"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Kunst en politiek

Donderdag, 23 februari, 2017

Geschreven door: Joes Segal
Artikel door: Joris Oddens

Tussen zuiverheid en propaganda

[Signalering] 20ste-eeuwse totalitaire kunst is door kunsthistorici lang genegeerd omdat zij niet ‘zuiver’ zou zijn. Ware kunst is volgens deze opvatting autonoom en niet gemaakt volgens normen die door een politiek regime zijn opgelegd. Maar waren de kunstopvattingen van de nazi’s en de communisten eigenlijk zo eenduidig? En is kunst die in opdracht wordt gemaakt en zich in dienst stelt van een bepaalde politieke ideologie per definitie niet de moeite waard?

Joes Segal laat in zes korte essays zien hoe problematisch het is om kunst in te delen naar politieke kleur. Zo zetten Russische revolutionairen aanvankelijk de avant-gardekunst van landgenoten als Malevitsj in als propagandamiddel. In de vs stelde de moderne kunst op dat moment nog weinig voor. Later keerde deze situatie 180 graden en ging abstractie in Amerika gelden als symbool van westerse vrijheid, terwijl onder Stalin het sociaal realisme werd opgelegd. Intussen bleven sommige conservatieve Amerikanen de ‘lelijke’ moderne kunst toch nog altijd zien als communistische propaganda. Picasso oogstte tijdens de Koude Oorlog in de VS veel bewondering maar werd er ook gezien als een potentieel staatsgevaarlijke communist, terwijl hij in de Sovjet-Unie in de ban werd gedaan als ‘burgerlijk en decadent’. Internationaal werd hij op instigatie van het Sovjetregime juist geëerd met de Stalin Vredesprijs.

Eerder  verschenen in Geschiedenis Magazine

Boekenkrant

Boeken van deze Auteur:

Kunst en politiek

Kunst & politiek. Tussen zuiverheid & propaganda