Jan Van der Cruysse verraste met zijn misdaadverhaal Bling Bling. Zijn debuut werd tegelijk bekroond met de Hercule Poirotprijs en met De Diamanten Kogel. Hij woont met zijn gezin en drie poezen in Mortsel, nabij Antwerpen. DPB Karin trof hem met een bakje koffie in een brasserie om de hoek.

Wie is Jan Van der Cruysse?

Das een moeilijke. Velen kennen mij als het gezicht van de luchthaven in Zaventem waar ik 20 jaar woordvoerder was. Toch is dat nog niet de helft van mijn leven. Ik ben het al jaren gewoon dat mensen me spontaan aanspreken op straat. ‘Hé jij bent toch die van de luchthaven?’ Sinds de Hercule Poirotprijs

wordt dat steeds meer ‘hé, ben jij niet die van dat misdaadboek?’ en dat is eigenlijk heel tof. Begin 2015 veranderde ik het geweer van schouder.

Als consultant in crisiscommunicatie bij een groot PR-bureau ondersteun ik mensen en bedrijven in hun communicatie op de moeilijkste momenten. En tegelijk kwam Bling Bling.

Het idee voor dit boek is waarschijnlijk ontstaan vanuit je ervaring als voormalig woordvoerder van Brussels Airport. Hoelang liep je al met het idee rond voor je dacht ‘Nu begin ik eraan’ en hoe ben je uiteindelijk aan dit verhaal begonnen?

Ik verliet de luchthaven begin augustus 2014. Heerlijk om me toe te leggen op de taak van huisman. Maar blijkbaar was dat niet spannend genoeg: na enkele weken stelde ik vast dat ik een verhaal zat neer te pennen. Verzinselen rond een diamantroof. Voor ik het goed besefte begon dat in sneltreinvaart te lijken op een echt boek. Het schrijven van fictie was een jongensdroom die steeds was blijven liggen. Ik zag boeken schrijven al die tijd als een vak, maar niet als het mijne. Ik had daarvoor niet de juiste opleiding en achtergrond en zou nooit meer dan een amateur kunnen zijn. De werkelijkheid verraste me: al wat je moet doen is tijd nemen om een wit blad – of in mijn geval een leeg scherm – bij te halen en aan de slag te gaan. Gaandeweg haalde ik er wat boeken bij met wat theorie. Daar heb ik intussen een flinke stapel van. Hoe bouw je een goede spanningsboog? Hoe bevolk je je verhaal met geloofwaardige personages? Sommige van die regels liggen nogal voor de hand en ik bleek ze ook zelf al te hebben ontdekt, andere treed ik nogal met de voeten. Misschien ligt daar een deel van het succes van Bling Bling? Het boek telt bijna twee keer zoveel bladzijden en drie keer zoveel personages als een gemiddeld ander verhaal. Maar als je ’t spannend maakt kom je daar blijkbaar goed mee weg. Eind december klokte Bling Bling af met 750 bladzijden.

Op dat ogenblik had ik echt niet de bedoeling om het te publiceren. Ik had mijn jongensdroom ingevuld en net op dat moment ging ik aan de slag bij mijn nieuwe werkgever. Het bleef allemaal een beetje liggen en eerder toevallig ging ik op het advies van anderen op zoek naar een uitgever. Zo kwam ik terecht op een ‘schrijversdag‘ in Oostende. Een soort speeddating tussen auteurs en uitgevers: een geweldig initiatief. Eigenlijk was die helemaal volzet, maar omdat iemand anders verstek liet gaan kwam er een plekje vrij voor een gesprek met één uitgever. Bij een enthousiaste dame van Uitgeverij Davidsfonds mocht ik mijn manuscript uit de doeken doen. Ze was op zoek naar talent voor kinderboeken maar na een gezellige babbel mocht ik mijn manuscript toch bij haar achterlaten. Enkele weken later belde ze me terug. Ze vonden het een super verhaal maar ik moest enkele verhaallijnen weg pitsen. Teveel is trop. Dat proces duurde bijna net zo lang als het schrijven zelf. Maar voilà: enkele maanden later lag het boek in de schappen.

Het idee voor dit verhaal kreeg inderdaad gestalte na de grote diamantroof op de luchthaven in 2013. Ik stelde me vooral vragen rond wat er met de daders gebeurt na zo’n overval. Die is op zich al complex en gevaarlijk genoeg maar wat doe je daarna met die diamanten? Hoe geraak je die kwijt? De eerste kiemen voor een spannend verhaal lagen daar voor het grijpen.

“Een diamantroof op de luchthaven van Delhi, waarna zich een internationaal misdaadverhaal ontspint met onder meer maffiafiguren en folteringen”. Als ik dit lees denk ik direct ‘een mannenboek’, maar niets is minder waar. Zie jij een onderscheid tussen mannen –en vrouwenboeken?

Nee. Er zijn natuurlijk de clichés: mannen houden van snelle auto’s en schaars geklede vrouwen, dames grijpen naar romantiek. Maar zowat alle fictie buiten die twee extremen leent zich voor een groot publiek. Meer nog: ik heb het gevoel dat misdaad en thrillers zich in de eerste plaats laten smaken door een vrouwelijk lezerspubliek. Dat zou het onderwerp kunnen zijn van een boeiende studie. Op de boekenbeurs in Antwerpen had ik het genoegen om een hele week te mogen signeren aan de zijde van Toni Coppers. Ik kan je verzekeren: acht of negen lezers op tien bleken vrouwen te zijn. Dat had ik nooit verwacht.

(c)WPG – Thomas Sweertvaegher

Het boek telt vele personages en gelukkig blijft het overzichtelijk, maar waarom zo veel?

In een gemiddelde film komen naast de hoofdpersonages ook tientallen kleine rollen voor. In het echte leven is dat niet anders. Sommigen dienen vooral om wat kleur te geven aan het verhaal. Je hoeft de vele namen echt niet te onthouden. Het boek bevat een overzichtelijke lijst van alle personages, zelfs wanneer ze slechts in één paragraaf in beeld komen. BlingBling mengt diverse verhaallijnen, maar de meeste lezers onthouden vooral de wereld van drie vrouwen. Een verantwoordelijke in de veiligheid die het slachtoffer werd van een diamantroof, een agente van vreemde origine die haar mannetje probeert te staan en een stel Georgische klaplopers die heel erg voor het verkeerde pad hebben gekozen.

Wat bracht je tot de keuze van deze titel? Als ik aan bling bling denk dan zie ik een met goud “behangen” figuur voor mij

Precies, dat is wat ik ook zie. Bling Bling was in eerste instantie de werktitel en het was niet de bedoeling die aan te houden. Wanneer het verhaal helemaal klaar was, zou ik eens nadenken over een spannende en beter geschikte titel. De uitgever was echter enthousiast en vond het bij het verhaal passen. Bling Bling staat voor glitter, glamour en dat is waar het ook om draait in het verhaal. Het werd meteen ook de definitieve titel.

Bling Bling is filmisch geschreven, waarvoor onze complimenten. Het leent zich zeker voor een mooie film. Hoop je op een verfilming? Zo ja, welke acteurs zou je kiezen voor de hoofdrollen?

Natuurlijk hoop ik zoals elke auteur op een verfilming van mijn boek, maar we moeten met beide voetjes op de grond blijven. Het verhaal leent zich daar inhoudelijk uitstekend voor maar de vele en verscheidene buitenlandse locaties zouden het prijskaartje zeker omhoog jagen. Het is de bedoeling dat Bling Bling een trilogie wordt en eigenlijk zou ik vooral graag de drie boeken naast elkaar zien staan voor iemand me komt praten over verfilmen. We zullen wel zien…..

Jan wint De Diamanten Kogel in februari 2017

Naast de Hercule Poirotprijs won je ook De Diamanten Kogel. Dan nog als debutant. Dat heeft nog nooit een andere auteur je voorgedaan. Hoe voelt dat?

Natuurlijk streelt dat mijn ijdelheid. Zelfs met een nominatie zou ik al helemaal in de wolken geweest zijn. Maar het legt de lat wel meteen heel hoog voor mijn volgend boek. Zelfs als Bling Bling 2 een prima misdaadverhaal is, zal onvermijdelijk de vergelijking gemaakt worden met dit eerste boek. De verwachtingen zijn hoog gespannen. Ik hou alvast mijn adem in voor de eerste recensies van Bling Bling 2!

Je hebt een succesvol debuut gemaakt met Bling Bling. Hoe heb je die tijd ervaren en wat is voor jou het belangrijkste dat je hebt geleerd uit die periode qua schrijverschap?

Ik dacht al die tijd dat schrijven een ‘vak’ was dat je moet leren, maar dat is het niet. Volgens mij wordt niemand geboren als schrijver. Sommigen zullen altijd beter zijn in voetbal of in boekhouden, maar als het schrijven erin zit komt het er vroeg of laat ook uit! Ook in mijn beroepsleven is dat zo: het zijn dezelfde mensen die op hun veertiende meewerken aan het schooltijdschriftje, die tien jaar later aan de slag gaan bij een krant of een communicatiedienst.

Ik had me voorgenomen het soort boek te schrijven dat ik zelf graag zou willen lezen. Zelf ben ik grote fan van Lee Child en Stieg Larsson. Als in een gemiddelde episode van Star Trek drie bemanningsleden naar beneden gebeamd werden op een gevaarlijke planeet, wist je al een uur op voorhand hoe het zou eindigen: Kirk en Spock komen altijd terug naar huis, de onbekende derde snuiter gaat op het laatste moment nog net voor de bijl. Ik ben gek op series die breken met die traditie, zoals Fargo, Breaking Bad, Game of Thrones en die vele Scandinavische series. Dat onverwachte wil ik ook wel terugvinden in mijn boeken.

Mijn nieuwe job is behoorlijk intensief en het is nog wat zoeken naar een goed evenwicht tussen werk, gezin en ook nog eens een boek schrijven. Ik schrijf bij voorkeur ’s avonds/’s nachts wanneer iedereen onder de wolletjes zit. Een bakje thee of een kleine whisky, een streepje muziek en een van de poezen in de buurt: dat is gewoon heerlijk.

Het is misschien niet vergelijkbaar, maar kun je aangeven waar je liefde het grootst voor is? Schrijven of je job?

Ik heb een spannende job. Crisiscommunicatie is altijd weer iets nieuws en vervelen doet het zelden. Maar als je me zo vlakaf die vraag stelt… Die vraag is evenwel niet aan de orde: aan het eind van de rit moet er ook brood op de plank komen. Daarvoor is mijn job voorlopig nog steeds beter geschikt dan het schrijven. Er zijn weinig misdaadschrijvers die kunnen leven van hun pen. Misschien had ik hier twintig jaar eerder moeten mee beginnen?

Wat mogen we nog meer verwachten van Jan Van der Cruysse?

Zolang het plezant is blijf ik schrijven. Bling Bling 1 is het eerste luik van een trilogie. In de twee volgende delen begint het echte verhaal pas. Het manuscript voor Bling Bling 2 is