Linda Jansma (1967) schrijft al sinds haar kinderjaren, eerst voornamelijk voor zichzelf, later ook voor vrienden en in de schoolkrant. Op haar twaalfde stuurde ze haar eerste manuscript, een jeugdboek, naar een uitgeverij. Het werd niet uitgegeven, maar de positieve reacties over haar fantasie en beeldende schrijfstijl zijn sindsdien haar drijfveren geweest om verder te schrijven. Zij schreef oa Caleidoscoop, Tweestrijd, Houvast, Schuilplaats, Doelwit, Vrij spel en Verbroken. Lees hier het openhartig interview dat teamlid Karin had met deze Nederlandse auteur.

Onze openingsvraag; Wie is Linda Jansma?
Een dierenliefhebster die graag spannende verhalen schrijft en daar enorm van geniet.

Hoe begin je aan de research voor je boeken en hoe moeten we ons dat voorstellen? Trek je er bijvoorbeeld op uit of zoek je alles op via het World Wide Web?
De kleine dingen zoek ik meestal gewoon op internet op. Tegenwoordig kun je daar bijna alles vinden. Daarnaast ga ik altijd naar de plaatsen toe waar mijn verhalen zich afspelen. Ik wil de sfeer van de omgeving proeven, weten hoe alles eruitziet, en ook of er dingen zijn die ik in mijn boek kan gebruiken. Soms, als de plek al enigszins bekend is bij mij, ga ik erheen om te kijken of alles wel overeenkomt met hoe ik het in mijn hoofd heb zitten. Ik maak veel foto’s die ik dan ook weer gebruik om op Facebook te zetten voor mijn volgers. Zodat ze al een beetje de indruk krijgen waar het nieuwe verhaal zich afspeelt.

Je woont (nu nog) in Almere, een stad met redelijk wat criminaliteit. Haal je daar soms je inspiratie voor een nieuw verhaal?
Nee, dat komt meestal uit de krant, of uit het nieuws op de televisie.

Je had zelf de nodige tegenslagen. Hoeveel biograﬁsch zit erin in je boeken?
Er zit eigenlijk altijd wel iets van een auteur in zijn boeken. Bepaalde voorkeuren zul je altijd terugvinden, dus ook in die van mij. Echt biograﬁsche elementen zitten er alleen in Houvast, mijn derde boek. Ik kom uit de veterinaire wereld en heb in dat boek wat situaties beschreven in een dierenkliniek die ik zelf heb meegemaakt. Daarnaast speelt het zich af in de Amsterdamse Apollobuurt, waar ik zelf gewoond heb. Verder komen er twee honden in voor, waar ik veel van heb gehouden: mijn eigen hond Tim en de Oudduitse herdershond Cody van een vriendin.
Ook in Verbroken zit een klein detail: in het appartement waar hoofdpersonage Mara woont, ben ik zelf opgegroeid.

Je laatste boek ‘Verbroken’ wordt verﬁlmd. Ik kan me voorstellen dat je dan een gat in de lucht springt. Kun je voor ons eens omschrijven hoe het voelde toen je dit nieuws kreeg?
Ik dacht eigenlijk dat mijn uitgeefster een grapje maakte. Ik bedoel, het boek lag net zes dagen in de winkel! Maar toen bleek dat het geen grapje was, toen vond ik het eigenlijk wel een hele eer. Ik heb altijd gezegd dat mijn boeken niet zo nodig verﬁlmd hoeven te worden. Maar het is natuurlijk altijd leuk als het wél gebeurt.

In deze tijd is er veel terreurdreiging, om nog maar te zwijgen van de onverdraagzaamheid tussen de verschillende culturen en mensen op onze wereldbol. Persoonlijk houdt mij dat bezig en word ik er een beetje bang en triest van. In ‘Verbroken’ kwam dit allemaal erg dichtbij. Hoe sta jij daar tegenover. Schrijf jij zulke zaken van je af of houdt dit je ook bezig?
Natuurlijk houdt het me bezig, maar echt bang ben ik niet. Het is niet een kwestie van óf er hier ooit iets gaat gebeuren, maar wannéér. Vooral nu er zo veel vluchtelingen Europa binnenkomen, is er een vergrote kans op terreuraanslagen. Europa raakt verzwakt en met de stroom migranten kunnen op een gemakkelijke manier mensen met slechte bedoelingen ons land binnenkomen. Ik probeer daar bewust niet aan te denken, en heb zoiets van: wat komt, dat komt. Dat zie ik dan wel weer, want er iets aan veranderen kan ik toch niet.

Jouw boeken hoeven niet op volgorde gelezen te worden, want er is geen ‘rode draad’. Is dit een bewuste keuze of is dit zo gegroeid?
Dat is een bewuste keuze. Ik vind het leuk om elke keer weer met nieuwe karakters aan de slag te gaan. De afwisseling in personages, daar hou ik van.

Wat zou jij graag veranderen in onze maatschappij als je daar de mogelijkheid toe had?
De manier waarop mensen tegenover dieren staan. Nog veel te vaak worden ze als “ding” gezien. Mensen zien zichzelf als oppermachtig, denken dat ze het alleenrecht hebben om op deze aardbol rond te lopen. Terwijl mens en dier zo goed naast elkaar kunnen leven.

Je leest zelf erg veel. Hoe bewaak je de grenzen om geen dingen uit andere boeken te gebruiken in je eigen boek? Die gebeurtenissen zitten ook in je hoofd…
Dat kan ik gelukkig heel goed gescheiden houden. Soms lees ik wel eens iets en dan denk ik: o, op zo’n manier kan ik zus-en-zo ook wel eens oplossen. Dan gaat het meestal over de manier van vertellen, niet over het verhaal zelf. Als ik schrijf, laat ik alles los, ook wat ik zelf pas daarvoor gelezen heb.

Hecht je veel waarde aan recensies en hoe denk je eventuele negatieve kritiek te ervaren? Neem je dat mee bij een volgend boek, maw ‘doe je daar iets mee’?
Ik sta er nu makkelijker tegenover dan in het begin, toen ik pas één of twee boeken had geschreven. Nu bedenk ik dat het slechts de mening van één persoon is. Iets doen met kritiek is vaak moeilijk. Meestal spitst het zich toe tot dat bepaalde boek dat ze gelezen hebben en daar is toch niets meer aan te veranderen. Heel soms komt er wel eens opmerking die niet speciﬁek op dat ene boek slaat, maar over het geheel genomen, en dat probeer ik dan altijd wel te verbeteren. Als ik het er mee eens ben, tenminste ☺

Bloggers en recensenten, ze schieten als paddenstoelen uit de grond. Hoe kijk je daar tegenaan? Is er volgens jou een meerwaarde?
Of het echt een meerwaarde heeft, weet ik niet. Ik ben zelf iemand die niet zo gauw op een recensie afgaat. Al zijn er tien slechte recensies op een boek, als ik het wil lezen, doe ik dat toch wel, en vorm ik daarna mijn eigen mening. Maar als auteur vind ik het wel heel erg leuk dat er zo’n verscheidenheid is. Voor Verbroken hielden we een blogtour en als er dan eentje tussen zit die schrijft dat ze normaal geen thrillers leest, maar deze toch wel erg spannend vond, dan is mijn dag weer goed.

Naar het schijnt heeft Almere de meeste snelheidsbekeuringen in Nederland. Valt er bij jou wel eens een bekeuring op de mat voor te snel rijden en word je dan “kwaad” op jezelf, want een bekeuring is altijd ‘geld waar je niets aan hebt’?
Uhm, nee. Ik heb nog nooit een bekeuring gekregen voor te hard rijden in Almere. Misschien omdat ik hier nooit te hard rijd? Natuurlijk heb ik wel eens bekeuringen gekregen, maar die waren eigenlijk altijd voor snelheidsovertredingen op de snelweg.

<foto;Mike van Barneveld

Hoe ﬁer ben je als er een nieuw boek van je uitkomt of is het meer een soort van ‘routine’ geworden?
Ik ben elke keer weer erg trots als er een nieuw boek van mij in de winkel ligt. Ik werk er hard aan, en met mij een heleboel andere mensen. Dan is het toch altijd weer bijzonder als het af is en we het resultaat de wijde wereld in sturen.

Wat is het grootste compliment dat je ooit gehad heb over je boek(en)?
Toevallig stuurde iemand mij afgelopen week een foto van een boekwinkel waar mijn nieuwste boek Verbroken lag, met een papieren bandje eromheen, waarop stond dat mijn schrijfstijl te vergelijken was met die van Stieg Larsson. Of dat zo is, betwijfel ik, maar ik vond het wel een groot compliment.

Je schrijft thrillers met maatschappelijke thema’s. Heb je er al aan gedacht om eens iets heel anders te schrijven? Een kinderboek, een erotisch verhaal of iets dat aanleunt bij je werk als hondentrimster?
Ik heb jaren geleden een jeugdboek geschreven. Tegenwoordig zou het een Young Adult genoemd worden. Het gaat over een groepje jongelui dat te maken krijgt met een sekte. Misschien dat ik ooit nog wel eens opnieuw met een YA aan de slag ga. Of de historische roman afschrijf die hier ook al een poosje op de plank ligt en waarvan de helft al af is.

Als ik het goed heb beoordeel je ook manuscripten van collega schrijvers? Zijn dit verschillende genres of enkel thrillers en hoe ga je dan te werk? Ben je dan niet bang voor nepotisme?
Dat is een misverstand. Ik beoordeel geen manuscripten voor (gevestigde) collega auteurs. Wel van mensen die nog niet uitgegeven zijn. Die help ik op weg door hen tips te geven en verbeterpunten aan te reiken. Daarnaast wil ik nog wel eens proeﬂezen voor collega’s, voornamelijk van mijn eigen uitgeverij, of lees ik een boek van een collega omdat die graag een quote van mij op het omslag wil hebben.

De afgelopen tijd waren er verschillende dubbelinterviews en signeersessies met Loes den Hollander. Jullie hebben allebei een andere uitgever. Hoe komt zoiets tot stand?
Heel simpel: Loes neemt contact met mij op en vraagt of ik daar zin in heb ☺. Loes en ik kunnen erg goed met elkaar overweg en omdat we allebei nogal snelle schrijvers zijn (doorgaans twee boeken in een jaar), komen onze boeken vaak tegelijk uit. Dat geeft elke keer weer nieuw voer voor een dubbelinterview.

Je bent actief op sociale media. Vind je dat een meerwaarde hebben en waarom?
Ik vind dat zeker een meerwaarde hebben, alhoewel het wel een keus is die je als auteur zelf moet maken. Ik hou van het contact met fans en lezers. Ik merk dat een groot deel van hen het ook leuk vindt om te lezen hoe het er in het dagelijks leven van een van hun favoriete auteur aan toe gaat. Natuurlijk zet ik niet alles op Facebook, maar wel veel, inclusief inkijkjes en foto’s en sneakpreviews van het boek waar ik op dat moment aan aan het schrijven ben. Fans en lezers leren je zo nog beter kennen. Daarnaast krijg je contact met mensen die jou als auteur nog helemaal niet (zo goed) kennen. Via via doen ze dan een vriendschapsverzoek en vaak lees je later dan dat ze je boeken zijn gaan lezen. Gaaf toch?

Hoe zit het met je tijdplanning, want naast schrijven ben je ook nog hondentrimster en daar kruipt toch ook redelijk wat tijd in?
Ik plan nooit schrijftijd om de simpele reden dat ik altijd schrijf. De enige grens die ik voor mezelf gesteld heb, is dat ik ’s avonds na zeven uur de laptop wegzet en andere dingen ga doen. Vaak lezen, of borduren. Vroeger deed ik dat niet, zat ik ’s avonds op de bank ook nog aan mijn manuscript te werken, maar uiteindelijk werd ik toen een beetje gillend gek en hield daarnaast te weinig tijd over voor mijn andere hobby: lezen. In de trimsalon werk ik altijd op afspraak, maar zelfs dan gaat de laptop mee. Stel je voor dat je tijdens het werk een geweldig idee krijgt? Dat wil dan wel meteen opschrijven!

Als je niet schrijft, werkt of leest, hoe vul je dan je tijd?
Ik borduur ☺

Hoe beschrijven jouw familie en vrienden je als persoon?
Ik heb werkelijk geen ﬂauw idee, hahaha! Ik ben zoals ik ben en er is nog niemand geweest die me verteld heeft hoe die mij ziet.

Je bent volop op zoek naar een huis/boerderijtje in Friesland. Ik noem het even je ‘verhuisproject’. Zie je dit op langere termijn of zie je jezelf daar volgend jaar al wonen? En waarom Friesland, want het zal toch heel iets anders zijn dan Almere?
Ik heb geen idee op welke termijn we gaan verhuizen. We streven ernaar om ergens volgend jaar de stap te gaan maken, als we tenminste het juiste huis vinden. En of dat nu volgende week of eind 2016 is, dat maakt me niet zo veel uit. Maar dat we naar Friesland verhuizen staat vast. Ik heb daar ooit research gedaan voor een van mijn boeken, en sindsdien ben ik gevallen voor die provincie. De natuur, de vriendelijke mensen, de rust, de ruimte. Allemaal dingen die ik zo graag zie en die ik hier in Almere niet vind.

Welke (schrijvers)droom zou je graag nog vervuld zien worden?
Ik zou graag nog eens een historische roman willen schrijven, die dan ook wordt uitgegeven en redelijk succesvol wordt.

Last but not least; Waar zie je jezelf over pakweg 5 jaar?
Uhm, in mijn eigen huis in Friesland, schrijvend aan mijn zoveelste boek ☺

Deze twee vragen koos Linda uit een hele reeks vragen van onze leden.
Mieke Wijnants en Gerda van Drunen winnen hiermee een papieren exemplaar van ‘Verbroken’:

Gerda van Drunen;
Je eerste manuscript waar ging dat over? Ik ben nu toch heel benieuwd, want het zat er al heel vroeg in dat je schrijfster wilde worden.
Het eerste wat ik schreef waren korte verhaaltjes over dingen die ik droomde. Maar mijn eerste echte volledige (lang) verhaal schreef ik in 1976. Ik was toen negen jaar oud. Het verhaal ging over twee jongens, George en Harmen, die in het Wilde Westen leefden. George werd tijdens een vuurgevecht doodgeschoten Harmen zweert daarop dat hij het de dader, ene Luke, betaald zal zetten. De titel van het verhaal was dan ook verrassend genoeg: De wraak van Harmen.
Als we echt naar manuscripten kijken die ingestuurd zijn naar een uitgeverij, dan is dat Buitenspel. Dat schreef ik in het najaar van 2008. Het verhaal gaat over de vermissing van een kind.

Mieke Wijnants;
Je leest zelf erg veel is dit een nadeel of juist een voordeel als je bezig bent met een nieuw boek schrijven? Leidt het je af cq. geeft het inspiratie?
Het is geen nadeel en geen voordeel. Het zorgt ervoor dat ik even aan iets anders denk. Ik kan schrijven en lezen gelukkig goed gescheiden houden. Soms, als ik in de laatste fase van het schrijven van een boek bezig ben, dan lees ik niet, of heel weinig. Vaak kan ik mijn aandacht er dan niet bijhouden, omdat de gebeurtenissen in mijn eigen verhaal te veel door mijn hoofd spoken.
Inspiratie krijg ik er niet echt van. Wel lees ik af en toe iets en dan denk ik: o, op zo’n manier kan ik het (een bepaalde scene) natuurlijk ook opschrijven! Maar verder zijn het voor mij gewoon twee gescheiden werelden.

Namens de lezers en DPB, Linda bedankt voor je enthousiaste medewerking!! Uitgeverij de Crime Compagnie bedankt voor de winactie!!