"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Hexum

Maandag, 29 oktober, 2007

Geschreven door: David Mulder
Artikel door: Nico Voskamp

Best lastig, liefde

In Hexum buigt David Mulder zich over de opgroeiende mensch. Dat alleen is al moeilijk genoeg met alle trauma’s, foute adviezen en redeloze pubermomenten die daarbij gratis meekomen. Daarbovenop groeit Mulders hoofdpersoon ook nog op in een 70’er jaren feministische enclave te Hexum, waar hij na een incident ruw gescheiden wordt van zijn jeugdliefde. In zijn latere leven bouwt hij met wisselend succes aan een carrière als schaakgrootmeester. Dat levert een complex verhaal over liefde op.

Een lang verhaal ook, dat 90 pagina’s korter zeker aan vaart had gewonnen. Niet dat David Mulder het niet met verve brengt. Zijn stijl is fris, sprankelend, ontroerend, vol filmscènes, soms letterlijk. Alleen de zoektocht van hoofdpersoon Felix naar De Grote Vraag (was hij de oorzaak van het incident in Hexum?) duurt lang.

In een sauna met putlucht begint het verhaal. Daar heeft Felix afgesproken met schaakgrootmeester Carlos Castella, die wereldkampioen Tomlov heeft uitgedaagd en die Felix vraagt als secondant. Felix belandt in een secondantenclubje dat veel wegheeft van een groepje autistische psychopaten. Castella legt de zweep over het clubje. Ze moeten dag en nacht schaakpartijen naspelen, analyseren en hem van nieuwe inzichten voorzien. Waarmee Castella de regerend wereldkampioen Tomlov hoopt te verslaan in de komende match te Amsterdam.

Tussendoor tobt Felix met zichzelf en Morak, de jeugdvriendin waarvan hij hield. Met hun ouders samen groeiden ze op in een boerderij in Hexum, een vrije woongemeenschap die sluipenderwijs tot een feministies bolwerk verwordt. Als een incident de Hexumse gemeenschap opblaast, vertrekken de gezinnen. Felix heeft iets te maken met dat incident maar zijn ouders vertellen niets. Dat is de Grote Vraag waar hij 326 pagina’s naar zoekt. Intussen wordt hij schaker en wordt Morak kunstenares. Hij loopt haar in dezelfde putluchtsauna tegen het lijf. In een Hexum-achtige omgeving leeft ze met gelijkgestemden en geeft zich over aan De Kunst. Tussen Morak en Felix bestaat een magneetachtige kracht; ze trekken elkaar aan of stoten elkaar af. Die kracht, laten we het liefde noemen, stuwt het verhaal naar een stevige ontknoping.

Boekenkrant

Het taalgebruik in het boek is trefzeker en vaak grappig. Een naakte man in de sauna die gehurkt zit: ‘Zijn ballen liggen zwaar in zijn laaghangende zak en bungelen onder zijn billen heen en weer als een drol die niet wil vallen.’ Mulder is goed op dreef als hij beschrijft welk probleem bij naakte mannen de kop opsteekt als ze een erotische, niet weg te krijgen fantasie krijgen en noodlottigerwijs tegenover een vrouw staan. Felix heeft dat in genoemde sauna en hij vlucht. ‘”Dat is het Turkse stoombad,” zegt ze vertwijfeld. “Ja bedankt!”, roep ik en ik doe de deur achter me dicht.’

Mulders vergelijkingen zijn soms iets te obligaat. Zo laat hij Felix aan zijn bureau een partij naspelen, hoofd in zijn handen, ellebogen die op het bureau rusten en daarvan stomp zijn afgesleten – ongeschikt dus voor het werken met de scherpe ellebogen zoals zijn schaakcollega’s dat zo makkelijk doen. Wel weer mooi is: ‘Henri viel om, zo langzaam als standbeelden van dictators na de revolutie.’ Of lekker sarcastisch: ‘Ik kijk nog eens in de plafondspiegel en zie nu duidelijk dat het kaal worden van Puha’s schedel een nieuwe fase is ingegaan.’ Of na een mislukte speech van Felix: ‘Er klinkt een applausje van sprokkelhout…’

Ook elkaar versterkende, spiegelende gebeurtenissen vloeien makkelijk uit Mulders pen. Het patroon van een zwerm spreeuwen die het huis waarin de secondanten verblijven belaagt ‘in een draaiende, dreigende wolk’, ziet Felix terug in de patronen van zijn screensaver. Goed is ook het stuk waarin hij eindelijk zijn moeder Mira kan uithoren over zijn Grote Vraag. Terwijl hij haar volgiet met witte wijn en zij steeds loslippiger wordt, echoot op de achtergrond het groeiende rumoer mee van de climax van een voetbalwedstrijd.

De climax van het boek tenslotte is heftig maar verhelderend. Het is een heldhaftige poging om te proberen te beschrijven wat Liefde is. Felix is zijn hele zoektocht bezig om uit te zoeken hoeveel liefde hij met welke persoon deelt. Of hoe weinig. Die tocht gaat langs diepe ravijnen. Want zoals we allemaal uit het dagelijkse leven weten is liefde mooi, maar best lastig.

Voor het eerst verschenen op Bazarow. Ook verschenen op Nico’s recensies.


Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.