Zijn reis maakt het verhaal spannend, innemend en doet je meeleven met de personages
[Recensie] In 2019 kwam de nieuwste roman van Jan Vantoortelboom uit: Jagersmaan. Na het lezen van Meester Mitraillette en De man die haast had keek ik wel uit naar nieuw werk.
Victor Vanheule, de persoon die ook een rol speelt in Meester Mitraillette en De verzonken jongen, speelt in Jagersmaan de hoofdrol. In dit boek is hij net terug uit de loopgraven van De Eerste Wereldoorlog. Hij is ongeschonden maar wel veranderd, hij heeft veel gezien in de loopgraven. Zijn zussen zijn het huis uit en zijn vader is overleden. Alleen met zijn moeder bestiert hij de boerderij. Ondanks dat er genoeg te doen is, kan Victor zijn draai niet goed vinden. Hij is in zichzelf gekeerd en gefrustreerd. Ook de schande dat hij een dochtertje heeft verwerkt bij een getrouwde vrouw doet zijn familie geen goed. Zijn moeder koopt een kaartje voor de boot naar Amerika in de hoop dat hij daar een beter leven vindt.
Ierse Burgeroorlog
Niet in Amerika, maar Victor belandt midden in de Ierse burgeroorlog. Hij wordt geronseld door de IRA, maar weet te ontsnappen. Daar staat hij dan. Alleen, zonder bezittingen en in een vreemd land waar een oorlog woedt die niet de zijne is. Wederom wordt hij gedwongen om een keuze te maken, neutraal blijven is geen optie.
Zijn gevoelens gaan op een gegeven overheersen. Dit komt omdat hij een meisje ontmoet dat haar ouders heeft verloren. Zij doet hem denken aan zijn eigen dochter. Zijn dochter waar hij oneindig veel van houdt maar bewust op afstand heeft gehouden om de hunkering naar liefde voor haar te temperen. Hij redt het meisje en neemt haar mee op zoek naar een betere toekomst in Ierland.
Afstand
In Jagersmaan draait het allemaal om de liefde tussen een ouder (vader) en kind. Vanwege de grote liefde die Victor gaat voelen, of voelt, voor zijn dochter Anna, neemt hij zichzelf in bescherming. Hij kan de hunkering naar aanraking en genegenheid niet meer onderdrukken en het afscheid nemen wordt steeds lastiger voor hem.
Afstand nemen uit liefde. Niet alleen Victor maakt offers uit liefde, ook zijn moeder zet hem bewust op de boot omdat ze haar zoon een betere en gelukkigere toekomst wenst. Ook uit liefde. Zo creëren zij beide een fysieke en mentale afstand met hun kind.
“Victor had gevoeld dat toen hij van de oorlog terugkwam zijn vader een afstand bewaarde. Pas later besefte hij dat het aan hemzelf had gelegen: een opgefokte stier laat je het beste met rust als hij eenmaal is bedaard, pas dan kun je naderen. Maar nu was toenadering nooit meer mogelijk.”
Stieren
Victor vergelijkt zichzelf in het bovenstaand citaat met een stier: een opgefokte stier laat je het beste met rust en als hij eenmaal is bedaard kan je de stier benaderen. Victor is niet de enige ‘stier’ die voorkomt in het boek. Zo laat de stier van Victor, genaamd Dandy, zich ook niet makkelijk benaderen en komt hij in Ierland een prachtige grote stier tegen die op het punt staat geslacht te worden. Ze noemen deze stier Finnbenach, naar aanleiding van de Ierse mythe. Deze stier maakte het verschil een strijd tussen twee rijken over wie de grootste rijkdom bezat. De ene rijke kom het niet uitstaan dat de ander zo’n sterke stier had en ging daardoor op zoek naar een vergelijkbare stier. Hij vond een bruine stier en pikte deze in van de stam waar hij aan toebehoorde. Deze bruine stier doodde Finnbenach maar vond daarna geen geluk: hij zwierf door Ierland en stierf uiteindelijk door uitputting. Prachtig hoe Vantoortelboom dit in het verhaal verweeft.
Subtiele vertelling
En dat maakt Jagersmaan zo mooi, elementen worden herhaald en het verhaal blijft zich nog afspelen in je hoofd. De afwisseling in vertelperspectief én schrijfwijze maakt het zeer bijzonder. Moeder Maria vertelt veel over haar zoon en de liefde die ze voor hem voelt. Maar ook het verdriet dat ze heeft nadat ze hem op de boot heeft gezet. Ze wil het beste voor haar zoon (weer die liefde tussen ouder en kind) en maakt een offer om hem beter leven te gunnen. Zo ver gaat deze liefde.
Let op, het verhaal is niet zoetsappig ondanks dat de liefde een centrale rol vervuld. Het verhaal bevat ook actie doordat Victor door de IRA is geronseld en door zijn avontuurlijke reis die hier op volgt. Zijn reis maakt het verhaal spannend, innemend en doet je meeleven met de personages. De prachtige schrijfstijl, metaforen en subtiele tegenstellingen van Vantoortelboom maken het verhaal compleet en kan het wat mij betreft aanschuiven bij mijn favorieten van dit jaar.
—
Eerder verschenen op boekenz.nl
