Een zinvolle analyse van de coronatijd
[Recensie] Paul Verhaeghe is hoogleraar psychologie aan de universiteit van Gent en stelt in dit boek een aantal vragen die verband houden met de corona situatie:
- Wat kunnen we weten?
- Wat moeten we vrezen?
- Wat mogen we hopen?
- Wat moeten we doen?
Onder het weten staat hij stil bij de betrouwbaarheid van cijfers, hun relativiteit en de duiding ervan:
“Volgend jaar zullen we de omvang van de oversterfte kennen en wordt een correcte vergelijking tussen de verschillende landen mogelijk. Pas dan zullen we een volledige som kunnen maken: zijn er beduidend meer mensen gestorven in 2020?”
De auteur heeft een zorgvuldig en afgewogen oordeel en pleit voor een duidelijke rol van de wetenschap. Hij staat ook stil bij historische veranderingen en de pest in de middeleeuwen en onderkent het gevaar van de lockdown voor de economie.
Het hoofdstuk waarin de vrees centraal staat is een betoog dat groei ons geen redding biedt maar eerder tot de – ecologische – ondergang leidt. Verhaeghe is dan ook uiterst kritisch over het economische groeidenken. Hij staat stil bij onze moderne maatschappij en voert vele voorbeelden met cijfers en feiten aan die illustreren dat er veel ongelijkheid in de samenleving bestaat. Ook benoemt hij het gevaar van de huidige communicatiemedia: “De voornaamste ziekteverspreider is de smartphone, waarvoor we dringend een afdoend mondkapje moeten ontwikkelen dat beschermt tegen ziekelijke overtuigingen”. Dit ‘mondkapje’ is goed onderwijs dat mensen bewust maakt van hun levensstijl.
Het boek signaleert veel tekorten en gevaren in de hedendaagse wereld maar “ik hoop op échte verandering”. Mogelijk wordt die door de actuele situatie gestimuleerd omdat er wel iets van bewustwording op gang komt aangaande onze ecologische voetafdruk. Verhaeghe hoopt op een economie die – weer – ondergeschikt wordt aan onze samenleving: “Dit zou het mooiste effect van de coronacrisis kunnen zijn: dat we elkaar weer wat meer gaan steunen en helpen. Dat het weer een samen-leving wordt”, pagina 87 – 88.
Het hoofdstuk doen gaat verder in op een duurzame samenleving waarin consumenten bewuste keuzen maken en daarin hun diepere geluk vinden.
Niet direct een psychologisch boek van deze hoogleraar maar wel een belangrijke bijdrage aan bezinning op de corona situatie en een stimulans om kritisch naar onszelf te kijken. Een waardevolle bijdrage aan de actualiteit!
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
