"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Kanker voor beginners

Vrijdag, 5 februari, 2021

Geschreven door: Jeroen van Merwijk
Artikel door: Peter van Bavel

‘Het leven is kut,
het leven is kut,
en we gaan maar door, dat is het idiote…
Het leven is algeheel totaal volslagen en volledig kut
en is het een keer niet kut, dan is het klote…’

[Recensie] Zo zong Jeroen van Merwijk al jaren geleden op een cd, die nog in mijn kast staat. In die tijd had hij nog geen flauw idee. Hij schreef liedteksten, boeken en maakte schilderijen en tekeningen. Een aantal decennia later krijgt Jeroen, nadat hij pijn had bij het op zijn zij liggen, een dodelijk vonnis. Darmkanker met uitzaaiingen naar de lever. Behandelingen zijn mogelijk levensverlengend maar zullen deze dodelijke ziekte niet kunnen stoppen.

Een kankerpatiënt doorloopt naar zijn zeggen de volgende vier stadia: verbazing, indaling, besef en omarming. Na het bereiken van de omarmingsfase is Jeroen in staat om interviews te geven aan NRC en de Volkskrant en start hij met het schrijven van Kanker voor beginners. Het gehele proces van gezond cabaretier en beeldend kunstenaar tot patiënt in het AVL (Anthony van Leeuwenhoek Ziekenhuis) in Amsterdam, komt in zevenenveertig column-achtige hoofdstukken voorbij.

Hij is milder geworden, zegt hij zelf. Dat is te lezen. Hij is op momenten emotioneel en steekt zijn waardering voor zijn vrouw Jeannette, aan wie hij het boek opdraagt en zijn familie niet onder stoelen of banken. Hij verzwakt na de eerste drie chemokuren en is bovenal moe.

Pf

Jeroen is een taalvirtuoos en weet zijn traject treffend te beschrijven. Ik ben zelf al jaren uit de roulatie met (gelukkig) andere klachten en herken veel van wat hij schrijft. Los van de aard van de ziekte is het ziekteproces identiek. Veel op bed liggen, pijnstillers tegen de pijn en een vrouw die er altijd voor je is. Een vrouw die evengoed patiënt is. Aan wie zelden gevraagd wordt hoe het ermee gaat.

Jeroen maakt zich zorgen over de toekomst van de aarde, wetend dat na hem de zondvloed zal komen. Hij hecht aan mensen die hij lief heeft en vertrekt met zijn vrouw en twee dosissen chemo naar Frankrijk. Onwetend wat de toekomst brengt, anderzijds is hij klaar met leven.

Een eerlijk verhaal over wat je overkomt wanneer je de boodschap krijgt en over alle geweldige mensen die het leven in het ALV de moeite waard maakten. Het wordt nergens zo bitter als de titel doet vermoeden. Wanneer hij de artsen weet te verbazen, hoopt Jeroen het boek Kanker voor gevorderden te schrijven. Laten we het hopen.

Confronterend, eerlijk, relativerend, beschouwend en met een snufje zelfkritiek en een vleugje humor. Een onvergetelijk boek van een onvergetelijk mens. 5 sterren!

Eerder verschenen op Perfecte Buren.