Pleidooi voor meer visie
[Recensie] Hoe de verzorgingsstaat verbouwdt wordt, kroniek van een verandering is het meest recente Jaarboek van het platform Sociale Vraagstukken en heet ‘een kroniek van een verandering’ te zijn. Die verandering is het resultaat van de voorgenomen decentralisatie die vanaf januari 2015 ingang vond. Op dat moment effectueerden namelijk drie wetten waardoor gemeenten verantwoordelijk werden voor de uitvoering van sociaal beleid. De kernvraag van de bundel, die voor de ene helft uit wetenschappelijke en voor de andere helft uit journalistieke bijdragen bestaat, is niet zozeer in hoeverre de decentralisatie gelukt is, maar vooral wat de eerste gevolgen zijn voor directbetrokkenen.
Verreweg het meest interessante artikel is het openingsartikel van Thomas Kampen, Femmianne Bredewolde en Evelien Tonkens. In hun door een incomplete literatuurlijst geplaagde stuk laten de auteurs zien dat de recente beleidshervormingen gepaard gaan met een discours van nabijheid en modieuze afkeer van ‘grote bureaucratische systemen’. Inzichtelijk is de uiteenzetting over de discrepantie tussen ‘beoogde resultaten’ en ‘onvoorziene gevolgen’ van beleidsveranderingen. De daaropvolgende artikelen laten zich lezen als nadere specificering van dat thema in verschillende beleidspraktijken.
Hoewel de ondertitel anders doet vermoeden, gaat het de redactie niet slechts om een eerste poging recente ‘verandering’ te boekstaven. Met een pleidooi voor meer ‘visie over burgerschap en solidariteit’ en meer ‘ruimte en goede instrumenten’ voor directbetrokkenen sluit de redactie zich aan bij een groeiende menigte van publicisten die graag meer visie zouden zien, maar moeilijkheden ondervinden zelf zo’n visie te ontwikkelen. De voorgestelde beleidsaanpassingen, zoals een afremmandaat voor professionals, vloeien logisch uit de artikelen voort, maar zijn uiteindelijk technocratische voorstellen. In dat licht was een uitbundiger reflectie op de positieve kanten van bureaucratische systemen mooi geweest.
—
Eerder gepubliceerd in Sociologie Magazine
