrouwen noemen, maar als ik je zo bezig zie bekruipt me soms de lust om je hard door elkaar te rammelen. Kortom, voor een vrouw ben je niet om te verdragen. Je bent een saaie piet, het soort man op wie het nauwelijks de moeite waard is verliefd te worden.”
Vlak voor haar dood schreef Saiko de laatste brief, zijn minnares van de afgelopen 13 jaar. Zij vertelt hem haar gevoelens en die blijken bijzonder verrassend te zijn.
“Opeens was het of al die onsamenhangende gevoelens in mijn lichaam een bloem lieten ontluiken en wist ik hoe gelukkig een vrouw kan zijn als ze wordt liefgehad.
Ik heb mezelf er nooit toe kunnen brengen om het mijn man te vergeven dat hij me vroeger ontrouw is geweest, maar mijn eigen overspel vergaf ik mezelf maar al te gauw.”
Het jachtgeweer is voor het overgrote deel ook een briefroman. Het is prachtig om in de afzonderlijke brieven het eigen karakter en intonatie van de afzender te proeven. De drie vrouwen laten zien hoe ze zich emotioneel voelen. Ook de blik op Misugi zelf verandert en hij is uiteindelijk de grote verliezer.
Door elke brief schijnt het licht vanaf een andere kant op de geheime relatie en komt er via mooie metaforen steeds een extra stukje van de puzzel tevoorschijn. Doordat alle brieven vanuit een eigen perceptie zijn geschreven, krijg je als lezer meer informatie, dan de briefschrijvers zelf hebben. Hierdoor wordt de spanning langzaam opgebouwd en krijg je als lezer de kans om het ware verhaal te creëren.
De brievenschrijvers lijken de personificatie van droomsymbolen te zijn – een geïdealiseerde en symbolische voorstelling of persoonlijkheidstype die in het onderbewustzijn aanwezig is. En… niet te vergeten… dan hebben we ook de dichter nog!
Heel fijntjes, helder en fris in taalgebruik, ontrolt langzaam, op een afgewogen manier, het subtiele verhaal over liefde, eenzaamheid en de dood. Een klein boekje in je handen, maar met een geweldige inhoud die nog lang blijft nazinderen. Ik heb het boek tweemaal gelezen en dat zal ik zeker nogmaals doen, omdat er elke keer weer iets tevoorschijn komt waar ik eerst overheen heb gelezen. Jammer dat het zo dun is.
Laat je vooral niet weerhouden door de schreeuwerige cover, want dit is werkelijk een prachtige klassieker. Een Japanse parel! Het heeft absoluut mijn nieuwsgierigheid gewekt naar het boek Stierensumo.
Achterin de novelle staat een verklarende lijst noten van de Japanse woorden, begrippen en gebeurtenissen die in de tekst niet worden uitgelegd.
Over de Auteur
Yasushi Inoue (1907 – 1991) was een Japanse schrijver van poëzie, essays, korte fictie en romans. Hij schreef met Het jachtgeweer zijn debuut in 1949 en brak daar meteen mee door. Daarvoor was hij werkzaam als journalist en literair recensent. Zijn tweede werk is Stierensumo, dat meteen na 1949 uitkwam. Inoue ontving daarmee de Akutagawa-prijs voor nieuw talent. Bij Uitgeverij Bananafish zal zijn tweede werk dit jaar in mei verschijnen.
In 1976 heeft de auteur de Japanse Orde van Culturele Verdienste gekregen – een ridderorde voor schrijvers, kunstenaars en onderzoekers. Van Inoue wordt wel gezegd dat hij de grootste Japanse schrijver is waarvan je nog nooit hebt gehoord.
—
Eerder verschenen op Met de neus in de boeken
