De verontrustende geschiedenis van de afvallige discipel
[Signalering] Tweeëntwintig keer wordt hij in de evangeliën genoemd: Judas Iskariot, de man die voor dertig zilverlingen Jezus met een kus verraadde. Over deze ‘dertiende apostel’ is verder niets bekend, maar dat heeft vele latere auteurs er niet van weerhouden zijn biografie steeds weer opnieuw uit te breiden en te duiden. Het is deze duiding geschiedenis die Stanford in zijn aardige boek vertelt aan de hand van vooral literaire teksten en kunstwerken, te beginnen met de evangeliën.
De invloedrijkste lijn is ongetwijfeld de antisemitische karakterisering van Judas als de archetypische Jood, die gekenmerkt zou worden door een verraderlijk karakter en een zucht tot geld. In deze rol trad hij op in de propaganda van de nazi’s. Er werden echter ook pogingen ondernomen om Judas te rehabiliteren. Volgens de 19de-eeuwse Engelse essayist Thomas de Quincey was juist Jezus de verrader, namelijk van het streven naar een aards koninkrijk, onafhankelijk van Rome. Judas zou zijn arrestatie hebben beraamd om een opstand tegen Rome uit te lokken. Maar de negatieve connotatie van Judas’s naam bleef tot op heden de dominante, zoals Bob Dylan en voetballer Luis Figo moesten ervaren, die beiden voor ‘Judas’ werden uitgemaakt.
—
Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine