"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Ja, dat geloof ik (en wel hierom)

Zondag, 17 juni, 2018

Geschreven door: Eginhard Meijering
Artikel door: Leonard van Aalst

Het toetje bij het eten

[Recensie] Het komt wel vaker voor dat oude dominees in een boek verantwoording afleggen van wat ze nog allemaal wel en niet geloven. Het gebeurt echter niet vaak dat een eminent vertegenwoordiger van de vrijzinnig protestanten een liefdesverklaring aflegt aan een kerkelijke belijdenis. Vrijzinnig protestanten zijn immers meestal wars van dogma’s. Eginhard Meijering, emeritus lector kerkgeschiedenis aan de Universiteit, doet dit echter wel. Op deskundige en nuchtere wijze legt hij de zogenaamde ‘Twaalf Artikelen van het Geloof’ uit.

Deze belijdenis is in de tweede eeuw na Christus tot stand gekomen en bestaat uit twaalf beknopte artikelen die ingaan op het geloof in God de Vader, Jezus de Zoon en de Heilige Geest. Prominente protestantse vrijzinnigen als Carel ter Linden en Harry Kuitert deden in verschillende boeken uit de doeken dat zij het geloof in deze artikelen langzaam maar zeker kwijtraakten. Meijering geeft echter een hedendaagse betekenis aan deze belijdenis. Naar eigen zeggen blijft hij daarin wel vrijzinnig want vrijzinnig betekent volgens hem primair dat je “net zo vrijzinnig orthodox mag zijn als je zelf wilt en niet zoals het van je kerkelijke club of vereniging moet.” Dat betekent echter wel dat hij zo nu en dan een eigenzinnige interpretatie aan een geloofsartikel geeft. Op die momenten is Meijering uiterst genuanceerd op zijn best.

In zijn ogen zijn wonderen bij wijze van spreken ‘het toetje bij het eten’. Het is bijvoorbeeld niet noodzakelijk om te geloven dat Jezus echt uit een maagd geboren is, maar het is voor het geloof ook niet noodzakelijk om dat wél te geloven. Het gaat bij een wonder om de boodschap. De primaire boodschap van de maagdelijke geboorte is dan dat de geboorte van Jezus een ‘door God bewerkt wonder is’. Of Jezus dan echt uit een maagd is geboren, laat Eginhard in het midden. Daarnaast wijst hij er nuchter dat Bijbelverhalen over de opstanding van Jezus Christus best voor een deel verzonnen kunnen zijn. Het zou bijvoorbeeld kunnen dat Jezus na zijn dood gewoon in een massagraf was gekieperd. Dat was in die tijd gebruikelijk. Het Bijbelverhaal dat de leerlingen van Jezus na zijn opstanding een leeg graf van één persoon zagen, klopt dan historisch gezien niet. Het geloof van Meijering wordt daar echter niet minder van. De legendevorming rond het lege graf wil immers vertellen dat Christus leeft en dat impliceert dat hij niet meer in het graf ligt. Nogmaals: het gaat om de boodschap.

U leest het al, hier spreekt een christelijke denker die al denkend verantwoording aflegt van zijn geloof. Meijering werkt zijn gedachten in lange redeneringen met veel nuances uit. Als lezer moet je voortdurend goed opletten welk punt hij nu maakt. Dat maakt dat zijn boek vooral gelezen zal worden door gelovige intellectuelen. Het is daarnaast te prijzen dat Meijering schrijft zonder ingewikkelde theologische begrippen over een kerkelijke belijdenis. Voor een lector kerkgeschiedenis mag dat best een prestatie genoemd worden.

Dans Magazine

Voor het eerst gepubliceerd op De Leeslub van Alles