"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Krimoorlog 1853-1856

Woensdag, 22 april, 2020

Geschreven door: Anne Doedens, Liek Mulder
Artikel door: Henk Slechte

Een vergeten wereldoorlog

[Recensie] In dit zesde deel van de serie Oorlogsdossiers gaat het over een oorlog die 1853 tussen Rusland en het Osmaanse Rijk begon, maar in 1854 al het karakter kreeg van een wereldoorlog. Engeland en Frankrijk kwamen het Osmaanse Rijk te hulp en verklaarden Rusland de oorlog, gevolgd door Piëmont-Sardinië. Nederland bleef neutraal, vanwege economische belangen, maar ook omdat de Oranjes verwant waren aan de Russische Romanovs.
De Krimoorlog speelde zich af rond de Zwarte Zee, dus op de Krim, in de Kaukasus en op de Balkan, maar ook in de Oostzee en zelfs in het Verre Oosten. Er werden loopgraven gebruikt en modern oorlogstuig als zeemijnen en oorlogsschepen die op stoom voeren. Kranten deden dagelijks verslag van alles wat op de slagvelden gebeurde. Hierom beschouwen de auteurs de Krimoorlog als de eerste moderne wereldoorlog en de opmaat naar de twee 20ste-eeuwse conflicten die als zodanig bekend staan. Doedens en Mulder komen met een brede historische context. Ze gebruiken
daarvoor citaten uit contemporaine publicaties als boeken en kranten, maar ook van staatslieden en schrijvers als de jonge officier Lev Tolstoj. De lezer krijgt citaten van hem, maar geen verwijzing naar de bron ervan, ook niet in de literatuuropgave, terwijl dat bij de Britse schout-bij-nacht Slade en de dichter Tennyson wel gebeurt. De lezer wordt ook op een verkeerd been gezet als hem wordt verteld dat Tolstoj zijn ervaringen in de gevechten bij Silistra heeft gebruikt in zijn roman Oorlog en Vrede. Dat boek speelt in de Napoleontische oorlogen en niet in Bulgarije, wat lezers nu kunnen denken.

de Krimoorlog is bij velen bekend gebleven door de Britse verpleegster Florence Nightingale. De auteurs relativeren haar status als min of meer heilige Lady with the Lamp. In hun eerdere Oorlogsdossiers geven ze de lezers tips voor plaatsen die met oorlogshandelingen te maken hebben. Die zijn er voor deze oorlog in Nederland niet, of het moet het Overijsselse dorp De Krim zijn en andere plekken die naar de oorlog zijn vernoemd.

Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine

Boekenkrant