Wees altijd jezelf en laat niemand dat veranderen
[Recensie] Elle McNicoll weet als geen ander de boodschap uit te dragen dat het niet uitmaakt wie of wat je bent. Ze laat zien dat het belangrijk is dat je altijd jezelf moet kunnen zijn en dat niets of niemand dat in de weg hoort te staan. Het zou juist door iedereen aangemoedigd moeten worden.
Laat ons zien wie je bent vertelt het verhaal van de twaalfjarige Cora. Op school heeft ze niet veel vrienden en veel leerkrachten begrijpen haar ook niet. Maar als haar broer Gregor haar meeneemt naar een verjaardag bij zijn baas Magnus thuis, ontmoet Cora daar Adrien, de zoon van Magnus. Ze worden beste vrienden, maar op één punt verschillen ze van mening: het Pomegranate Instituut, het bedrijf van Adriens vader. Daar maken hologrammen van mensen, zodat je beroemdheden kan ontmoeten of met overleden dierbaren nog een keer kan praten. Cora raakt hierdoor gefascineerd en wil helpen bij het project, totdat ze ontdekt dat Pomegranate niet zo mooi is als het lijkt.
Own voices
Elle McNicoll komt uit Schotland en woont momenteel in Londen. Ze heeft creatief schrijven gestudeerd. Door haar masterscriptie ontdekte ze dat er heel weinig neurodiverse auteurs zijn die over hun eigen ervaringen schrijven. Daarom besloot ze daar zelf verandering in te brengen. In het Nederlands is van McNicoll ook Een soort vonk verschenen.
Als ‘own voices’-auteur weet McNicoll met Laat ons zien wie je bent weer een heel mooi verhaal over autisme neer te zetten. Doordat je weet dat de auteur sommige gebeurtenissen misschien net zo heeft ervaren als het hoofdpersonage, voelt het verhaal heel realistisch aan. Daarbij brengt ze haar boodschap heel duidelijk over: iedereen, wie je ook bent of wat je ook hebt, heeft dezelfde rechten. Dat is iets waar McNicoll heel sterk in is.
Kunstmatige intelligentie en digitale apparaten
De ethiek over kunstmatige intelligentie speelt ook een grote rol in dit verhaal. Zijn de hologrammen in dit verhaal wel ethisch verantwoord? En hoe ver mag je hierbij gaan? Dit zet je als lezer aan het denken en laat je afvragen wat je hier zelf van vindt.
McNicoll maakt hierbij duidelijk dat je altijd echte mensen in je leven nodig hebt en niet alleen maar digitale of computergestuurde apparaten. Daarnaast komt goed naar voren dat je iemand niet kan aanpassen of perfect kan maken naar je eigen maatstaven. Iedereen mag zijn zoals diegene is, of je dat nou bevalt of niet.
Soms kwam de interactie tussen een personage en een hologram voor mij iets te overdreven of nep over. Bijvoorbeeld wanneer Cora een gesprek heeft met een hologram van een actrice. Ze hebben een heel kort gesprek en Cora is meteen helemaal ontroerd. Aan de andere kant kan je zelf natuurlijk niet weten hoe het is en wat voor impact dit op je heeft, omdat je het zelf niet hebt meegemaakt.
Hou van jezelf
Daarnaast leer je weer veel over spectrumstoornissen, met autisme en ADHD in het bijzonder. Bijvoorbeeld over de struggle dat je wel van jezelf houdt en van je eigen hersenen, maar dat anderen je niet begrijpen en dat het veel te lang duurt om alles aan iemand uit te leggen. Je kan merken dat het voor Cora heel fijn is dat ze Adrien leert kennen en dat ze elkaar begrijpen, ondanks dat de een autisme heeft en de ander ADHD.
Laat ons zien wie je bent vertelt een sterk verhaal over zijn wie je bent en dat het niet uitmaakt of je autistisch bent, ADHD hebt of iets anders. Iedereen is anders en tegelijkertijd zijn we allemaal mens. Daarbij spelen ethische dilemma’s bij kunstmatige intelligentie een grote rol. Deze twee boodschappen heeft McNicoll mooi met elkaar verweven.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
