"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Jalvin en het rijm van de Wold

Zaterdag, 19 maart, 2022

Geschreven door: Patrick Berkhof
Artikel door: Johan Klein Haneveld

Goed verhaal en fantastische wereldbouw, maar met enkele kanttekeningen

[Recensie] Dit is zo’n geval waar ik het frustrerend vind dat ik een enkele sterrenbeoordeling moet plaatsen en niet verschillende delen van het verhaal los van elkaar sterren kan geven. Want ik had deze novelle graag voor de wereldbouw een 8,5 willen geven en voor het verhaal een 7,5. Maar voor de manier waarop het is geschreven, kom ik niet uit boven een 5 en dat vind ik jammer. Mijn plezier van het lezen van dit verhaal werd erdoor verstoord. In een recensie van een eerder boek van Patrick maakte ik een opmerking over het passieve taalgebruik in actiescènes, wat ze hun urgentie ontnam. Dat probleem is hier opgelost en de auteur is in dit aspect van zijn schrijven daadwerkelijk gegroeid. Helaas wil hij het voor mijn gevoel op sommige plaatsen te mooi verwoorden en dat leidt tot zinnen die niet kloppen. Een paar voorbeelden: ‘Daarmee stilde je je eigen honger en kon je boek na boek ermee vullen’ had eigenlijk twee zinnen moeten zijn. “Niets liever wilde hij dit laagje water op de markt verlaten…” klopt niet (“Niets liever wilde hij dan dit laagje water… te verlaten”) – de auteur gebruikt deze constructie vaker en het is dus een bewuste keuze. Verder had de redactie beter gekund. Verwijzingen kloppen niet (‘de fluistering, dat …’ en ‘de straling, dat …’), werkwoordsvormen kloppen niet (enkelvoud in plaats van meervoud), de meervouds-n ontbreekt regelmatig.
Dit is jammer, want de andere aspecten van deze novelle zitten goed in elkaar. Het verhaal is in zichzelf niet ingewikkeld, maar goed opgebouwd. Het mysterie van Jalvins geheugenverlies, zijn opdracht en de verbeeldingsrover komen aan het eind mooi samen. Er blijven ook genoeg vragen over voor een vervolg.

Maar waarin dit boek, net als de andere Dizary-verhalen van Patrick Berkhof, werkelijk excelleert is de door hem geschapen wereld. Dizary steekt met kop en schouders uit boven de fantasywerelden die ik in andere boeken tegenkomen. Het labyrint is een origineel concept, en is gevuld met fantastische originele details. In dit boek vind je onder andere water dat je je geheugen doet verliezen, magische dromenvangers, een bewegende runensteen, een pratende boom en nog veel meer. Alles gebracht op een manier waardoor je daar niet aan gaat twijfelen. En het speelt zich af op een marktplein in een kustplaatsje dat Patrick zorgvuldig tot leven brengt. De wrijving tussen de ‘verbeeldingsversterker’ Jalvin en de opkomst van de boekdrukkunst is mooi gebracht. Ik weet dat de auteur zich ook ziet als een verbeeldingsversterker en ik had het idee dat hij veel van zichzelf in dat aspect van Jalvin had gezegd. De eindconfrontatie past hier ook bij. Deze is bizar en fantasievol en je ziet het zo voor je. Ik zal er niets over verklappen, maar dit zou een fantastische animatiefilm zijn. Ik moest ook glimlachen bij de verwijzingen naar eerdere Dizary-verhalen, zo kwam het ‘zwarte Dat’ voorbij en de ballongarnalen… Deze aspecten zijn echt geweldig. Dus hou je van originele werelden vol eindeloos fascinerende details en ben je niet iemand die snel struikelt over kromme zinnen en taalfoutjes, dan kan ik je deze novelle zeker aanraden. Ben je fan van de Dizary-serie dan moet je dit boek sowieso lezen, want je ontdekt belangwekkende zaken over het verleden van deze wold.

Eerder verschenen op Hebban

Nederlandse Natuurkundige Vereniging