Vrouwenbesnijdenis in Afrika
Zoals er door Nederland van links naar rechts een bible-belt loopt, bestaat er in Afrika een soort van vrouwenbesnijdenis-belt. Hij loopt van West-Afrika naar Oost, zeg maar rond Senegal tot rond Somalië. Daarbuiten komt genitale verminking, de officiële benaming, nauwelijks voor.
[Recensie] Genitale verminking houdt in dat jonge meisjes door oudere vrouwen worden besneden, wat varieert tussen een klein sneetje tot het weghalen van clitoris en schaamlippen en het dichtnaaien van de vagina. Bij deze extreme vorm wordt de vagina ook na een bevalling weer dichtgenaaid. Met een kleine opening voor urine en bloed. Bent u er nog?
Het zal duidelijk zijn dat dit voor de gezondheid van de vrouwen die dit overkomt gevaren oplevert. Waar komt dit eeuwenoude gebruik vandaan en wat is het doel hiervan? En waarom is het zo hardnekkig?
Er wordt vaak gedacht dat het iets van de Islam is. In deze religie staat de man hoger geplaatst dan de vrouw en mag hij haar verstoten en slaan als ze niet gehoorzaam is. Zo staat het althans in de Koran, vierde soera An-Nisa, vers 34. Met de superioriteit van de man wordt vrouwenbesnijdenis verdedigd als bescherming van de vrouw. Vrouwen zijn zwak en als zij seksuele gevoelens hebben, kunnen ze die ook voor andere mannen hebben. Met het verwijderen hiervan blijft de vrouw de man trouw, is de gedachte. Genitale verminking past in het vrouwbeeld van de Islam. Maar het bestaat al veel langer en komt voort uit het animisme. In Ivoorkust komt het ook voor maar daar zijn niet veel moslims. In de animistische Casamance in het zuiden van Senegal is het ook eerder de roep van het heilige bos waaraan moet worden voldaan dan de roep van Allah.
Het ritueel wordt niet uitgevoerd door mannen omdat zij het geslacht van een andere vrouw niet mogen zien. De vrouwen die het uitvoeren zijn dermate geïndoctrineerd dat zij vaak nog fanatieker dan mannen zijn. En het is met name onwetendheid waarom het nog altijd bestaat. In gebieden waar mannen en vrouwen zich meer ontwikkelen is er een daling meetbaar.
De invloed die genitale verminking op het leven van vrouwen kan hebben wordt verteld naar aanleiding van het leven van Leila. Het speelt zich af in Soedan en Egypte en hoewel het voor de westerse lezer nogal middeleeuws aandoet, is dit pas een paar decennia geleden gebeurd. Ze heeft moeten vluchten omdat ze als goed opgeleide vrouw in actie kwam, wat als bedreigend werd gezien. De man die het relaas van Leila optekende is de uit Jordanië afkomstige Wajih Rayyan. Hij geeft les aan nieuwkomers in België en kwam zo in aanraking met het fenomeen genitale verminking. Hem werd, door vrouwen die hem hierover vertelden, gevraagd het verhaal te verspreiden en dat heeft hij op meeslepende wijze en goed geïnformeerd gedaan.
Dit boek is opgebouwd uit getuigenissen van meerdere vrouwen; Wajih Rayyan heeft het in het verhaal van één vrouw, Leila, gegoten. Je zou als lezer kunnen denken dat het ook allemaal wel wat veel is voor één vrouwenleven. Maar denk dat maar niet.
—
Eerder verschenen op Afrikanieuws
