Klassieker van Jan Terlouw blijft een heerlijk verhaal
[Recensie] In de nacht dat de oude koning van Katoren stierf, werd Stach geboren. Binnen een paar dagen overleden Stachs ouders en was hij wees. Stach groeide op bij zijn oude oom, die werkte voor de zes ministers die het land bestuurden zo lang er geen nieuwe koning was. Dat duurde jaren, want niemand was geschikt om koning te worden. Totdat Stach bijna een jonge man van zeventien jaar is geworden, onbevangen en soms een tikje brutaal. Via zijn oom vraagt hij aan de ministers wat hij moet doen om koning te worden. Ze besluiten hem zeven hardnekkige problemen uit het land voor te leggen. Als hij die allemaal oplost, dan is de troon voor Stach.
Dit sprookje werd voor het eerst uitgegeven in 1971. Jan Terlouw kan mooi helder vertellen, met humor. Zijn zinnen zijn eenvoudig, maar soms zijn er wel wat ouderwetse woorden. De thema’s zijn van alle tijden: mensen zijn bang door verhalen die de ronde doen en bestuurders zijn meer bezig met hun mening verkondigen dan naar elkaar luisteren. Er is een jonge, frisse blik nodig om verandering te brengen.
Stach reist per trein naar de steden en dorpen waar de diverse problemen spelen. Jan Terlouw beschrijft beeldend hoe deze plekken eruitzien: armoedig of juist chic, dichtbevolkt of een rustig dorpje. In elke plaats zoekt Stach de burgemeester op, waar hij steevast mag blijven logeren. Iedere keer komt hij met een creatieve oplossing, waar de mensen ter plekke eenvoudigweg niet aan gedacht hadden. Een paar keer moet hij ook heel moedig zijn om het gevaar op te zoeken, zoals bij de draak van Smook. Dat is een spannend gebeuren, wat bijna enorm fout gaat.
‘Het gaat wel goed,’ heeft Stach meermalen verzekerd. ‘Ik heb altijd schandalig veel geluk.’
Terug in de hoofdstad staan de journalisten klaar om Stachs avonturen te verslaan. De ministers laten zich vaak leiden door wat deze journalisten naar buiten zullen brengen. Stach schrijft lange brieven aan Kim, de dochter van de tweede burgemeester die hij ontmoette. Anders dan in moderne boeken is hun liefdesleven verder privé, aldus de schrijver.
Mijn favoriete opdracht gaat over de schuifelende kerken van Uikumene. De burgemeester aldaar is lid van alle twaalf de kerken, waaronder de Herhergestructureerde Kerk en de Brede Mode Ramen Kerk. Alle kerken zijn letterlijk in beweging en de kerkbestuurders proberen ze in goede banen te leiden, wat meestal lukt, maar niet altijd. Stachs oplossing is weer geniaal.
Uiteraard volbrengt Stach alle opdrachten en trouwt hij uiteindelijk met Kim. Goede tijden breken aan, net als onder de oude koning. Er mag weer regelmatig vuurwerk worden afgestoken. Vijftig jaar geleden was dat blijkbaar nog geen onderwerp van discussie, ook al stelt Stach een minister van Schone Lucht en Zuiver Water aan. Koning van Katoren blijft een heerlijk verhaal, dat illustreert hoe belangrijk het is om te luisteren naar jonge mensen en niet te blijven hangen in schijnbaar onoplosbare problemen.
Lees ook wat Niek en Lotte over dit boek schreven.
—
Eerder verschenen op lalageleest.nl
Volgende week een recensie over dit boek met een hele bijzondere invalshoek. Is Jan Terlouw een vrijmetselaar?
