Wie is Anne-Laure Van Neer?
Goede vraag… Wie ben ik? Het metafysische antwoord zal ik achterwege laten, daar wordt iedereen toch maar gek van.
Ik ben een vrouw van 40. Ik ben getrouwd, heb 2 kindjes, 3 katten en 2 konijnen onder mijn hoede. Samen met de bende verhuisde ik onlangs naar Mortsel. Manlief en ik hebben een oud huis gekocht en gerenoveerd bij wijze van midlifecrisisproject. Ik heb jarenlang in toerisme gewerkt en schrijf nu sinds 5 jaar. Justine is mijn derde manuscript.
Waar komt ‘Justine’ vandaan? Hoelang speel je al met het idee om over haar een boek te schrijven?
Ik heb er ongeveer twee jaar over gedaan om Justine te schrijven. Ze kwam twee jaar geleden opduiken, toen ik een artikel las in de Knack over een offerblokdief van 80 die voor de zoveelste keer uit de gevangenis ontsnapt was. Ik dacht: ouderdom, dat is toch echt een perfecte dekmantel. Net als kleine kinderen worden oudere mensen nooit van iets ernstigs verdacht. Alsof ze onschadelijk zijn omdat ze wat ouder zijn.
‘Justine’ kwam uit het niets en hopla, gelijk genomineerd voor de Hercule Poirotprijs 2015. Hoe voelt dat? Beschrijf dat eens voor ons.
Onwezenlijk, uiteraard. Ik was in de Ardennen op weekend met vrienden. Mijn telefoon was ‘plat’. Nadat ik hem weer had opgeladen, kreeg ik een reeks berichten binnen. De eerste was ‘proficiat’… Ik dacht nog: huh? Ik ben toch niet jarig? Toen ik het bericht las dat ik genomineerd was, stormde ik de trappen naar beneden op zoek naar manlief. Hij weet hoe hij moet omgaan met mijn vlagen van waanzinnige vreugde.
De dagen daarna begon het stilaan door te dringen.
Ik had vijf jaar in het duister geoefend en mocht nu eindelijk met mijn werk naar buiten komen. Dat het dan ook meteen een soort erkenning kreeg, vond ik fantastisch. Euforie alom.
Vraag van Marianne Schön;
Ik ben benieuwd waar ze de inspiratie vandaan heeft om hierover te schrijven, want dat is niet iets alledaags wat je verzint, ook niet vergeleken bij andere boeken. Die twist van humor, terwijl het eigenlijk best wel een goede thriller is, vind ik bijzonder!
De inspiratie is eigenlijk een gesprek geweest met mijn vader. Hij maakte me duidelijk dat hij nooit naar een rusthuis zou willen gaan, ook niet wanneer hij zou dementeren. Dan moest ik hem maar ‘helpen’, of ‘een spuitje geven’, zei hij. Uiteraard beloofde ik dat te doen. Die belofte heeft lang in mijn hoofd gespookt, want als dochter is dat toch niet meteen de makkelijkste opdracht. Mijn vader kennende had hij zich ook nooit laten afvoeren naar een rusthuis. Het was een lieve, doch zeer koppige man. Anderhalf jaar geleden is hij overleden aan de gevolgen van longkanker. Mijn zus en ik hebben toen hemel en aarde bewogen om hem naar huis te halen, zodat hij zijn laatste dagen thuis zou kunnen doorbrengen. Geen rusthuis. Geen ziekenhuis. Zo wilde hij het.
Was het de bedoeling om met ‘Justine’ een echte thriller neer te zetten of is dit gegroeid tijdens het schrijven?
Ik vind Justine nog steeds geen rasechte thriller… Het is een boek met suspense, een zwarte komedie of misschien een misdaadkomedie. Deze ‘hokjes’ bestaan niet echt in de literaire wereld, waardoor we Justine moesten ‘klasseren’ als thriller. Het was mijn bedoeling om een zwarte misdaadkomedie te schrijven. Films als Fargo, The big Lebowski van de Coen Brothers, of de films van Tarantino vind ik goddelijk. Bloed, zweet, sarcasme en humor, dat is een fantastische combinatie. De misvatting bestaat dat literatuur ernstig moet zijn, dat vind ik persoonlijk zonde. Wat is er nu mooier dan mensen te laten lachen? Humor in je teksten gebruiken, wil niet zeggen dat je je werk niet au serieux neemt. Integendeel.
Het is best een schrijnend verhaal. Wil je de lezers met dit boek, dit verhaal een boodschap meegeven?
Blij dat je het verhaal schrijnend vindt. Ik krijg vaak commentaar dat mensen hebben moeten lachen met Justine. Dat is een fascinerend gegeven, omdat het boek op zich eigenlijk een verschrikkelijk verhaal vertelt. Dat ik mensen daarmee heb laten lachen is een groot compliment. De boodschap, als die er al is: Behandel ouderen met respect. Dat is hetgeen me het meest choqueert wanneer ik in een rusthuis ben. Volwassen mensen die meer van het leven weten dan wie ook, mogelijk oorlogen hebben meegemaakt, worden nu met een verkleinde vorm van hun naam aangesproken.
‘Maar Rogertje, toch… nu heb je gemorst.’ Alsof ‘Rogertje’ een kind van twee is. Dat ‘Roger’ misschien ooit minister was, de Nobelprijs heeft gewonnen of verantwoordelijk was voor de wereldvrede wordt netjes onder de mat geschoven, samen met wat hij ook maar heeft gemorst. Gru-we-lijk.
Persoonlijk roept dat soort gedrag rebellie bij me op. Ik vrees dat ik geen fan ben van ‘betuttelend’ gedrag. Dat is kleinerend.
Hoe zie jij Verbeke voor je? Als je een bestaand persoon zou moeten kiezen, op wie lijkt hij dan?
Voor ik begin te schrijven maak ik een portfolio van mijn personages. Vaak plak ik er een gezicht op van iemand die enkele karaktertrekken heeft van dat personage. Voor Verbeke zocht ik iemand met verschillende karaktertrekken: ongeduldig, maar geduldig als het echt moet, koppig, assertief, doelgericht met een rebels kantje. Een kwajongen in het vel van een man. Het werd een foto van Tom Waes (presentator en maker van Tomtesterom, reizen Waes, … ) Ik weet niet of de lezers in Nederland hem zullen kennen. Het lijkt me een toffe mens.
<Tom Waes
Hoe zit het nu eigenlijk met die ‘koe in de wei’ die regelmatig in ‘Justine’ opduikt? Leg dat eens uit 🙂
Nope, goed geprobeerd. Je moet het boek lezen, dan zal je het begrijpen. 🙂
Heb je een stopwoordje of is er een woord of zin die je vaak gebruikt?
Vermoedelijk, tamelijk, wel, dus,… ja, ik heb veel stopwoordjes.
Ken jij zelf iemand in je omgeving die je vergelijkt met het hoofdpersonage in je boek?
Zoals ik hierboven al zei: mijn vader was niet het type man dat je in een rusthuis zou kunnen droppen. Verder baseerde ik me op mijn moeder om de fysieke kracht van Justine in te schatten. Mijn moeder is ook 75. Af en toe vroeg ik me dus af of mijn moeder een lijk zou kunnen verslepen en zo van die toffe dingen. 🙂
Vraag van Ans Stier;
Veel positieve berichten gelezen over dit boek. Ben er erg nieuwsgierig naar. Wat is uw motivatie om mij aan het lezen te krijgen, waarom zou ik eerst aan dit boek moeten beginnen en niet aan een ander boek dat goede recensies heeft?
Je moet vooral lezen wat je zelf wil … Mijn smaak kan van de jouwe verschillen en uiteraard ben ik niet de meest objectieve persoon om je mijn boek aan te raden. Uiteraard wil ik dat iedereen Justine leest, het is het tofste boek ter wereld ;). Even serieus. Ik heb een boek geschreven dat ik zelf ook graag wilde lezen. Iets spannends, met humor, dat af en toe ‘erover’ is, een doldwaze rit van a tot z. Justine neemt je mee in haar wereld, waar haar regels en ethiek gelden. Die komen niet noodzakelijk overeen met wat de modale burger of de wetgever onder ethisch verstaat. Het verhaal wijkt ook af van de platgetreden paden, iets wat ik zelf altijd leuk vind als ik een boek lees. Als een zwarte misdaadkomedie iets voor jou is, dan zou ik je Justine aanraden.
Als je een plaatje of schildering kon tekenen van een willekeurige omgeving waar je ooit in geweest bent, wat zou je dan tekenen/schilderen?
Vermoedelijk een natuurlandschap. Ik heb als reisagent al wel wat gereisd en kan moeilijk kiezen. Een verlaten strand op Ilha Grande in Brazilië of de Cham ruines in de jungle in Vietnam, of het meer van Bohinj in Slovenïe. Of de wijngaarden rond Laurens, een Zuid-Frans dorpje, waar de familie van mijn moeder woont. Onmogelijke vraag… maar iets met de natuur, dat wordt het wel zeker.
Bestaat de ware?
Ik vrees dat ik tamelijk nuchter ben in romantische zaken. Uiteraard heb je mensen die goed bij elkaar passen, maar ik geloof vooral dat je aan een relatie moet werken. Wanneer alles begint te kabbelen, te rustig is en je op automatische piloot gaat leven, dan dommel je in. Dat is gevaarlijk voor een relatie. Er hoeft op dat moment maar iets spannends ‘voorbij te komen’ en je zit met een probleem. Daarom geloof ik vooral in twee mensen die bewust werken aan hun samenzijn en continue waken over hun relatie… die zijn mogelijk de ‘ware’ voor elkaar. Sorry, voor het onromantische rationeel antwoord. Als je in de prins op het witte paard gelooft, moet je dat vooral blijven doen. Luister niet naar mij, ik ben saai. 🙂
Op de Boekenbeurs (Antwerpen) was je er voor je boek te promoten en te signeren. Hoe voelt dat om dáár te zitten tussen de ‘créme de la créme’ van boekenland?
Als debutant is het tamelijk indrukwekkend. Je ontmoet mensen waar je naar opkijkt en maakt iets fantastisch mee. De vorige jaren wandelde ik zelf rond op de boekenbeurs als bezoeker. Dit jaar mocht ik samen met mijn Justine op de beurs staan. Hoewel het een hoog glamourgehalte heeft wanneer je zegt dat je mag gaan ‘signeren op de boekenbeurs’, moet ik zeggen dat de praktijk wel tamelijk bizar is. Je wordt gefotografeerd, gefilmd, bekeken en gekeurd. Het heeft soms iets weg van de zoo… Mensen kijken je aan alsof je een vreemd object bent. Als introvert voel ik me daar niet meteen gemakkelijk bij en weet ik me ook totaal geen houding te geven. Anderzijds is het ook wel heel tof om mensen te observeren. Iets wat ik vaak en graag doe. De mens is een fantastisch studieobject.
Als je een half uur vrije tijd hebt, hoe besteed je die vrije tijd dan?
Lezen, doelloos op het internet klikken en tennissen. Ik observeer ook graag: dieren, insecten, de natuur en mensen. Het is fascinerend om naar te kijken. En wat gebeurt er wanneer je een druppel wijn op het traject van een mierenkolonie laat vallen? Zo van die dingen, dat vind ik echt tof.
Welke liedjes zitten er in de soundtrack van jouw leven?
Mijn kinderjaren zijn vooral getint door Franse chansons. Georges Brassens, France Gall, en co… Mijn adolescentie gaat donkerder: the Cure, Metallica, …
En nu is het een eclectische medley van rock, pop, folk, klassiek.
Vraag van Jolanda Kalkmanm-de Klerk Wolters;
Ik heb uw boek ‘Justine’ nog niet gelezen. Al staat hij wel hoog op mijn verlanglijstje. Na het lezen van een fragment op de site van De Perfecte Buren, kwamen er wel een hoop vragen in mij op. Wat denkt u dat beter is? Dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen of dat de drempel naar een bejaardenhuis verlaagd wordt?
Ik denk dat iedereen dit voor zichzelf moet kunnen beslissen. Dat vooral. Ik ben een grote voorstander van keuzevrijheid. Van ‘De Vrijheid’ in het algemeen. Zo vind ik de dierentuin een verschrikkelijk oord. Gekooide vogels, daar breekt mijn hart van. Die lijn trek ik door naar alle andere vormen van beknotting van vrijheid. Mensen die graag naar een rusthuis willen, zouden dat moeten kunnen. Mensen die graag thuis willen blijven, zouden ook dat recht mogen hebben. Spijtig genoeg is de realiteit niet zo zwart-wit als ik het hier voorstel. Soms is een kooi nodig om van enige vorm van vrijheid te kunnen genieten.
Lees je zelf en zo ja, wat staat er in je boekenkast en welk boek ligt er nu op je nachttafeltje?
Ik ben een boekenwurm, al moet ik toegeven dat ik de laatste jaren wat minder lees. Dat komt omdat ik dagelijks ook mijn teksten doorneem. Om daarna nog te lezen is geen ontspanning meer. Maar tussen twee boeken in, lees ik veel. Ik ben nu bezig in de nieuwe van Jonas Jonasson: Gangster Anders en zijn vrienden. Daarna staat de nieuwe Stefan Brijs te wachten.
Er zit veel humor in je boek. Is humor voor jou een ‘must’ om bijvoorbeeld te kunnen omgaan met minder leuke dingen?
Uiteraard. Humor is eigen aan de mens. Het is een manier om met verdriet en verlies om te gaan, een manier om verschrikkelijke dingen te relativeren.
Er zijn ook gewoon momenten in het leven waarop je de keuze hebt: ofwel lach je ermee ofwel word je depressief. Ik kies resoluut voor het eerste.
Kies ‘1 van de 2’ (uitleggen mag)
* Links of rechts
Links. Ik ben linkshandig en ik kies vaak het minder bewandeld pad.
* Grote of kleine mannen
euh… ‘gewone’? Mag ik ‘gewone’ kiezen?
* Lachen of dromen
Lachen. En dromen. Ik kan niet kiezen (mijn horoscoop is Tweelingen… vandaar)
Hoe sta jij tegenover de sociale media? Vind je dit als debutante een voordeel of heb je er niets mee?
Sociale media is een fantastisch iets voor een debutant. Dankzij Facebook kan je lid worden van groepen mensen die graag lezen… Dat is uiteindelijk je doelgroep als schrijver maar bovenal is het als boekenwurm een biotoop met mensen die dezelfde passie hebben: boeken. Natuurlijk is het medium makkelijk, maar ik geloof bovenal dat je boek goed moet zijn. Zonder een goed verhaal, raak je nergens. Als een boek goed is, gaan mensen dat aan elkaar vertellen. Dan ben je goed bezig, denk ik.
Wat is het moeilijkste wat je ooit gedaan hebt?
Mijn vader een negatieve wilsbeschikking laten tekenen.
Na zijn diagnose van longkanker werd het al snel duidelijk dat hij in terminale fase was. Ik wist dat hij niet als ‘plant’ verder zou willen, dus moest ik dit ook officieel kunnen voorleggen indien een arts ernaar zou vragen en mijn vader niet meer in de mogelijkheid zou zijn om voor zichzelf te beslissen.
Ik ging dus op Kerstdag naar mijn vader toe met een negatieve wilsbeschikking. Dat is een verklaring waarin je bevestigt dat je niet gereanimeerd wilt worden en geen verdere curatieve behandeling wilt (een soort ‘laat me maar gaan’-verklaring)
Op de schaal van moeilijke gesprekken scoort dit toch behoorlijk hoog. En hoewel dit een pijnlijke opdracht was, ben ik uiteindelijk ben ik blij dat ik het heb gedaan. Twee dagen later kreeg hij een hersenbloeding en kon hij niet meer communiceren.
Tot slot; Zie jij jezelf, als je oud bent als Justine?
Ik ben niet zo ondernemend als Justine. Voor mij zal het wat gezapiger zijn. Ik zie me wel op mijn terras in mijn schommelstoel, met lekker eten, af en toe een glas wijn, en wat kleinkinderen om me heen. Met wat geluk een heldere geest die nog verhalen kan verzinnen. Wat ik niet zie is een rusthuis. 🙂
Bedankt Anne-Laure voor je spontane en openhartige antwoorden én de gezellige klets op de beurs in Antwerpen. Met dit gesprek ronden we ‘Het boek van de maand’ november af.
Tijdens dit interview kreeg Justine het geweldige nieuws dat haar boek een tweede druk krijgt. En om dit te vieren geeft ze twee extra exemplaren weg van Justine *het boek*. Wil je kans maken? Deel dit interview via onze frontpage en maak ook kans op dit unieke verhaal. Deze actie loopt t/m 5 december.
Wil je Anne-Laure blijven volgen? Dat kan op Facebook en op haar website.
Karin – Team De Perfecte Buren
Eerder verschenen op Perfecte Buren.
