"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Lust en liefde in Versailles

Zaterdag, 7 juli, 2018

Geschreven door: Anna Moretti
Artikel door: Jeanette van de Lindt

Het losbandige leven losbandig beschreven

[Recensie] Dat geschiedenis beslist niet saai is, bewijzen Michel Vergé-Franceschi en Anna Moretti met het boek Lust en liefde in Versailles – Hoe maîtresses het aanzien van Frankrijk bepaalden. De schrijvers van dit boek zijn dan ook deskundigen in deze materie. Michel Vergé-Franceschi is hoogleraar moderne geschiedenis aan de universiteit van Tours en lid van de Académie Française. Anna Moretti studeerde esthetiek aan de universiteit van Corsica en specialiseert zich in feminisme en sensualiteit in de literatuur. Dan is het de kunst om al die kennis van zaken ook nog goed op te kunnen schrijven. En dat lukt ze.

Het boek draait eigenlijk om het prachtige paleis Versailles en de laatste drie koningen die daar hun tijd doorbrachten. Lodewijk XIV, Lodewijk XV en als laatste de impotente Lodewijk XVI. Wij weten niet beter of Versailles is een imposant paleis, maar van oorsprong was het een heel eenvoudig jachtslot. Een afgelegen plek waar Lodewijk XIII rust zocht en in zijn tijd was het slot verboden voor vrouwen. Later werd het een plaats waar de jonge Lodewijk XIV ongestoord zijn gang kon gaan en vrij was in zijn doen en laten. De Zonnekoning toverde Versailles om tot het centrum van de macht en breidt het jachtslot uit tot het met recht een paleis genoemd mag worden.

Er komen in het boek veel namen voorbij. Namen die we allemaal wel kennen, maar soms is het even puzzelen wie ook alweer wie is. Van Madame du Montespan tot Madame de Pompadour en Marie-Antoinette. Daarnaast treffen we een lange aaneenschakeling van maîtresses, dames van plezier en favoriete losbandige meisjes aan. Alle uitspattingen worden uitbundig beschreven en regelmatig lijkt het boek niet zozeer bedoeld om een stuk geschiedenis bloot te leggen (grapje!) maar is het meer een smeuïge opsomming van losbandigheden die niets aan de verbeelding overlaten. Lodewijk XIV en Lodewijk XV waren onverzadigbaar en vrijwel alle activiteiten in Versailles draaien om seks. Het aantal vrouwen dat de revue passeert is niet meer te tellen en eigenlijk is dat ook wel een zwak punt in het boek. Je kunt op een gegeven moment bijna de ene maîtresse niet meer van de andere onderscheiden. Behalve hun eigen naam hadden ze ook nog bijnamen en die worden door elkaar heen gebruikt wat soms wat verwarring oproept. Lodewijk XVI was, in tegenstelling tot zijn voorgangers, impotent en niet in staat zijn huwelijk met Marie-Antoinette te consumeren. Wie denkt dat dat feit een rem is op de Sodom en Gomorra levensstijl aan het hof, heeft het mis.

Het verhaal van de koningen wordt in chronologische volgorde verteld, maar komt nergens over als een roman. Het is en blijft een geschiedenisboek met opzienbarende verhalen vol details die zelfs vandaag de dag nog verbazing oproepen. De schrijvers hadden inzage in veel oude boeken, geschriften en brieven en samen met de resultaten van hun onderzoek naar deze periode levert dat een boek op waar de lezer van zal smullen. De wijze van schrijven zorgt ervoor dat alles als een kostuumdrama aan de lezer voorbijtrekt.

Heaven

Het boek eindigt met Noten die van zichzelf al heel interessant zijn om te lezen en veel verduidelijken. Dan volgen nog een Bibliografie, een Index rerum eroticarum (!) en een Personenregister. Daarmee lijkt het boek, dat overigens in vrij kleine letter gedrukt is, compleet. Toch had het boek zeer aan aantrekkelijkheid gewonnen als het in wat groter formaat was uitgegeven en was verluchtigd met foto’s of prenten van Versailles en portretten van de beschreven personen. Dan zou het een geschiedenisboek van formaat geweest zijn. Niettemin is het ook nu zeker een aanrader.

Eerder verschenen op Hebban.nl