"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Het Romeinse Rijk in infographics

Woensdag, 10 november, 2021

Geschreven door: John Scheid, Nicolas Guillerat
Artikel door: Evert van der Veen

Geschiedenis in schema

[Recensie] In de historische inleiding wordt aangegeven dat de auteurs zich in dit boek beperken tot de periode van de stichting van Rome – vermoedelijk 753 voor Christus – tot de val van het Romeinse Rijk in 476. Ook gebruikte bronnen worden hier verantwoord.

Het boek is ingedeeld in drie hoofdstukken: grondgebied en bevolking; bestuur, religie en economie; militaire macht. De auteurs benoemen dat zij niet alle aspecten van het Romeinse Rijk in dit boek behandelen. Zo blijft de cultuur buiten beschouwing omdat deze te omvangrijk is en waarschijnlijk ook minder geschikt is om in schema’s te plaatsen.

Het slot van de Woorden vooraf geeft de bedoeling van dit boek weer: “Misschien wel de grootste verdienste van dit boek is dat het vragen oproept. De schema’s verduidelijken veel, maar kunnen natuurlijk niet alle vragen beantwoorden. Sommige infographics vragen om een nauwgezette lezing van de tekst. Dat is goed, omdat de aandachtige lezer op deze wijze gedwongen wordt de combinatie van woorden en beelden naar waarde te schatten.

Het is goed om deze woorden in gedachten te houden. Sommige schema’s zijn behoorlijk complex en doen daardoor misschien wat geforceerd aan omdat de hoeveelheid informatie eigenlijk te overvloedig en te gedetailleerd is om in een tekening weer te geven. Dat ligt niet aan de lay-out want die is prima: heldere kleuren en mooie plaatsing van teksten met voldoende begeleidende tekst om een en andere te kunnen begrijpen.

Heaven

Kaarten die mij in het bijzonder aanspreken zijn die van de fora, waarbij het Forum Romanum het meest bekend is. Op deze tekening is de historische ontwikkeling goed te zien. De tekening van Romeinse monumenten geeft een goed overzicht van historische gebouwen in Rome en dat zijn er nogal wat zoals de tekening duidelijk maakt.

Interessant is het overzicht van Joodse gemeenschappen en de verspreiding van het christendom in het Romeinse Rijk. Zo biedt het boek veel kaarten, schema’s en chronologische overzichten die soms wel even de nodige aandacht van de lezer vragen omdat er zoveel informatie in zit dat die niet in één oogopslag kan worden doorgrond. Veel infographics zijn bijzonder rijk aan details. Boeiend is het overzicht van Romeinse legerkampen en de tekening met de indrukwekkend omvangrijke bepakking van een Romeinse soldaat. Historisch interessant is ook de belegering van Jeruzalem in 70 na Christus.

Het Romeinse Rijk in infographics is een aardig boek, dat handig is om er naast te hebben. Zoals de auteurs zelf onderkennen is het vooral een aanvulling op standaardwerken die de geschiedenis diepgaander beschrijven. Wie echter een vlot en toegankelijk overzicht van veel onderwerpen wil hebben, kan veel plezier aan dit boek beleven.

John Scheid is een Franse hoogleraar en kenner van de geschiedenis van het oude Rome en het Romeinse Rijk. Nicolas Guillerat is datavormgever.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles