"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Het verhaal van Nederland

Woensdag, 2 maart, 2022

Geschreven door: Florence Tonk
Artikel door: Evert van der Veen

Geschiedenis komt dichterbij

[Recensie] Geschiedenis had voor velen misschien een wat stoffig en gedateerd imago. Wie echter in onze tijd de juiste snaar weet te raken, kan een groot publiek bereiken, want geschiedenis staat meer dan ooit in de belangstelling.

Die juiste snaar weet bijvoorbeeld de film Slag om de Schelde te raken. Het is een fictief verhaal vanuit drie invalshoeken – iemand uit het Duitse en geallieerde leger en een Zeeuws meisje – dat een belangrijke en tot dusverre onderbelichte belangrijke gebeurtenis uit de Tweede Wereldoorlog in beeld brengt. De film speelt in 1944 en gaat over de strijd van de geallieerden om de Schelde op de Duitsers te veroveren zodat de geallieerde legers van de bevrijde havenstad Antwerpen gebruik kunnen maken.

Iets dergelijks gebeurt in de tv serie Het verhaal van Nederland, al is het geen speelfilm maar zijn het korte scènes die zich in een bepaalde tijd afspelen. Acteur Daan Schuurmans fungeert als verteller en komt dan de scène binnengewandeld om deze van historische achtergrondinformatie te voorzien. Het is mooi gevonden om zo geschiedenis tot leven te wekken. Beter dan de jaartallen en veldslagen van vroeger weten de makers van deze serie Het verhaal van Nederland geschiedenis een menselijk gezicht te geven. Het raakt en komt binnen, is levensecht en zo wordt een historische afstand soepel overbrugd. De naam Niderlande komt in 1275 voor het eerst voor.

Het boek bij de tv-serie, Het verhaal van Nederland, heeft niet die menselijke dimensie maar biedt daarentegen weer wat meer achtergronden bij de diverse tijdperken die naar voren komen, te beginnen bij de prehistorie. De serie eindigt bij 1950.

Boekenkrant

In het eerste deel is het mooi gevonden om een jonge vrouw met kind, die is opgegraven, in haar tijd te plaatsen.

Nieuw licht op geschiedenis
Interessant is wat in dit eerste deel naar voren komt, namelijk dat onze voorouders uit Rusland en Oekraïne afkomstig zijn en vandaar in westelijke richting zijn getrokken.

Een ander nieuw inzicht van gezaghebbende historici is het feit dat zendeling Bonifatius bij het Friese riviertje de Boorne is gesneuveld tijdens een gewapend conflict. Tot nu toe werd altijd verondersteld dat hij bij Dokkum is omgekomen. Deze stad speelt daar ook duidelijk op in.

Tot nu toe werd in de geschiedenis van de Nederlandse taal verondersteld dat de tekst “hebban olla vogala” de oudste Nederlandse tekst is, daterend uit ongeveer 1000. In dit boek wordt gewezen op een geloofsbelijdenis in het oudfries, bestaande uit vragen en antwoorden, die dateert uit de 8e eeuw.

Ieder hoofdstuk heeft een tijdsbalk en er zijn uitnodigende kopjes als Ga dat zien! waaronder wordt verwezen naar bezienswaardigheden uit de desbetreffende periode en Verder lezen met boeken en websites. In dit boek worden items uitgelicht die op tv niet aan de orde komen zoals de kano van Pesse. Het is een boeiend proces hoe deze is gevonden en gerestaureerd. Interessant zijn ook de brieven van Bataafse soldaten die zijn naar familie thuis schreven, het zijn de Vindolanda tabletten. Het zijn oude maar verrassend eigentijds klinkende teksten.

Actuele geschiedenis
Er is redelijk veel aandacht voor de slavenhandel en dat speelt in op het feit dat dit momenteel sterk in de belangstelling staat. Diverse grotere steden laten momenteel hun verleden op slavernij onderzoeken. Zoals bekend was Nederland één van de laatste landen die de slavernij afschafte. Veel aandacht is er ook voor de onafhankelijkheid van Indonesië en ook dat is actueel gezien het onlangs verschenen rapport over structureel excessief geweld door het Nederlandse leger in Indonesië.

Interessant en eigentijds klinkend is de complottheorie rond de pest. Het feit dat er onder de Joodse bevolking weinig pest voorkwam, vormde hiertoe de aanleiding. Dit is verklaarbaar omdat zij veel hun handen wassen en in aparte wijken woonden. De paus stelde in 1215 het nu beruchte gele merkteken in. Dit zijn interessante en vandaag uiterst actuele feiten evenals het gegeven dat in de 16e eeuw veel vluchtelingen vanuit heel Europa naar ons land kwamen. Hun motieven waren zeer uiteenlopend: de een zocht en vond hier werk, de ander (van Joodse afkomst) zocht hier een veilig heenkomen vanwege pogroms in eigen land. Er was in die tijd zelfs sprake van jaloezie vanwege de toenmalige rijkdom in ons land (al gold dat natuurlijk niet voor iedereen).

Het boek is toegankelijk geschreven, heeft een fraaie en aantrekkelijke lay-out en is rijk geïllustreerd. Dit boek is een aantrekkelijke eerste kennismaking met onze nationale geschiedenis.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles


Laat hier je reactie achter:

7 reacties op “Het verhaal van Nederland

  1. Dit boek is geen historisch standaardwerk waar ‘alles’ in staat. Het zijn impressies van onze geschiedenis.

  2. Boeiend en prachtig boek! Ik vraag me wel af of het klopt dat graaf Willem 3, zie blz 107 in 1345 kinderloos is overleden? In Wikipedia staat nl dat hij 9 kinderen kreeg, waarvan 8 met Johanna van Valois. Filippa een dochter huwde in 1328 met koning Eduard 3 van Engeland.
    Willem 3 had ook een bastaard zoon Jan Dolre.

  3. Het voert te ver om op elke aflevering afzonderlijk in te gaan, maar in het geheel genomen vind ik dat “Het verhaal van Nederland” een realistisch en genuanceerd geluid heeft laten horen. En dat voor Nederlandse begrippen ! Dit is een mooi begin. Ik heb met veel belangstelling naar het programma gekeken, en misschien ga ik ook het boek wel lezen.

  4. De afl. WO-II heeft helaas grote mankement en fouten.
    Niet Nederland leverde bijv. de meeste vrijwilligers aan de SS, maar de Letten en de Russen.
    Het verzet zou weinig hebben voorsgesteld: 1.200 illegale bladen, zoals Trouw, Het Parool en VN, met zeker 500 geëxecuteerde medewerkers – niet genoemd; 6 stakingen – slechts 2 genoemd, de grootste onderduikorgansiatie van Europa – niet genoemd; de meeste onderscheidingen voor het redden van Joden van Israël – niet genoemd. Etc etc
    En 90% van de bevolking zou zich niet verzet hebben – ondanks de 300.000 staker van de Februaristaking, de 330.000 onderduikers, en hun honderdduizenden helpers.
    Rectificatie dringend nodig!
    Artrhur Graaff, antifascist, fpamsterdam@yahoo.com

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.

Boeken van deze Auteur:

Het verhaal van Nederland

IJsheiligen