Maar ik wel
[Recensie] Wat moet je verwachten van een niet al te dikke, Engelstalige paperback met een intrigerende titel en een negenjarig jongetje als protagonist? Dat de vertelling nagelbijtend is, of onder je huid gaat zitten, of bewondering afdwingt voor het zonder één foutje volgehouden negenjarige-gezichtspunt van de verteller, of échte spanning weet op te roepen?
Verwacht het maar. En lees dat boek, want het is een tour de force van Ammaniti. Het boek stamt uit 2001 alweer, het was één van zijn eerste boeken en hij sloeg er meteen een leger recensenten mee tegen de grond.
Ze lagen allemaal op apegapen, gegrepen door zes kinderen die op een verschroeiend hete zomerdag in een korenveld ergens in Italië een verlaten boerderij vinden, waar één van hen, de negenjarige Michele Amitrano, een schokkende ontdekking doet. Zijn wereld, en later die van de kinderen om hem heen, zal nooit meer hetzelfde zijn.
Het boek is sterk op verschillende fronten. Ten eerste roept Ammaniti feilloos de denk- en belevingswereld van het jongetje Michele op. Een wereld waarin nog heel veel onbegrijpelijk is, vooral het gedeelte waar de volwassenen bij betrokken zijn. Die volwassenen nemen merkwaardige beslissingen die Michel ver boven de pet gaan, maar blijkbaar ergens voor nodig zijn, en waar hij beter niet over in discussie kan gaan als hij geen draai om zijn oren wil.
Met die volwassenenwereld komt hij hard in botsing als de volwassenen achter zijn ontdekking komen. Ze reageren daar niet blij op, waarom weet hij niet. Wij wel. Daar wordt de tweede laag die Ammaniti in het boek heeft gestopt zichtbaar: het jongetje verliest vanaf hier zijn onschuld.
Goed, een vlekkeloze structuur dus. Dan de taal. Die is lastiger te duiden aangezien het origineel in het Italiaans verscheen. Ik las de Engelse vertaling, die de gedachtewereld van Michele heerlijk compact weergeeft. De Nederlandse zal dat ongetwijfeld ook doen. Hoe dan ook, de taal past als een jas bij de vocabulaire van een negenjarige die al redelijk wat van de wereld om hem heen snapt, op sommige essentiële finesses na. Weer een pluspunt voor de schrijver.
Zijn er ook minpunten? Euh, nee. Dit is gewoon een excellent geschreven verhaal dat niet te missen is. Zelfs al is het niet heet van de naald maar uit 2001. Zoek het ergens op, in een bibliotheek, een kringloopwinkel voor mijn part. Stop het in je koffer, neem het mee op vakantie. Die moet wel minstens drie dagen achtereen duren, want ik kan beloven: eenmaal begonnen met lezen is er geen ontsnappen meer aan.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
Ook verschenen op Nico’s recensies
Het boek is nog steeds in de Nederlandse vertaling verkrijgbaar
