Buitenplaats en bewoners blijven boeien.
[Recensie] ‘Jubeleditie’ staat er met een triomfantelijke gouden sticker op de kaft van het boek Jagtlust. Het is de achttiende druk van het debuut van de succesvolle schrijfster en historica Annejet van der Zijl. Zij is vijfentwintig jaar schrijfster, een zilveren huwelijk tussen haar en haar pen, en dat moest worden gevierd, vond haar uitgever terecht. Want Annejet van der Zijl heeft na dat eerste boek nóg veertien boeken geschreven, allemaal succesnummers. Haar geheim? Ze duikt zo diep in het bestaan van haar hoofdpersonen, of ze wel of niet bekend zijn doet er niet eens zo toe, dat ze hen echt tot leven brengt. Ze tekent ‘haar mensen’ voor de lezer met hun vreugde en verdriet, met hun liefde of liefdesverdriet, hun armoede of rijkdom, hun eenzaamheid of hun vriendenkring, hun helden en hun bedrog. Wie een boek als Sonnyboy leest weet wat het is om als eerste donkere man in wit Nederland te leven, wie Anna leest, maakt kennis met de Annie M. G. Schmidt áchter de schrijfster van de Spin Sebastiaan, en wie Een dag om nooit te vergeten leest, haalt zich de dag weer voor de geest waarop krakers het feestje dreigden te verstoren van prinses Beatrix die koningin werd.
Fritzi
Dat geldt ook voor een boek als Jagtlust. De buitenplaats Jagtlust werd in 1871 in Blaricum gebouwd, maar niet de eerste bewoners, maar Fritzi ten Harmsen van der Beek werd jaren later de belangrijkste bewoner. Ze betrok het vervallen pand met haar eenjarige zoon Gilles in 1954 en mocht er als huisbewaarster wonen voor één gulden huur per jaar. Ze kreeg het recht de benedenverdieping te verhuren. Fritzi kreeg huurders van naam, om er maar een paar te noemen: J. Bernlef, Remco Campert, Louis van Gasteren, Robert Jasper Grootveld, Gerrit Komrij, Aad Nuis… en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Vaste bezoeker was ook Gerard Reve. Fritzi trouwde met huurder Remco Campert, die later tijdens een interview mijmerde: in di tijd ben ik erg gelukkig geweest. Na hun scheiding was zij lange tijd verloofd met de tekenaar Peter Vos. Jagtlust trok als een magneet kunstenaars naar zich toe, maar duidelijk was wel dat Fritzi als huisbewaarster van de kunstenaarskolonie niet alleen zelf kunstenaar was, maar tezelfdertijd ieders muze.
Annejet, eigenlijk Annajetseke, van der Zijl (1962) is schrijfster en historica. Ze studeerde kunstgeschiedenis, maar studeerde af in massacommunicatie aan de Universiteit van Amsterdam. Ze volgde in Londen de masterstudie International Journalism. Ze startte als redactrice bij HP/De Tijd. Daar specialiseerde zij zich in reconstructies en portretten van bekende en onbekende mensen. Van der Zijl ontving onder meer de Gouden Ganzenveer en de Amsterdamprijs voor de Kunst.
Met haar specialisme als basis schreef ze haar debuut Jagtlust, dat in 1998 uitkwam en meteen enthousiast werd onthaald. Ze portretteerde daarna onder meer Annie M.G. Schmidt, en Gerard Heineken. Annejet van der Zijl promoveerde op de biografie Bernhard, Een verborgen geschiedenis. In 2021 schreef zij het Boekenweekgeschenk Leon en Juliette.
Heruitgave
De prachtige (hardcover) heruitgave van haar debuut is het lezen meer dan waard. Door het boek heen staan in zwartwit foto’s uit die tijd. In het midden is een katern te vinden met pagina’s uit de Jagtlustkoerier, die in 1956 en later verscheen. Een feuilleton, twistgesprekken, commentaren op de gang van zaken in de buitenwereld maar ook in de kleine wereld van Jagtlust, het is er allemaal in te vinden en dat maakt het boek dubbel bijzonder. Na een aantal foto’s staat een afbeelding van een prent die van der Zijl bij het verschijnen van haar boek kreeg van Hein en Maria ten Harmsen van der Beek, familie van Fritzi (1954 – 1971): “Hartelijk gefeliciteerd Annejet, met je overrompelende debuut!”
Dit is een historisch document dat nooit uit de tijd zal raken. Histoire contemporaine, het boek zal nog vele drukken beleven.
—
Eerder verschenen op Leeskost
