"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Hooghouden

Zondag, 8 januari, 2023

Geschreven door: Peter Henk Steenhuis, René ten Bos
Artikel door: Florian Jacobs

Voetbalgelul, maar dan anders

[Recensie] Het wereldkampioenschap voetbal brengt ook filosofen aan de praat. Te midden van alle moreel verhitte woorden verscheen ook Hooghouden. Denken over voetbal, een interviewboek van journalist Peter Henk Steenhuis en filosoof René ten Bos. Zij laten zien hoe een voetbalpraatprogramma van filosofisch niveau eruit zou zien.

Een filosofisch feest voor de voetballiefhebber
De inleiding zet de lijnen uit: Mensen luisteren liever naar het gelul over voetbal dan naar het gelul over politiek of wetenschap. Ja, op de eerste vier bladzijden tref je vijf keer het woord gelul. Hooghouden past dan ook precies in het verlengde van het oeverloze gelul dat voetbal omringt. Dat kun je vermijden, net zoals menigeen het WK vermijdt, maar je kunt het ook op een net wat hoger plan tillen, en dat is wat Steenhuis en Ten Bos doen. Beiden zijn voetballiefhebbers en houden van een goed gesprek, zoveel is duidelijk. Hun gesprek voert hen onder meer langs een kleine geschiedenis van de veranderingen in het voetbal, de betekenis van amateurvoetbal, de verwondering die alle media-aandacht oproept en de mooiste goal die Ten Bos ooit scoorde. Het geheel leest heel gemakkelijk weg, en is zeker voor voetballiefhebbers met een zwak voor filosofie (en andersom) een heerlijk (cadeau-)boek.

Denken is ronddwalen
Ten Bos mag graag uitweiden, met uitstapjes naar de meest afgelegen plekken in de filosofie, waarover hij steeds weer enthousiast en met kennis van zaken weet te vertellen. Steenhuis houdt Ten Bos bij de les, met verduidelijkende vragen en concretiseringen van ietwat te abstracte meanderingen. Het resultaat is een boek waar je doorheen roetsjt als door een spannende wedstrijd. Je steekt er nog wat van op bovendien, tussen de rake woordgrappen (Vergeleken met handen zijn voeten enorm onhandig) en de mooie beelden (Bij voetbal horen gedachten in grijze luchten door. Als geen andere denker weet Ten Bos je ertoe te verleiden eens een ander perspectief in te nemen, bijvoorbeeld dat van het weer, de keeper of, jawel, de bal.

Beter dan bitterballen
Aan het eind van Hooghouden kun je net een stukje beter geïnformeerd meelullen aan de bar, tussen het gelal en de lol van een WK-wedstrijd door. Of je hebt een extra reden om niet naar het WK te kijken: je hebt immers een vermakelijk boek te lezen. Misschien is dat nog wel de beste reden om Hooghouden te lezen: Steenhuis en Ten Bos laten zien dat filosoferen vermakelijk is. Misschien zelfs wel vermakelijker dan voetbal.

Foodlog

Eerder gepubliceerd in iFilosofie