Als reizen door het Oostblok
[Recensie] Dit is nu echt een boek om aan ‘armchair travelling’ te doen! Het Oostblokboek neemt je mee naar tien Europese landen uit het voormalige Oostblok, waar het communisme in de twintigste eeuw veel sporen heeft nagelaten. Op elke bladzijde staat een foto van een monument of een bijzondere plek met een bespreking erbij. Ook staat het adres aangegeven, met een waardering in sterren: vijf betekent “midden in het stadscentrum” en één ster staat voor “succes met zoeken”. Gelukkig komt die laatste categorie slechts twee keer voor (als ik goed heb geteld) en is het boek ook goed te gebruiken voor wie echt op reis wil.
Ik ben begonnen met het laatste hoofdstuk, over Wit-Rusland, grotendeels geschreven door Franka Hummels. Zij heeft echt humor. Andere schrijvers zijn weer wat serieuzer. Het is mooi dat zoveel schrijvers (en fotografen) aan dit boek hebben gewerkt. Ze leggen de nadruk op verschillende aspecten van de geschiedenis, die ontzettend interessant is. Het is immers zo’n andere wereld dan het vrije land waarin wij leven. De overeenkomst tussen de auteurs is dat ze allemaal journalisten met een zeer vlotte pen zijn en een grote passie voor deze landen hebben. Het is dan ook een erg toegankelijk boek geworden.
De verschillen tussen de Oostbloklanden worden duidelijk beschreven. Een mooi voorbeeld is het zeer katholieke Polen. Communisten zijn eigenlijk tegen religie, maar in Polen bleek het slimmer te zijn om samen te werken met de katholieke kerk dan om ertegenin te gaan. Elk land heeft wel zijn eigen communistische dictator gehad die nauwe banden onderhield met Stalin en die vaak de meest krankzinnige projecten liet uitvoeren. Naast de beschrijvingen per monument zijn er ook algemene hoofdstukken over elk land en over overkoepelende thema’s, bijvoorbeeld straatnamen, Leninbeelden, Oostblokhotels en de Oostblokse keuken.
Met dit boek reis je naar een andere wereld en een andere tijd, al wordt ook duidelijk dat het communisme niet alleen in steden en landschappen sporen heeft achtergelaten, maar ook bij de mensen. Het is treurig maar ook fascinerend. Als je dit boek leest, wil je graag op reis naar het oosten. Sommige monumenten zijn al verdwenen of zullen binnenkort verdwijnen. Andere zullen nog heel lang blijven bestaan, zoals bunkers.
Het Oostblokboek is erg mooi vormgegeven. Dankzij crowdfunding is dit boek boordevol foto’s toch niet duur geworden: het kost 19,95 euro. Dus het is erg geschikt om cadeau te geven of om zelf een mooi plekje in je boekenkast te geven. En daarna kan je verder lezen op oostblokboek.nl, waar nog veel meer bijzondere monumenten worden toegelicht.
—
Eerder verschenen op Lalagèleest
