Broeierig, bloedig en boeiend
His Bloody Project van Graeme Macrae Burnet heeft als ondertitel Documents relating to the case of Roderick Macrae. De misdaad is een drievoudige moord in een donkere uithoek van Schotland. De dader, ‘Roddy’ Macrae, is een voorvader van de schrijver. Het verhaal van Roddy Macrae kwam de schrijver ter ore toen hij onderzoek deed naar de herkomst van zijn familie. Het boek is een bundeling van ooggetuigenverslagen, een door Roddy opgetekende bekentenis, medische documenten, een psychiatrisch onderzoek, een verslag van de rechtszaak en knipsels uit de media die verslag deden van de gebeurtenissen. “My life has been short and of little consequence, and I have no wish to absolve myself of responsibility for the deeds I have lately committed”, schrijft Roddy. Maar, al in de inleiding stelt de schrijver de vraag of de jonge dader wel zo eloquent kan schrijven of dat er wellicht sprake is van een historische hoax. Ook ik laat het aan de lezer om hier een oordeel over te vellen.
Het boek neemt ons in ieder geval mee in het leven van een soort lijfeigenen die het land bewerken in ruil voor pacht. De orde wordt bewaakt door een gekozen politieman die verantwoording verschuldigd is aan de landeigenaar, de Laird. Het rauwe leven van deze hoekige mannen en vrouwen komt op een onverbiddelijke manier naar voren in het boek. In prachtig oud Engels draaien we mee in het harde boerenleven. Maar, de lezer weet dat er iets gruwelijks staat te gebeuren. Al direct in het begin weet je wie de slachtoffers van Roddy worden. Het boek leest als een thriller, terwijl het als documentaire wordt gepresenteerd. Maar het knappe van His Bloody Project is dat het tegelijkertijd een sociale aanklacht is over de leefomstandigheden en uitbuiting van de lokale bevolking, een psychologische daderanalyse, een rechtbankdrama en een historische roman ineen.
Op 5 oktober 1869 werd het lichaam van de Engelse dichteres Elizabeth Siddal opgegraven om het manuscript met de gedichten van Dante Gabriel Rossetti veilig te stellen dat met haar was begraven. Dit heeft niks met het boek van Graem Macrae Burnet te maken behalve dat dit precies het gotische sfeertje is dat His Bloody Project zo donker en intrigerend maakt. Dit tweede boek van Macrae is dan ook met reden op de longlist van de Man Booker Prize 2016 terecht gekomen als je het mij vraagt. Helaas heeft Macrae Burnet niet gewonnen maar dit boek zal nog lang door je hoofd blijven spoken.
—
Voor het eerst verschenen op De Leesclub van Alles
