Mensen en vulkanen
[Recensie] Sinds Olivares in 2014 de uitbarsting van de vulkaan Tungurahua in Ecuador fotografeerde, is zijn fascinatie voor vulkanen gewekt. Hij heeft sindsdien 13 vulkanen in de wereld bezocht en is met name geïnteresseerd in de relatie tussen mensen en vulkanen. Hij voerde gesprekken met bewoners wat hen beweegt om in een dergelijke gevaarlijke omgeving te – blijven – wonen.
Olivares vertelt in de persoonlijk getinte inleiding van dit Engelstalige boek, dat door de Nederlandse uitgever Terra wordt gepubliceerd, dat hij werd geboren in Ecuador maar met zijn moeder naar Nederland kwam. Het was voor hem een emotionele ervaring toen hij ontdekte dat fotografie zijn levensdoel is: “… living close to the wonders of the nature all around us, including Waddenzee, where I continue to work and photograph” (p. 5).
Vulkanen boezemen mensen – begrijpelijk – angst in maar dat is niet het hoofdmotief van dit boek. Olivares laat zien dat mensen bij vulkanen blijven wonen vanwege de vruchtbare grond. Een frappant voorbeeld is een kind op de schommel terwijl op de achtergrond een vulkaan zichtbaar is die aswolken uitstoot. In bijna alle foto’s wordt duidelijk dat mensen hun leven voortzetten onder de dreiging van de vulkaan. We zien mensen dan ook vissen en op het land werken, al zijn er ook enkele foto’s van vluchtende mensen die vervuld zijn van angst, zorg en verdriet omdat ze na een uitbarsting in hun bestaan worden bedreigd. Markant is dat in Ecuador vulkanisch gesteente in kruidenmengsels wordt verwerkt; ook wordt het toegepast in geneeskrachtige massages, medicijnen en thee.
Een heel ander aspect is dat vulkanen een bron van inspiratie zijn voor lokale mythen. Bij alle vulkanen zijn lokale bewoners te zien en dat levert een veelkleurig en boeiend mondiaal beeld op. Inspirerend is de visie van een Italiaanse wijnboer: “We are guests, not masters of this world. As such, we must show our gratitude for its beauty, and indeed leave this land better than how we found it to those who will follow” (p. 249).
Olivares brengt in dit boek 13 vulkanen overal in de wereld in beeld en laat een grote verscheidenheid zien. Met behulp van dronefotografie zijn er fraaie opnamen die een prachtig panorama bieden naast fascinerende close-ups van de aswolken die vulkanen uitstoten. De kleuren van de lava zijn fascinerend.
Iedere vulkaan is voorzien van een inleidend verhaal. De Stromboli vulkaan op de Aeolische eilanden van Italië is de meest actieve vulkaan ter wereld; de laatste uitbarsting was in 2019. Op IJsland is er aandacht voor geothermische energie die huizen en kassen verwarmt. In mei 2021 was de vulkaan Fagradalsfjall actief. Er zijn prachtige luchtopnamen. De vulkaan Krakatou in Indonesië bevindt zich in zee onder water; de uitbarsting in 2018 bracht een tsunami teweeg waarvan de ingrijpende gevolgen op foto’s duidelijk worden.
Misschien wel de meest opmerkelijke informatie is de vulkaan Zuidwal die zich 2 kilometer onder de grond in de Waddenzee ten zuidwesten van het eiland Griend bevindt. Hij was 160 miljoen jaar geleden actief en werd in 1970 ontdekt tijdens onderzoek naar gas. De slotfoto van de zonsopgang boven de Waddenzee doet denken aan abstracte kunst.
Dit boek is een fascinerende kennismaking met vulkanen en mensen die in de directe omgeving van een vulkaan wonen en daarmee kunnen omgaan.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
