Stilstaan versus beweging
In Het verhaal van een huwelijk van Geir Gulliksen (vertaald uit het Noors door Geri de Boer) doet verteller Jon verslag van het pijnlijke verval van zijn huwelijk. Hij doet dit door het verhaal, hun huwelijk, vanuit het perspectief van zijn vrouw te vertellen.
Hij noemde haar Japie, zijn vrouw. Omdat ze altijd alles goed wilde doen en nooit opgaf als ze iets voor elkaar wilde krijgen. Net als Japie Krekel. Hij houdt oneindig veel van haar maar het ogenschijnlijke perfecte huwelijk waar Jon zo trots op was is voorbij. Ze verliet hem. Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Om dit te achterhalen vertelt Jon het verhaal door de ogen van de vrouw waar hij zo van houdt.
Hij gaat terug in de tijd en stelt zich voor wat er gebeurde toen Japie haar nieuwe liefde Harald (later Handschoen genoemd) ontmoette. Dat hij haar eerst irriteerde omdat ze een man zag die haar dwong stil te blijven staan. Dit terwijl ze niet van stilstaan hield, ze was altijd bezig. Hij sprak haar aan over een gezondheidsproject dat ze als arts leidde. Jon stelt zich voor wat Japie deed en dacht toen Handschoen niet meer uit haar hoofd verdween.
Veronderstellingen
Jon blikt terug op het moment dat hij zijn vrouw ontmoette. Zij was bezig arts te worden, de vonk sloeg genadeloos over en een solide basis voor een lang huwelijk ontstond. Vanaf dat moment zijn ze de beste maatjes, ze voelen elkaar haarfijn aan. Er komen kinderen, de solide basis blijft ook in deze roerige tijden in stand. Japie gaat werken, Jon zorgt voor de kinderen en het huishouden. Het lijkt alsof zij zich continu blijft ontwikkelen, hij lijkt echter stil te blijven staan.
En daar is opeens Handschoen weer in het verhaal, hij en Japie zoeken elkaar op tijdens het hardlopen. Ze lopen samen de extra rondjes, gaan op pad om te langlaufen en maken lange tochten. Ze zijn bezig, precies waar Japie van houdt. Puur vriendschappelijk. Jon laat haar vrij, dat is volgens hem erg belangrijk in een huwelijk: dat je elkaar de vrijheid geeft; het vertrouwen. Hij gunt haar de wereld, uit liefde.
Dat Japie met een andere man omgaat vind hij zelfs fijn. Ze willen elkaars vertrouweling zijn dus hij twijfelt er geen moment aan dat ze hem alles vertelt. En dat doet ze. Tijdens de seks vertelt ze over het mooie figuur van Handschoen, dat hij haar opwindt. Jon stimuleert het omdat:
“ik zei dat ik haar als het ware duidelijker zag als ik merkte dat ze naar iemand anders keek”
Maar dan komt het moment dat ze hem niet meer alles vertelt. Het moment dat hun huwelijk voorbij is.
Stilstaan versus beweging
Het valt me op omdat het verschillende vormen terugkomt: Japie houdt niet van stilstaan. Op fysiek vlak maar ook niet op mentaal gebied niet. Zo was ze bezig arts te worden toen ze Jon ontmoette, was Handschoen de man die haar dwong stil te staan (terwijl ze niet van stilstaan hield) en hoe ze hun vriendschap ontwikkelen door samen gaan hardlopen en aan een project te werken. Japie ontwikkelt zichzelf, is altijd bezig met werk. Dit terwijl Jon thuis voor het huishouden en de kinderen zorgt. Het is een verdeling waar ze allebei mee ingestemd hebben maar is het niet zo dat als de een bezig is en de ander stilstaat het uit elkaar groeien onvermijdelijk is?
Het verhaal van een huwelijk is een unieke vertelling, ik vind het prachtig hoe Jon het gevoelige verhaal beschrijft vanuit het perspectief van zijn geliefde zonder enige vorm van wrok te uiten. Hij vertelt het respectvol. Dat hij van haar houdt is zeker, hij gunt haar de wereld en geeft haar zoveel vrijheid omdat hij zoveel van haar houdt, haar koestert. Hij schroomt niet om enige vorm van fantasie in het verhaal te verwerken waardoor het lijkt alsof Jon ook met het verhaal wil spelen. Je leest zijn gedachtegangen, zijn overpeinzingen over hetgeen wat er is gebeurd. Zijn radeloosheid wanneer het hem door de vingers glipt. Het maakt hem kwetsbaar.
Maar hoe heeft het kunnen komen tot een breuk? Is vrijheid dan niet het ultieme middel om een leven lang gebonden te blijven? Wat zijn de geheimen van een goed huwelijk? Dit zijn antwoorden waar Geir Gulliksen je mee laat zitten want als alles wat je partner je biedt niet voldoende is, wat dan wel? Een verhaal van een huwelijk is een prachtig, indringend en gevoelig relaas over de liefde en het huwelijk.
—
Eerder verschenen op Boekenz
