"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Laatste vrienden

Vrijdag, 4 september, 2020

Geschreven door: Jane Gardam
Artikel door: Jan Koster

Voegt te weinig toe

[Recensie] Laatste vrienden is het slot van de Old Filth Trilogie van Jane Gardam. De drie belangrijkste personen spelen in elk deel de hoofdrol. In Een onberispelijke man is die weggelegd voor Edward Feathers, succesvol advocaat, maar emotioneel zwakbegaafd. Een trouwe vrouw gaat vooral over zijn vrouw Betty, gevangen in een liefdeloos huwelijk. Het woord gevangen kun je in dit geval letterlijk nemen gezien de manier waarop de bewaking van haar trouw is geregeld. Het laatste deel, Laatste vrienden, is vooral gewijd aan Terry Veneering, in meerdere opzichten de eeuwige rivaal van Edward.

Wie is Veneering?

In de eerste twee delen was zijn rol minimaal, het belang van zijn aanwezigheid des te groter. Hij is evenzeer een succesvol advocaat en zakelijk de eeuwige rivaal van Edward Feathers. Veneering is ook in ander opzicht zijn rivaal. Een uur nadat Betty haar jawoord had gegeven aan Edward Feathers ontmoette zij Veneering. Ze beseft meteen dat zij een uur te vroeg is geweest, maar erop terugkomen kan niet. Tenzij zij haar leven op het spel wil zetten. Toch is het onmogelijk om elkaar te mijden. Het resultaat is een merkwaardige, levenslange driehoeksverhouding die op het eind van hun leven en vooral na het overlijden van Betty nog een bijzondere wending krijgt.

In Laatste vrienden doet Gardam de achtergrond en de levensloop van Terry Veneering uit de doeken. Om kort te gaan: hij heeft een bewogen jeugd gehad, hij heeft met het nodige geluk de oorlog overleefd, in tegenstelling tot zijn ouders. Dat geluk en toeval, gepaard aan zijn doorzettingsvermogen, speelt ook een rol in de aanloop naar zijn carrière als jurist. We volgen hem vooral tot het moment dat de rivaliteit tussen hem en Feathers ontstaat.

Dans Magazine

Oninteressante bijrollen

Eerlijk gezegd is dat het meest interessante aan Laatste vrienden. Er is verhoudingsgewijs veel ruimte voor andere personen die hun licht laten schijnen op het illustere drietal, met name op de jaren die zij later in Engeland doorbrengen. Het biedt weinig nieuwe gezichtspunten. Daarbij komt dat deze personages van zichzelf niet interessant genoeg zijn om (een deel van) het verhaal te dragen. Een merkwaardige keuze van Jane Gardam die wat mij betreft een beetje afbreuk doet aan de rest van de trilogie.

De stijl van Gardam verdient, zoals altijd, alle lof. Lichtelijk ironisch schrijft zij over de mensen  met al hun zwakheden, de sfeer in het stijve Britse milieu met zijn standsverschillen geeft zij prachtig weer.

Al met al is het een prachtige trilogie van een schrijfster met een goed oog voor detail en met een hele fijne stijl.

Eerder verschenen op jkleest.nl

Boeken van deze Auteur:

Hoogachtend, Eliza Peabody

Laatste vrienden

Een trouwe vrouw

Op de klippen

De dochter van Crusoe

Old-Filth-trilogie - Een onberispelijke man

Laatste vrienden