Het surrealisme van Magritte voor kleuters
[Recensie] “De wereld krijgt pas kleur als je keuzes maakt” is een wat merkwaardig motto voor een prentenboek waarvan de helft uit wit bestaat. Het verschil in kleur tussen de openingsprent en de laatste tekening is zeker evident. De ik-weet-niet-wezens’ weten geen invulling te geven aan hun leven en brengen de dagen lui en lamlendig in ledigheid door. Eén van de vier wezentjes neemt het initatief, er wordt een wagen gebouwd waarmee ze de wereld intrekken. De wezens hebben geen idee van waarom en waarheen en het gaat bij de eerste splitsing al mis. Moeten ze naar links of naar rechts?
“Als dit rechts is, is daar links,” veel verder komen ze niet. De wagen vliegt in brand, ze gaan te voet verder en komen iedere keer voor de vraag te staan welke kant ze uit moeten. Na een reis vol hindernissen besluiten ze thuis hun leefomgeving een opknapbeurt te geven. Ineens durven ze keuzes te maken en knopen door te hakken en vorm aan hun leven te geven.
Jagtenbergs teksten ontstijgen het niveau van het gemiddelde prentenboek. Zorgvuldige zinnetjes, in dit geval in een prettig a-b-c-b rijmschema. “Ze zochten naar de theekan thuis. Waar was die toch gebleven? ‘Wat een troep,’ riep onze held, ‘ik kan er niet meer tegen!’.”
De hoofdpersonen zijn typische Jagtenberg-figuurtjes in hun minimalisme en eenvoud. Haar voorliefde voor het licht surrealisme en vervreemding geeft ze in dit boek vorm door veelvuldige verwijzingen naar de kunstenaar Magritte. Overal duiken symbolen uit zijn werk op. De pijp, bolhoed, kat, wolk en paraplu zijn ook hier niet waar ze meestal voor bedoeld zijn. Kleuters hebben die verwijzing natuurlijk niet door maar de surrealistische insteek werkt prima. Handen die bomen moeten voorstellen (“de bomen daar leken wel een linker- én een rechterhand”) en een pijp als uitlaat van een auto. Het is niet eng maar wel een beetje raar.
Jagtenberg kent een hoge productie en voegt met Links of rechts is een prima dik kartonnen prentenboek aan haar rijke oeuvre toe. Plezierig om voor te lezen en wellicht dat het het denken over enkele basisbegrippen zal stimuleren.
—
Eerder verschenen op JaapLeest
