"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Kaf

Dinsdag, 6 december, 2022

Geschreven door: Joep Stapel
Artikel door: Agnes Eikema

Een aangrijpend verhaal over leven, het maken van keuzes

[Recensie] Joep Stapel schrijft over klassieke muziek voor NRC Handelsblad. Daarnaast recenseert hij boeken op het literaire weblog Tzum en is hij redacteur van het tijdschrift dodo/nododo. In 2019 verscheen zijn debuutroman Kaf.

Kaf staat op het punt te trouwen met de liefde van zijn leven. Hij is tweeëndertig jaar oud, docent Engels en heeft zijn leven aardig op de orde. De familie van zijn aanstaande vrouw Gabi woont in Toscane en eigenlijk is er geen mooiere plek om de ceremonie daar plaats te laten vinden. Het is de plek waar Gabi haar zomervakanties doorbracht en waar haar vader gaat sterven. Zijn ongeneeslijke ziekte loopt op het eind en de bruiloft zal zowel een moment van vreugde als van verdriet zijn.

Vliegangst
Vanwege zijn vliegangst vertrekt Kaf met zijn beste vriend Erik in diens auto. Onderweg overpeinst hij zijn leven. Het gemis van zijn ouders, het gemis van zijn grootvader waarmee hij een bijzondere band had. De geschiedenis van zijn grootvader is voor hem een inspiratiebron. Hij liet zijn vrouw en zoon achter en vertrok met de boot om zo de wereld te leren kennen. Vestigde zich kort in Japan en begon een nieuw leven. Hij leerde, ervoer, ontdekte en genoot. Heeft Kaf dit ook gedaan in zijn leven? Is zijn leven niet te standaard geweest, de weg uitgestippeld op de manier zoals het had moeten zijn?

“De tijd is niet de tijd – complete weken, hele millennia lossen op in het niets en sommige tellen gaan nooit meer voorbij, blijven een leven lang bij je.”

Archeologie Magazine

Keuzes
Keuzes maken. Soms lijkt het zo makkelijk, maar het is allesbehalve dat. Het leven dat je leidt, lijkt vaak een eigen keuze. Een eigen keuze mede gebaseerd op invloeden van buitenaf. In het geval van Kaf komt het besef van een ander leven op het moment dat hij op het punt staat een belangrijke beslissing te nemen. Wat als hij de andere kant op rijdt en vlucht, wat als hij met Gabi trouwt? Hoe ziet zijn toekomst er dan uit?

Stapel weet deze verschillende alternatieven voor de invulling van het leven van Kaf vloeiend in het verhaal te verwerken. De afwisseling in vertelperspectief zorgt voor inzicht. Inzicht in de toenemende twijfel bij Kaf en de toenemende ongerustheid bij Gabi. Kaf herinnert zich zijn grootvader, zijn leven in Japan en zijn avontuurlijke verhalen. Hij snakt naar een ander leven ondanks dat hij van Gabi houdt. Op de reis naar Toscane zijn er de nodige uitspattingen. De vraag blijft of hij ooit op zijn eindbestemming zal aankomen.

Verhaallijnen
In de korte hoofdstukken stippelt Stapel een bijzonder verhaal uit. We vliegen heen en weer in de tijd, verhaallijnen vullen elkaar aan of worden afgebroken en op een ander moment weer opgepakt. Het zijn korte hoofdstukken, maar desondanks is aandacht bij het lezen noodzakelijk. Want dan is er ineens oudere man in een leren jack in het verhaal. Wat is zijn rol en welk verhaal vertelt hij aan de mevrouw achter de bar?

Het werd laat, ik moest weten hoe het afliep. En eigenlijk zegt zoiets al genoeg. Kaf is een aangrijpend verhaal over leven, het maken van keuzes die bepaald zijn op basis van verlangen en niet op basis van ratio. Een prachtboek, zeker het lezen waard.

Eerder verschenen op boekenz.nl