Portret van een bijzondere ontdekkingsreiziger
[Recensie] Als je weleens een voorstelling van Wim Daniëls hebt meegemaakt dan kun je ervan uitgaan dat je een prettige avond hebt. Het is niet heel diepgaand, intellectueel niet erg uitdagend, maar je hoort altijd wel iets interessants op taalkundig gebied. Zijn presentatie is innemend en ook daardoor zul je je niet snel bekocht voelen. Hij heeft inmiddels ruim honderd boeken geschreven over taal in al zijn facetten. Zijn meest recente werk is Het wonderbaarlijke verhaal van een stille avonturier.
De eenzame fietser
Ook in dit boek gaat Daniëls in op taal, met name de herkomst van het woord fiets. Er zijn verschillende verklaringen voor waar dat woord vandaan komt, sommige lijken plausibel, andere vergezocht. Een sluitende verklaring is er niet. Vanwaar die aandacht hiervoor? De fiets is het vervoermiddel waardoor Albert Sutherland Royaards kortstondig zou uitgroeien tot een bekende Nederlander.
Het wonderbaarlijke verhaal van een stille avonturier gaat over hem. Deze avonturier is in 1855 geboren op Ambon. Hij kwam al op jonge leeftijd naar Nederland. Hij verloor zijn gehoor nadat hij ternauwernood een hersenvliesontsteking had overleefd. Het heeft hem niet belet om een bloeiend tuincentrum op te bouwen, maar hij verkocht dat ook al weer snel. Hij was een van de eersten in Nederland met een fiets, misschien wel de eerste, maar dat is niet met zekerheid vast te stellen.
Twee grote fietstochten
De fiets van het merk Burgers bracht hem naar verre oorden. Hij heeft twee grote fietstochten gemaakt. Het oosten van Europa en zelfs Rusland deed hij aan, maar hij kwam ook in Jeruzalem en hij heeft ook grote delen van Afrika per fiets verkend.
De belevenissen van deze bijzondere man zijn niet het enige dat dit boek interessant maakt. Het laat ook zien hoe het vervoermiddel fiets Nederland wist te veroveren. De publiciteit die Royaards wist te genereren heeft daar zeker aan bijgedragen. Hij bleek ook een neus voor commercie te hebben. Er zijn aanwijzingen dat hij ergens onderweg zijn Burgers fiets heeft verruild voor een van het merk Wilhelmina, vermoedelijk bij wijze van sponsoring. Hij moest toch ergens van leven.
Het maakt dat Het wonderbaarlijke verhaal van een stille avonturier meer is dan het levensverhaal van deze bijzondere man die in 1900 aan tuberculose overleed.
—
Eerder verschenen op jkleest
