Aardig, maar te oppervlakkig
[Recensie] Madelijn Strick kun je gerust een kenner noemen als het over humor gaat. Ze is cum laude gepromoveerd op een proefschrift over humor in reclame en ook daarna is het een is ze het blijven onderzoeken. In Humor is een van de vier pijlers onder het universum stipt ze verschillende aspecten aan over dit onderwerp.
Lastig onderwerp
Dat het een lastig onderwerp is blijkt meteen bij de ondertitel: (De andere drie ben ik vergeten). Aardige vondst, goed voor een kleine glimlach, maar niet bepaald één die je schaterlachend van de bank laat rollen. Het is meteen wel een kenmerkende eigenschap van humor. Wat de ene persoon leuk vindt zal voor een ander een flauwe of een slechte grap zijn.
Het fenomeen humor roept verschillende vragen op die in Humor is een van de vier pijlers onder het universum aan bod komen. Is het een voorwaarde voor leiderschap? Is er een verband tussen humor en creativiteit? Zijn er culturele verschillen? Zijn er grenzen aan verbonden in moreel opzicht en qua tijd? Een grap over Auschwitz maken zal altijd ongepast aanvoelen, tenzij die komt van iemand die het heeft overleefd. Een grap over een ingrijpende gebeurtenis zal meestal niet goed vallen als deze te snel wordt gemaakt, maar wanneer kan het dan wel?
Kortom, er valt genoeg te onderzoeken. Madelijn Strick heeft de resultaten verwerkt in een boek van 190 pagina’s (exclusief de noten die ongeveer 30 pagina’s beslaan) die niet erg dicht gedrukt zijn. Het is de kracht en tegelijk de zwakte van dit boek. Ze stipt veel aspecten aan waardoor het compleet overkomt. Tegelijkertijd is het onmogelijk om in deze beperkte omvang erg diep te gaan.
Af en toe amusant, maar weinig diepgang
Bij het beantwoorden van de vragen gebruikt zij veel voorbeelden van uitingen die passen bij die vragen. Vaak goed gekozen, treffend, maar vaak zijn het wel voor de hand liggende voorbeelden van grappen die bij velen wel bekend zijn.
Hoewel het gemakkelijk leest en het bij vlagen amusant is kan ik moeilijk een gevoel van lichte teleurstelling onderdrukken. Het is mij wat te oppervlakkig, het schuurt vrijwel nergens. Te vaak stipt zij onderwerpen aan waar je op meer diepgang hoopt. Neem als voorbeeld de gezondheidsclaims. Humor zou een positief effect hebben op de gezondheid en zelfs genezing bevorderen. Erg veel effecten en zoals Strick terecht zegt: “Je zou haast zeggen dat humor de farmaceutische industrie weldra overbodig dreigt te maken”. Maar om al die claims te ontkrachten met te verwijzen naar de enige die wel wetenschappelijk wordt ondersteund, namelijk die van de pijnstillende werking, is wel een beetje mager.
Zij sluit af met wat uit een groot onderzoek naar voren is gekomen als de grappigste grap ter wereld. Hij is aardig, hooguit een beetje amusant, maar als je hem niet zou kennen zou je er niet veel aan missen. En eerlijk gezegd is dat ook het gevoel dat mij bekruipt na lezing van dit boek.
—
Eerder verschenen op jkleest.nl
