De kokende mens
[Signalering] Ongeveer twee miljoen jaar geleden leefde Homo erectus, de soort die aan het begin zou staan van wat uiteindelijk de moderne mens zou worden. De grote vraag is waaraan hij zijn ontstaan te danken heeft?
Richard Wrangham weet er wel raad mee. In een even elegant geschreven als sterk onderbouwd verhaal verdedigt hij een verrassende hypothese die nieuw licht werpt op de biologische én culturele geschiedenis van de mens. Beslissend voor die geschiedenis is – in samenhang met de ontdekking en de beheersing van het vuur – de uitvinding van het koken. Het eten van bereid voedsel is de sleutel voor het begrijpen van de anatomische en fysiologische aanpassingen alsmede de ecologische en sociale veranderingen die de soort Homo deden evolueren. Wij zijn veeleer koks dan carnivoren. Het grote belang dat doorgaans aan het eten van vlees wordt toegekend bij de verklaring van de oorsprong van de mens behoeft op zijn minst relativering.
Betere verteerbaarheid en een hogere energiewaarde geven bereid voedsel evolutionaire voordelen boven de rauwe kost waartoe de niet-menselijke soorten veroordeeld zijn. Daardoor hielden de eerste mensen als het ware brandstof over voor de groei van zijn hersenen, wat nodig was om zich verder te evolueren. Koken bevrijdde hen ook van de noodzaak om het grootste deel van de dag met eten, lees: kauwen, bezig te zijn, waardoor er meer tijd vrij kwam voor de jacht. Bovendien ontstond zo het eerste huishouden met een heuse arbeidsverdeling: terwijl de mannen jagen zorgen de vrouwen bij het vuur voor het eten.
Makkelijk verteerbaar, calorierijk voedsel heeft ons evolutionair gezien geen windeieren gelegd. Maar ditzelfde voedsel is nu de oorzaak van een steeds groter wordend gezondheidsprobleem: overgewicht. Laten we het als colleteral damage van de survival of the fittest beschouwen.
—
Eerder verschenen in Intermediair
