Boeddhistische lessen voor onrustige westerlingen
De boeddhistische monnik Thich Nhat Hanh geeft in zijn nieuwe boek adviezen voor een zinvol leven. Lezen hoort daar niet bij.
[Recensie] Wie dit boek goed leest, legt het weg. Niet omdat het nergens op slaat, maar omdat Thich Nhat Hanh de lezer wil uitleggen hoe het is om in het heden te leven en, praktisch, hoe dat moet. Ironisch genoeg past een boek lezen daar niet bij. Wat je dan wel ‘moet’ doen? “Soms is niets doen het beste wat we kunnen doen”, antwoordt Thich Nhat Hanh.
De Vietnamees Thich Nhat Hanh (1926) is wereldwijd bekend als boeddhistische monnik, dichter, auteur en vredesactivist. In 1982 richt hij in Zuid-Frankrijk het klooster en meditatiecentrum Plum Village op. Thich Nhat Hanh maakt het boeddhisme voor westerlingen toegankelijk door religieuze wijsheden te vertalen naar praktische adviezen voor het alledaagse leven en droeg daarmee ruimschoots bij aan de populariteit van het boeddhisme in het Westen. Zijn boeken worden ruimschoots vertaald en op vijf continenten gelezen. Zijn nieuwste boek Leven. Over de weg van geluk, begrip en liefde is geredigeerd door zijn monastieke leerlingen en bevat de essentie van de laatste twee jaren van zijn onderricht in Plum Village, over de kunst van mindful leven.
Wie nog niet bekend is met de lessen van Thich Nhat Hanh, kan gerust aan dit boek beginnen. Het boek begint met een uitleg over waar het menselijke lijden vandaan komt. Dat het boek de intentie heeft de lezer te bewegen, blijkt als er staat: “Als je merkt dat je je tijdens het lezen op onbekend terrein bevindt, adem dan rustig in en uit.” Daarna volgt een uitleg van een aantal kerngedachten van het boeddhisme. Deze kerngedachten zijn ook bedoeld om de lezer te helpen met het overwinnen van, of omgaan met, het lijden. Ze hebben te maken het menselijke streven, leven zonder begeerten, omgang met vergankelijkheid en loslaten. Naast uitleg van de boeddhistische leer, voorbeelden uit het alledaagse leven, gedichten en verwijzingen naar het leven van de auteur zelf biedt het boek ook opdrachten en oefeningen om de lessen in de praktijk te brengen. Ook zijn er tips voor meditatie die niet alleen zittend, maar ook lopend uitgevoerd kunnen worden. Daarnaast geeft het boek opheldering over een aantal westerse opvattingen over het boeddhisme die niet in lijn zijn met de oorspronkelijke oosterse leer. Over het nirvana bijvoorbeeld. Nirvana niet de naam van een na het leven te bereiken ‘einddoel’ is, maar een gevoel dat elke dag ervaren kan worden met de opluchting die komt kijken bij het verdwijnen van lijden.
Het boek geeft een versimpeling van de complexe en uitgebreide dogma’s in het boeddhisme. Wanneer de lezer in het achterhoofd houdt dat het boeddhisme veel uitgebreider is dan wat in dit boek beschreven staat, is het goed geschikt als introductie in de basisgedachten van het boeddhisme. Het boek bevat veel herhalingen, over de kracht van rust bijvoorbeeld, maar omdat rust een erg belangrijk concept is in het boeddhisme, hoeft men dat Thich Nhat Hanh niet kwalijk te nemen. In herhaling schult tenslotte ook kracht.
—
Eerder verschenen in Volzin
