Afdobberen naar een oude detective
[Recensie] Sinds uitgeverij De Bezige Bij het werk van Simenon herwaardeerde met mooie nieuwe uitgaves, werd onze interesse voor deze Franstalige Belg ook opnieuw gewekt. Aan de detectiveserie over commissaris Maigret – verplichte lectuur in het derde middelbaar – hadden we immers geen goede herinneringen overgehouden. Hoog tijd dus om ons nog eens aan een Maigret te wagen.
Allereerst was het even wennen aan de trage, beschrijvende stijl van Simenon. Aan een sluis in het Franse dorpje Dizy (nabij Reims) wordt een mooie vrouw gewurgd teruggevonden. Ze blijkt de vrouw te zijn van Sir Lampson, de imponerende kolonel van het schip The Southern Cross. In de druipende regen en in de aanwezigheid van stuurse scheepsmensen bestudeert Maigret de zaak.
Wie een spannende of sensationele beschrijving verwacht van deze moordsetting, is eraan voor de moeite: de verteller neemt zijn tijd om het verhaal te kaderen. Schepen varen voorbij, er wordt door de modder gestrompeld en de nevenpersonages komen maar langzaam uit hun schip geklauterd. Misschien is dit te veel tijd voor de 21ste-eeuwse lezer, maar vertragingen kunnen ook verrijkend zijn. Zo worden personages niet in enkele hapklare zinnen voorgesteld, maar moet de lezer als het ware zelf een vergrootglas hanteren om de dieperliggende motivaties van Sir Lampson en zijn personeel te achterhalen.
Wanneer er ook een tweede moord plaatsvindt, komt het verhaal pas echt op dreef. Opvallend is dat Maigret zelf steeds op de achtergrond blijft, als een kleurloze figuuur die haast enkel de gebeurtenissen observeert. De focus ligt dan ook niet op de detective, maar op de pionnen van het verhaal. Langzaam maar zeker komen deze actoren steeds meer op de voorgrond en worden de intriges ontrafeld. Thrillers zoals deze zijn een zeldzaamheid geworden. Overbodige details over het doen en laten van de rechercheur worden achterwege gelaten, waardoor het verhaal zonder poeha aan de lezer opgediend wordt.
Bovendien heeft deze roman ook een historisch tintje, aangezien het geschreven werd in 1931. Schepen werden nog voortgetrokken door paarden met scheepsjagers, boten werden geschut in de sluis en moesten eerst wachten in een ‘rak’. Ons scheepsvocabularium is er weer wat op vooruitgegaan. Ook de titel van de vertaling verdient een aparte vermelding, omdat die suggestiever is dan de originele Franse titel. Zowel het speciale taalgebruik als de nuchtere vertelling maken dit boek dus het lezen waard.
Eerder verschenen op Cutting Edge
