‘In gesprek met’...... Astrid Harrewijn

Astrid staat nu volop in ‘the picture’ met haar boek ‘Drie vrienden, een huis (en een klusjesman)’, maar wist jij dat zij daarvoor al meerdere boeken in de rekken had?

Of dat zij eigenlijk helemaal de intentie niet had om schrijfster te worden? Of zou je graag weten wat zij van recensies vindt? Lees het allemaal in dit openhartig en spontane interview dat ik had met haar.

‘Drie vrienden, een huis (en een klusjesman)’ was ons boek van de maand maart. Naast het gastblog en bookflash was daaraan, zoals altijd bij ‘boek van de maand’, een prijsvraag verbonden. Wie het exemplaar van dit boek gewonnen heeft, vind je onderaan het interview.

Wie is Astrid Harrewijn?

Een vijftiger met twee studerende dochters die niet meer thuis wonen en die heeft besloten dat je het lege-nest-syndroom ook prima een loer kunt draaien door een drastische wending aan je leven te geven door met echtgenoot op ‘kamers’ te gaan in Scheveningen. We genieten volop, wandelen langs het strand met de hond, werken te hard (dat was niet de bedoeling, maar we hebben plezier in ons werk) en vinden het heerlijk als de dochters een weekendje komen logeren.

In 2006 deed je mee met de Jill Mansell-schrijfwedstrijd van het weekblad Flair en Uitgeverij Sijthoff. Jouw manuscript werd toen gekozen uit meer dan honderd inzendingen. Dit werd dan ook je eerste roman ‘Ja kun je krijgen’. Heb je altijd al willen schrijven of was dit de aanzet?

Nee, ik heb nooit schrijfster willen worden. Ik ben schrijfster bij toeval. Ik had een verhaal in mijn hoofd en dat moest uit mijn systeem. Ik had twee kleine kinderen, een eigen bedrijf en geen tijd om te schrijven, maar het verhaal (een thriller met veel ellende waar ik niet vrolijk van werd) bleef maar in mijn hoofd zoemen. Ik las bij toeval iets over die schrijfwedstrijd en dat leek mij de perfecte manier om van het verhaal af te komen. Grappig misverstand was overigens dat ik niet in de gaten had dat het een liefdesroman moest zijn. Ik dacht dat humor het hoofdelement was. Het thrillerachtige verhaal dat ik in mijn hoofd had, herschreef ik naar een grappige eigentijdse roman. Ik heb intens genoten van het schrijfproces, maar toen het boek af was ontstond er weer een nieuw verhaal in mijn hoofd. Dat was niet de bedoeling.

Je boeken zijn meestal doorspekt met een grote dosis humor. Ben je van nature een humoristische iemand?

Nee, absoluut niet, maar door die schrijfwedstrijd heb ik ontdekt dat humor goed voor mij werkt. Ik ben zelf nogal tobberig en dan is het ontzettend handig als je je eigen gezeur met een korrel zout kunt nemen en de boel relativeert met een hoop humor. Dat is ook fijner voor je omgeving. Voor mij is die schrijfwedstrijd echt een cadeautje geweest. Ik ontdekte een manier van schrijven die bij me paste en een zienswijze die het leven makkelijker voor me maakte. 

Over ‘Drie vrienden, een huis (en een klusjesman)’, hoe kom je in godsnaam aan zo’n titel en hoe is dit boek tot stand gekomen?

Ik heb zeven boeken geschreven in het genre chicklit. Ik kon daarin veel kwijt; humor, luchtigheid en vaart (in mijn boeken gebeurt altijd heel veel). Het liefdesverhaal vond ik altijd wat lastiger en dat is natuurlijk wel het belangrijkste element van het genre. Ik besloot dat het tijd werd om te stoppen met schrijven en iets anders te gaan doen. Maar er ontstond weer een nieuwe verhaal! Een verhaal dat zich afspeelde in de kunstwereld, geen liefdesverhaal, maar een vriendenroman. Ik vond dat ik de gok moest wagen, een nieuwe uitgever moest zoeken en dit boek moest gaan schrijven. De titel was snel gevonden. Het is een vriendschapsroman en dat wilde ik in de titel naar voren laten komen. Drie vrienden die samen in een huis wonen (en omdat ik met een knipoog schrijf, staat de klusjesman tussen haakjes).

Jildau (een van de lezers van DVEHEEK die meedeed voor de groepsrecensie) vraagt zich af of kunst ook één van jouw interesses is en dat je daardoor die beleving zo goed kon neerzetten of leek het je gewoon een interessant verhaal?

Toen ik moest kiezen tussen een studie rechten of kunstgeschiedenis heb ik enorm getwijfeld. Het werd uiteindelijk rechten. Zo’n zes jaar geleden besloot ik me alsnog in de kunstgeschiedenis te gaan verdiepen. Van de Romeinen tot en met de Hedendaagse kunst. Voor dit boek heb ik een hele studie van Vincent van Gogh gemaakt. Ik heb eindeloos veel gelezen en ontelbare malen het Van Gogh Museum bezocht. Ik heb nog nooit zo veel research gedaan, maar dat was niet alleen voor het boek, maar ook omdat het onderwerp me interesseerde. Ik geniet enorm van de rijke wereld van de kunst. Het is voor mij een bron van inspiratie. 

Nancy, die ook meelas, vraagt zich dan weer af hoe het komt dat ze nog nooit van jou gehoord heeft. Je hebt toch al verschillende boeken op je naam staan?                                                                               
Misschien sprak het genre waar ik eerst in schreef Nancy niet zo aan en heeft ze mijn boek nu gelezen omdat ik een andere richting ben ingeslagen. Het kan ook zijn dat ze me niet gevonden heeft in de boekhandel. Het is nu eenmaal niet zo eenvoudig om je boek goed in de boekhandel te krijgen en wil je verkopen dan moet je er natuurlijk wel liggen. In ieder geval ben ik blij dat ik haar heb mogen verrassen en dat ze het leuk vond en ik hoop dat ze me blijft volgen. En natuurlijk hoop ik dat ik nog meer nieuwe enthousiaste lezers krijg.

Voor iemand die jou en je boeken niet kent, vertel eens waarom ze jouw boeken moeten lezen en beschrijf je schrijfstijl eens.
Mijn boeken beschrijven de wereld waarin we nu leven en de valkuilen van ons bestaan. Ik schrijf over het maken van keuzes en hoe mijn hoofdpersoon daarmee omgaat. Soms kunnen lezers zich daarin herkennen, maar soms ook niet. Ik schrijf niet vanuit de herkenbaarheid, maar omdat ik een verhaal wil vertellen. Ik volg mijn hoofdpersoon in een bepaalde periode in haar leven, meestal wanneer er een ingrijpende verandering heeft plaatsgevonden. De vrouwen in mijn boeken zijn sterke vrouwen, maar ze twijfelen wel degelijk over de weg die ze bewandelen. Niet menselijks is ze vreemd. Ik beschrijf dat hele proces met humor waardoor het makkelijk leest, maar wat ik schrijf is niet altijd even luchtig. Ik schrijf namelijk ook over systemen die niet deugen. In de wereld van de kunst spelen geld en ego’s een grote rol. Ik ben er heilig van overtuigd dat die twee elementen per definitie rottigheid geven. Wat doe je als je daarin verstrikt raakt? Ga je er in mee of niet? Dit zijn de valkuilen in ons bestaan en ik beschrijf hoe mijn hoofdpersoon daarmee omgaat. Omdat humor de motor van mijn schrijven is, kun je mijn boek als een lekkere fijne feelgood lezen. Maar je kunt het ook lezen als een roman waarbij ik een venster op een andere wereld open. Hoe je het ook leest, ik hoop altijd dat ik de lezer een paar heerlijke uren bezorg.

Hoelang werk je aan een boek en ben je al begonnen met een nieuw verhaal? Heb je dan een bepaald ritueel of komt het zo ‘out of the blue’?

Ik werk gemiddeld een halfjaar aan een boek en daarna gaat het de fase in van herschrijven, redigeren etc. Dat neemt vaak ook nog een halfjaar in beslag. Inmiddels heb ik het tweede deel over Joost af en ga ik binnenkort starten met het deel over Kiki. Deze drie delen had ik al helemaal in mijn hoofd. Feitelijk is het één groot verhaal dat ik opsplits in drie delen die allemaal zelfstandig te lezen zijn.

Zou je bijvoorbeeld ook iets heel anders kunnen doen dan schrijven en dan net zo gemotiveerd zijn?

Absoluut! Behalve schrijven geef ik ook nog NT2 (Nederlands voor anderstaligen) en met heel erg veel plezier. Lesgeven geeft veel voldoening en je hebt eer van je werk. Lesgeven is puur plezier. Ik heb altijd leuke cursisten, er wordt veel gelachen en het geeft mij enorm veel voldoening als ze aan het eind van de rit Nederlands kunnen praten. Schrijven is een heel ander gebeuren. Een proces waar je veel minder controle over hebt. Er vormt zich een verhaal in mijn hoofd en dat raak ik alleen maar kwijt als ik het opschrijf. Als ik dan begin met schrijven, maak ik het mezelf behoorlijk moeilijk. Zit ik in mijn eentje achter mijn bureau te tobben omdat ik net niet de essentie te pakken krijg en eindeloos zinnen ga herschrijven. Het is namelijk nooit mooi of goed genoeg. Schrijven is soms best een struggle en als je dan eindelijk het verhaal op papier hebt volgt nog het hele proces tot het boek uiteindelijk in de winkel ligt. Daarna is het afwachten wat de lezer ervan vindt en of het een beetje verkoopt. Of je nou een boek schrijft dat 500 exemplaren in Nederland verkoopt of miljoenen over de hele wereld, je moet er even hard voor werken. Paul Auster zei over schrijven het volgende:

‘Becoming a writer is not a career decision. You don’t choose it so much as get chosen, and once you accept the fact that you’re not fit for anything else, you have to be prepared to walk al long, hard road for the rest of your days.’ 

Hij heeft helemaal gelijk.


Lees je zelf ook en wat lees je dan zoal? Wat ligt er nu bijvoorbeeld op je nachttafeltje? (als je al in bed leest natuurlijk)

Helaas lukt het me niet om te lezen als ik zelf bezig ben met de eerste versie van een boek. Dat is heel erg jammer, want ik vind het heerlijk om te lezen, maar als ik schrijf zit het verhaal te veel in mijn hoofd. Maar als ik niet schrijf neem ik altijd een tussensprint. Momenteel lees ik Karl Ove Knausgård en ben ik begonnen met deel 1 van Mijn Strijd. Ik vind het trouwens heel erg mooi. Een aanrader!

Wat vind je van sociale media? Heeft Facebook, Twitter en bijvoorbeeld Linkedin een meerwaarde voor jou als auteur?

Ik zou niet zonder Social Media kunnen. Het geeft me de mogelijkheid om contact te hebben met mijn lezers en dat vind ik heel erg belangrijk. Het is voor mij echt het lijntje met de buitenwereld. Tegelijkertijd is het ook een medium waar je continu mee bezig bent. Soms vraag ik me af of dat wel zo gezond is.

Hoe ervaar je als persoon media aandacht?

Auteurs zoeken de media en de gunst van de lezer op. Ik zou liever zien dat het alleen maar om het boek gaat. Tegenwoordig moet je als auteur ook nog grappig, interessant en leuk zijn. Dat vind ik jammer. Vroeger (sorry, ik had me voorgenomen nooit te gaan roepen dat het vroeger beter was) kon je als auteur nog lekker vies stinkend op een zolderkamertje ten onder gaan aan drank en drugs en vooral heel veel nare dingen zeggen over je collega-auteurs en de wereld in het bijzonder. Niet dat het nou mijn ideaal is om ten onder te gaan of om op mijn collega’s te schelden, maar het was vroeger niet zo belangrijk of het publiek je leuk en aardig vond. Misschien moet je als auteur niet aardig gevonden willen worden, maar gewoon eens zeggen wat je vindt. Als we allemaal in de pas gaan lopen, wordt het er ook niet beter op. Maar ja, het is ook een beetje de tijd waarin we leven, want ook ik vind het belangrijk om goed contact met mijn lezers te hebben.


Hou je van muziek? Wat is dan het vaakst afgespeelde nummer?

Ik ben gek op muziek. Muziek speelt een belangrijke rol in ons gezin. Zelf ben ik van de jazz en funk, maar ik ben met een oude rocker getrouwd die zelf muziek maakt, dus dan weet je het wel… Op zondagochtend zet mijn man trouwens altijd klassieke muziek op en vraag ik steevast welk bandje het is. Af en toe doe ik de gordijnen dicht en ga ik gekke dansjes doen op keiharde disco. Ik zou niet zonder muziek kunnen. Volgens mijn laatste gegevens schijn ik overigens de laatste dagen het meest naar Je veux van Zaz te hebben geluisterd.


Wat is je beste moment van de dag en schrijf je op dat moment?

Schrijven zie ik als werken. Dus net als ieder ander sta ik vroeg op en ga ik achter mijn bureau zitten en begin ik met schrijven, maar ik heb geen file of bomvolle treinen…. Ik ben een gezegend mens.


Hecht je waarde aan recensies en hoe ga je om met (negatieve) kritiek?

Ik vind het fantastisch dat lezers de moeite nemen om een recensie te schrijven. Dat waardeer ik enorm. Ik heb er veel aan en ik neem ze serieus. Natuurlijk heb ik liever goede dan slechte recensies, maar ik vind dat je als lezer alles mag vinden van mijn boeken. Ik schrijf en leg mijn boek in de winkel en dan moet je niet zeuren als mensen er iets van vinden. Maar af en toe voel ik me een beetje als een kok in een visrestaurant. Degene die voor het eerst in je restaurant komt, hoop je te verrassen met je gerechten, maar als ze het vies vinden mogen ze dat uiteraard van de daken roepen. Dan heb je nog de visliefhebbers; die hoop je gelukkig te maken en als ze dat niet zijn lig je daar echt wakker van. En dan zijn er nog een paar mensen die elke keer weer terugkomen en elke keer weer roepen dat ze eigenlijk niet zo dol zijn op de wijze van bereiding. Daar kan ik helemaal niks mee, want ik zou zelf ergens anders gaan eten.

Waarschijnlijk worden jouw boeken het meest gelezen door vrouwen. Bestaan er volgens jou ‘mannenboeken’ en ‘vrouwenboeken’?

Mijn laatste boek is niet specifiek voor vrouwen geschreven. En mijn volgende boek gaat over Joost, geschreven vanuit het perspectief van een man. Maar mijn boeken zijn wel luchtig geschreven en hebben veel humor. Wellicht vinden vrouwen dat leuker om te lezen?


Als je zou kunnen kiezen om voor altijd één bepaalde leeftijd te hebben, welke zou dat dan zijn en waarom?

Ik ben van mening dat je geestelijk altijd een bepaalde leeftijd houdt. Sommige mensen zijn al oud nog voor ze moeten beginnen, anderen worden nooit volwassen. Ik denk dat ik zo rond de vijfentwintig ben blijven hangen. Dat klinkt prettig, maar het is elke keer weer schrikken als ik in de spiegel kijk.


Wat was de laatste film, tv-programma of boek waarbij je moest huilen? 

Helaas gebeurt er momenteel te veel in de wereld waardoor ik het lastig vind om zonder tranen in mijn ogen naar het journaal te kijken. Er vindt een humanitair drama plaats aan onze buitengrenzen en ik vind het verschrikkelijk als ik de wanhoop en het verdriet van de vluchtelingen zie die in tentjes in de modder moeten bivakkeren. Het kan ons allemaal overkomen en je moet er toch niet aan denken dat je daar zit met je kinderen en dat niemand je helpt? Ik schaam me kapot om Europeaan te zijn. Ik vind dat we mensen die vluchten voor oorlog moeten helpen. Dat zijn we verplicht. We hebben geld genoeg en ruimte zat. Ik heb geen boek of film meer nodig om te huilen; de werkelijkheid is al erg genoeg.


Wat is de grootste blunder die je tot nu in je (werkende) leven maakte?

Dat blijft voor eeuwig die keer dat ik moest pleiten voor de kantonrechter. Dat betrof een geschil inzake huurrecht. Het was een van mijn eerste zaken. Ik struikelde in het gangpad, mijn tas vloog door de lucht en de inhoud op de grond. Een grote chaos. Wel gewonnen!


Wat kies je en verklaar je nader:
Serieus of grappig

Grappig. Ik denk dat humor het leven dragelijk maakt. Zo leuk is het tenslotte allemaal niet. Denk nu overigens niet dat ik overal om moet lachen. Humor die ten koste gaat van anderen vind ik bijvoorbeeld niet reuze leuk.
Grote of kleine mannen

Grote mannen. Ik ben zelf nogal klein. Nou, ik ben eigenlijk héél erg klein. En omdat je als mens nu eenmaal altijd wilt compenseren, hou ik van grote mannen.
Knuffel of kus

Ik ben van het knuffelen. Een kus is maar een kus, knuffelen is liefdevoller.
Zoet of zout

Zout! Chips, worst, kaas, olijven… Al die dingen die zo lekker zijn rond een uurtje of tien ’s avonds. Bij voorkeur met een glaasje wijn.
Nachtuil of vroege vogel?

Nachtuil. Als ik ’s nachts kon leven dan zou ik dat doen. Ik heb mijn studie gehaald door ’s nachts te studeren. Ik hou van de stilte van de nacht. In de nacht ben je er wel, maar doe je ook niet echt mee. Dat bevalt me wel. 


Als je een plaatje of schildering kon tekenen van een willekeurige omgeving waar je ooit geweest bent, wat zou je dan tekenen/schilderen?

Leuke vraag! Ik zit hier nu al een paar uur over na te denken. Het is niet zozeer de omgeving die in mijn geheugen blijft hangen, maar de sfeer die ik toen voelde. Er zijn talloze momenten in mijn herinnering dat ik me enorm gelukkig voelde en dat zijn allemaal momenten dat we als gezin compleet waren. Ik zie zon en gezelligheid, de honden, chaos, muziek, veel gelach en lekker eten… Volgens mij zit ik een vraag niet te beantwoorden. Ik weet het al. We hebben jarenlang een boerderij gehad in Frankrijk en daar was ik dan de hele zomer met de kinderen, de honden en vriendinnetjes van de dochters. ’s Avonds maakten we dan een groot vuur en daar zaten we dan omheen en gingen we liedjes zingen. O, dit klinkt enorm suf! Maar maak

Eerder verschenen op Perfecte Buren.