"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Kazernekind

Woensdag, 6 oktober, 2021

Geschreven door: Marlies Mielekamp
Artikel door: Marco Gerritsma

Boeiend verhaal over een sterke Molukse moeder

[Recensie] Kazernekind, geschreven door Marlies Mielekamp, is een boeiend verhaal over Jo Polnaya, een sterke Molukse moeder. Jo trouwt met Bantji, soldaat in het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL). Het Japanse leger bezet begin 1942 Java en verslaat het KNIL-leger. Na de Japanse bezetting vocht het KNIL-leger een bloedige oorlog tegen Indonesische vrijheidsstrijders. Indonesië wordt in 1949 onafhankelijk. De Molukkers wilden geen onderdeel zijn van Indonesië. Daarom riepen zij in 1950 een eigen staat uit op Ambon, de Republiek der Zuid-Molukken (RMS). De Molukse KNIL-militairen wilden terug naar Ambon. Soekarno, de president van Indonesië, verbood de terugkeer. De Nederlandse overheid besloot de KNIL-soldaten naar Nederland te halen. In 1951 vertrekt het gezin Polnaya samen met andere KNIL-militairen en hun gezinnen naar Nederland. Ze verbleven in Kamp Schattenberg, voormalig Kamp Westerbork. Dit was bedoeld als tijdelijke opvang. In 1970 verhuist het gezin naar de Molukse wijk in Assen. Haar man Bantji is gefrustreerd omdat een terugkeer naar het vaderland niet mogelijk is. Zoon Tommy heeft veel sympathie voor de Molukse vrijheidsstrijd. Tot grote schrik van Jo is Tommy één van de bezetters van de lagere school in Bovensmilde. De deelname van Tommy leidt tot een breuk in het gezin. Een breuk, die in de loop der jaren weer heelt. Marlies Mielekamp interesseert zich voor de Molukse geschiedenis sinds de eerste treinkaping. Haar vader vertelt wat de Molukse gemeenschap heeft meegemaakt. Hij diende samen met Molukse soldaten in het leger van de KNIL. Toevallig hebben twee van haar kinderen (deels) Molukse partners.

In Kazernekind beschrijft zij de Molukse geschiedenis vanuit het oogpunt van een Molukse vrouw. Over het onvervulde verlangen om terug te keren naar Ambon, de boosheid van haar man op de Nederlandse overheid, de spanningen in het gezin en de Molukse gemeenschap, het zware leven in de barakken en de hechte familieband.

Jo Polnaya is een sterke, trotse Molukse vrouw. Ze weet zich goed aan te passen in Nederland. Zij zorgt ervoor dat haar 11 kinderen ondanks alle tegenslag een toekomst opbouwen in Nederland. Jo opent in kamp Schattenberg een goed lopende winkel in levensmiddelen. Ze deed zelf haar
inkopen bij handelaren. Haar man zorgde voor het huishouden. Echter, binnen het gezin zijn er spanningen. Ieder heeft zo zijn eigen mening over de idealen van de RMS. Jo weet de vrede te bewaken, zowel binnen als buiten het gezin.

Ik heb het boek in één keer uitgelezen. Het is van begin tot eind boeiend. Makkelijk leesbaar door eenvoudig en informeel taalgebruik. Vijftien authentieke foto’s geven een prachtig sfeerbeeld. Dit boek is een aanrader voor geïnteresseerden in de Molukse geschiedenis, verteld vanuit een
Moluks perspectief.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles

Pf