"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

In gesprek met ... Inge Boot & Marina Steinmann van 'Kakeibo'

Maandag, 4 maart, 2019

Geschreven door: Inge Boot
Artikel door: Roelant de By




Al meer dan 100
jaar verdelen Japanse vrouwen vooraf hun geld in potjes en schrijven hun
uitgaven op. Doel? Een duidelijk financieel inzicht, een heel jaar lang. Inge
Boot en Marina Steinmann zijn de Nederlandse pleitbezorgers. Samen hebben zij
een origineel Nederlands Kakeibo boek geschreven. Zeer nieuwsgierig naar deze
dames ging ik op pad naar het midden van het land om ze daarover wat vragen te
stellen. We hebben afgesproken in de lunchpauze van hun werk in een gezellig
eetcafé. Hun boekpresentatie is onlangs gehouden op een kasteel. Dat was een
heerlijk feestelijk moment waar ze beide met veel plezier op terugkijken.
Inge: ‘Na een
jaar samen aan dit boek gewerkt te hebben, was het erg leuk om zo’n
“vier-moment” te hebben. De locatie was prachtig, de uitgever deed een woordje.
Het was echt een feestelijke gebeurtenis. We werken beide bij het RIVM, het
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Dat is een grote club die valt
onder het ministerie van VWS. Niet alleen milieuonderzoek maar ook vaccinaties
vallen hieronder. Naast dat we collega’s zijn, delen we dezelfde passie:
Japan.’
Roelant: ‘Dan
komen als vanzelf op de Kakeibo. Ik heb me er wat in verdiept, want ik had er
nog nooit van gehoord. Wat me opviel was dat het specifiek op vrouwen is
gericht.’
Marina: ’Klopt.’
Inge: ‘Van
oorsprong is de filosofie opgezet voor vrouwen door de eerste Japanse,
vrouwelijke journalist zo’n 100 jaar geleden. Door haar Kakeibo kregen Japanse
vrouwen voor het eerst inzicht in hun financiën. Weliswaar van hun eigen
huishouden, dus klein, thuis. Maar dat was voor toendertijd in een land met
zulke sterke tradities echt vooruitstrevend. Vrouwen kregen een gevoel bij
geld. Het grappige is dat Japan natuurlijk een ontzettend modern land is, erg
geautomatiseerd in alles, maar ruim 100 jaar later doen ze het nog steeds op
dezelfde manier: alles opschrijven in een boekje. In alle kleuren en maten zijn
er Kakeibo’s te vinden, met Hello Kitty, met van alles.’
Marina: ‘Met name
vrouwen maken er gebruik van. Hoewel we natuurlijk niemand willen uitsluiten.
Op de boeklancering sprak ik een vriendin van mij en ik vroeg haar wat ik erin
zou mogen schrijven. Is ie voor jezelf? Nee, zei ze, ik doe de financiën niet.
Je ziet het gewoon veel om je heen. Tot een jaar geleden dacht ik zelf ook: nou
dat doet mijn man; daar hoef ik niet over na te denken, dat komt wel goed. Je
ziet dat vrouwen daar echt wel een stap te nemen hebben.’
Inge: ‘Ik zat een
tijd geleden op de bank een beetje te swipen op mijn I-pad en kwam toevallig op
het onderwerp Kakeibo. Een nieuwe start; je financiën op orde hebben, new
beginnings, je weet wel. Dat is leuk, dacht ik. Ik wilde meteen zoiets
bestellen bij bol.com. Kon dat niet. Was dat er niet. Toen nog niet.’




Roelant: ‘Nu wel,
deze heb ik bij bol besteld. Het is wel een leeg boek.
[iedereen lacht]
Ik dacht, wat is dit?’
Marina: ‘Een leeg
boek, hahaha. Het is een kasboek.’
Inge: ‘En toen
ging ik naar Amazon en daar zag ik ze in het Duits staan, in het Frans, Engels,
Spaans. Toen dacht ik, hé, dit is kennelijk iets wat in andere landen, de
meeste landen al is, maar niet naar ons toe is overgewaaid. Wij zijn beide erg
van de Japanse filosofieën. Het is hetgeen wat wij doen in ons dagelijks werk.
Wij zijn allebei Lean Six Sigma opgeleid. We hebben zelfs de zwarte band en
zijn Lean Sensei.’
Roelant: ‘Ik moet
meteen denken aan Judo of karate als je het over de zwarte band hebt.’
Marina [lachend]:
‘Klinkt spannend, hè.
Roelant: ‘Ik ga
meteen U zeggen, heel beleefd doen. Arigato.’
Inge: ‘Sensei
betekent leraar. Lean is een van oorsprong Japanse filosofie om bedrijven
efficiënter te laten werken. De oorsprong ligt bij het autobedrijf Toyota.’
Marina: ‘Dat
respect is wel iets dat heel belangrijk is. Kijk maar eens in een Japans
restaurant. Daar is niks wat overbodig is. Alles is strak, alles klopt. Ook de
ruimte, hoe het is ingedeeld, of hoe de mensen lopen, alles.’
Inge: ‘Bij Toyota
hebben ze dat helemaal ontwikkeld. In de jaren ’90 is dat overgewaaid naar het
Westen. Sindsdien wordt die methode in heel veel grote bedrijven toegepast om
de organisatie efficiënt in te richten. Ziekenhuizen, banken, verzekeraars enz.
Zo ook ons instituut.’




Roelant: ‘Die
soberheid ken ik wel uit (oude) Japanse Samurai films. Kale kamers met alleen
een laagtafeltje erin. Schuifdeuren van rijstpapier of id. Niks geen
tierelantijnen of franje.’
Inge: ‘Marie
Kondo, de Japanse opruim guru heeft inmiddels miljoenen boeken verkocht. Dat
gaat over je huishouden: alles opruimen en op orde brengen. Toen had ik iets van:
dat is er in Nederland nog niet. Dat is wel heel leuk. Ik appte Marina of zij
er weleens van had gehoord. Zij appte terug: ik reageer later, want ik ben de
financiën even op orde aan het brengen.’
Marina: ‘Dat is
echt waar, hahaha. We dachten meteen: hier moeten we iets mee. Ik heb Inge een
foto gestuurd van een zelf gefabriceerd kasboekje.’
Inge: ‘Zo is ons
idee ontstaan.’
Roelant: ‘Ik had
gelezen dat jouw relatie toen net uit was. Heeft dat er iets mee te maken, met
je bewustwording van geld?’
Inge: ‘Toen mijn
relatie ophield zei een vriendin een keer tegen me: wat geef jij eigenlijk een
geld uit! Maar ik had geen idee waar dat allemaal naar toe was gegaan.
[hilariteit alom] Met de vaste lasten eraf moest er toch wat overblijven, maar
dat bleek aan het eind van de maand telkens niet zo te zijn. Toen ging ik al
mijn bonnetjes bewaren. Dat was best schrikken. Omdat je het opschrijft, zit je
continu te reflecteren. Dat is heel mindfull. Net als het schrijven in een
gewoon dagboek. Wat is er gebeurd, hoe voelde ik me toen enz.’
Roelant: ‘Dan vraag je jezelf vijf keer waarom.’
Marina: ‘De Five
Times Why, dat klopt! Deze methode gebruiken we heel veel in ons werk. Het is
bijna als een kleuter die maar blijft vragen: waarom, waarom. Het is heel
belangrijk om bij een probleem je steeds af te vragen waar het echte probleem
zit. Je gaat steeds verder afpellen tot je bij de kern van het probleem zit
alvorens je dingen gaat oplossen. Je blijft jezelf vragen stellen. Wij geven
als voorbeeld het kopen van bijvoorbeeld nieuwe schoenen. Het blijkt gewoon dat
we vaak impuls aankopen doen. Als later dan ook nog blijkt dat we die schoenen
nooit dragen, vraag je je af waarom we ze ooit gekocht hebben. Heb jij ook van
die dingen die je aanschaft en die je vervolgens nooit gebruikt?’
Roelant: ‘Ja,
natuurlijk wel. Dan denk ik meteen aan schoenen in de aanbieding. Te goedkoop
om te laten liggen, maar dan blijven ze vervolgens in de kast liggen, omdat ze
toch net niet lekker zitten.’
Inge: ‘Of die
zesde zwarte broek. Dan heb ik er al vijf liggen.’
Roelant: ‘Maar
altijd in de uitverkoop.’
Marina: ‘Maar die
is leuk om af te pellen, want blijkbaar doet dat iets met je. In ons boekje zit
ook een hoofdstuk minimalisme. Dat laat je kijken naar spullen in je huis die
je al een half jaar of een jaar niet gebruikt hebt. Eigenlijk gaat dit alles
heel erg over bewustzijn. Op Instagram schreef ik eens: aandacht is het nieuwe
goud. Ik geloof dat die kanteling er heel erg is of eraan komt.’
Inge: ‘Het echte
contact wordt minder helaas. Ook door de smartphone. Mensen kijken elkaar niet
aan, maar kijken op het scherm. Ook het contact met geld zijn we voor een groot
deel verloren. Alles wordt automatisch afgeschreven. De Uber van dochterlief
wordt automatisch door de creditcard van papa betaald. Het gevoel van geld in
je hand is hier totaal weg. We zouden niet meer willen zonder de “tikkies”, het
pinnen en de creditcard, maar het gevoel van geld zijn we hierdoor wel
grotendeels kwijtgeraakt. Vroeger zei mijn oma al bij een briefje van 100 gulden
dat er een aarzeling was om daarmee te betalen: dan was het briefje stuk. Ons
boek is een prachtig hulpmiddel om iets van dat gevoel terug te krijgen. Door
duidelijkheid te scheppen in je uitgaven kun je deze ook beïnvloeden.’




Een duidelijk
verhaal van twee bevlogen vrouwen die met verve hun missie uitstralen. Ik ben
om en gebruik hun boek dagelijks. Het is trouwens heel leuk om met dit prachtig
uitgevoerde boekje te werken. Hulde aan de dames en aan de uitgever. Als je als
nietsvermoedend interviewer na een gesprek met de auteurs zelf enthousiast aan
de slag gaat in hun boek, lijken me verdere woorden van loftuiting overbodig.
Dank jullie voor dit fijne gesprek.
Roelant de By –
vliegende reporter De Perfecte Buren



Lees HIER de recensie van Kakeibo

Eerder verschenen op Perfecte Buren.


  • Kakeibo

  • Auteur(s): Inge Boot
  • Recensent(en): Roelant de By
  • Aantal Pagina's: 204
  • Publicatiejaar: 2018
  • Uitgever(s): NAU
  • ISBN: 9789491535758

Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.