Gebroken harten lijmen in Rome
Na haar bejubelde debuutroman Nimf (2003), die zich afspeelde in Nederland, brengt de Italiaans-Nederlandse schrijfster Simona Moroni de lezer in haar nieuwste roman Medusa Blues naar het bruisende Rome van de jaren ’90 waar drie jonge onafhankelijke vrouwen op zoek naar liefde en avontuur vreugdeloos ronddolen. Elk van hen probeert het verleden te vergeten en met een propere lei te beginnen. Zoals de politieke en economische toestand in Italië waar sedert 1992 de Mani Pulite, een grootscheepse actie tegen corruptie, de Italianen hoop moet geven.
Het hoofdpersonage, de 25-jarige Stefania besluit na haar studie Nederland te verlaten en te vertrekken naar haar geboorteland Italië, waar ze een jaar geleden op het filmfestival van Venetië verliefd is geworden op Alberto. In het begin van het boek staat ze in Rome op het Piazza del Popolo, bij de fontein. Daar wil ze haar lokken op de keien spreiden net als een Medusa. Om haar heen dringen de Italianen zich op die al gauw merken dat ze een straniera (een buitenlandse) is. Gelukkig ontmoet Stefania spoedig Mette en Joplin, die beiden gevlucht zijn voor het koude Noorden. Mette is een Noorse die wil afrekenen met haar vader (een dominee) en haar strenggelovige achtergrond; de Brabantse Joplin twijfelt over haar liefde voor God en wou vroeger non worden. Wat volgt is een wervelend verhaal over deze drie meiden op zoek naar contact, een weg vinden in het leven en zelfmoord. Als straniera zijn ze echter een gemakkelijke prooi voor papagalli, de Italiaanse mannen die het versieren van vrouwen als dagtaak zien en hiervan veroveringslijsten aanleggen. Geen echte romantiek.
In haar debuut roman Nimf werd Moroni geprezen om haar groot inlevingsvermogen en haar onderkoelde humor. Beeldend en met veel gevoel voor details plaatste ze het vlammende temperament van haar geboorteland Italië en de koude bekrompenheid van haar nieuwe vaderland Nederland tegenover elkaar.
Medusa Blues lijkt wat betreft locatie en tijdselement een vervolg op Nimf, een soort tweede deel in ‘La Meglio Gioventù’. Waar in Nimf het hoofdpersonage van haar vader in Italië naar haar moeder in Nederland verhuisde en daar haar tienerjaren meemaakte, verhuist het hoofdpersonage in Medusa Blues van bij haar moeder in Nederland naar Italië, Rome. Nimf speelde zich af in de jaren ’80, Medusa Blueds in de jaren ’90. Ook nu weer brengt ze het vurige, emotionele en passionele temperament van Italianen tegenover de kille rationaliteit van de Noorderlingen. Maar Moroni heeft vooral mensen neergezet uit vooruitstrevende landen waar falen niet wordt geapprecieerd. Ondanks het gemis aan romantiek en levenszin kent het verhaal toch een happy end, omdat de personages zichzelf uiteindelijk toestaan om te falen, om mens te zijn. “Laten we proberen om sterke vrouwen ze zijn en niet zo’n triest leven te leiden;”
Deze roman gaat niet alleen over Rome maar ook over muziek (Blues): talloze verwijzingen naar en allerlei weetjes over bekende en minder bekende muzikanten en liedjes, beschrijvingen en sfeerbeelden binnen het muzikaal gebeuren. De Fendergitaar die ze cadeau heeft gekregen van haar (overleden) vader en de cijfercombinatie in haar gitaar die uiteindelijk de code is voor het openmaken van een koffer die haar vader als erfenis heeft achtergelaten. Uiteindelijk bedriegt ze ook haar grote liefde, Alberto, met een muzikant. Op haar website zegt Moroni over muziek: “Om elk stukje in het verhaalpassend te maken, luister ik obsessief, naar muziek. En één van de serotineaanmakende momenten tijdens het schrijven is wanneer het ritme van de muziek te voelen is in de zinnen die je aan het schrijven bent. En ik mijn eigen muziek maak, hard op de laptoetsen drukkend, op de maat mee. Muziek is voor mij niet alleen inspiratie, maar ook een fundament dat mijn verhalen niet weg laat zakken.”
De muzikaliteit in deze roman ligt hem dan ook in de onrustige en angstvallige compositie. Met een jachtige, gedreven en gretige stijl registreert Moroni de werkelijkheid van de drie levensbeluste meiden en laat ze stijl en thematiek in symbiose gaan: de zoektocht naar een thuishaven waar men zich kan aan vastankeren, een verlangen dat een illusie is (of: het gras is altijd groener aan de ander kant).
De gedetailleerde beschrijvingen uit haar debuut Nimf maken plaats voor een flitsende stijl en een sterke absorptie van opvallendheden. Als lezer zoeft men weliswaar door Rome, van de ene persoon en locatie in een razendsnel tempo naar de andere. Haar rake humoristische beschrijvingen uit Nimf weet ze te behouden.
Vluchtigheid is echter de totaalimpressie die we opdoen en soms is het niet meer bij te houden wie wie is, waardoor vele opgebouwde verhaallijnen niet volledig uitgewerkt worden en waardoor we met een gevoel van ontevredenheid blijven zitten. Anderzijds nodigt dit wel uit om onze eigen fantasie in te schakelen. Medusa Blues leest dan ook zo vlot als het geschreven is maar vraagt toch enige inspanning om alle personages te plaatsen en het boek heeft je het gevoel dat je zelf in Rome bent. Wanneer men het verhaal eruit filtert heb je net een reisgids, zelfs met achteraan een vertaling van de gebruikte Italiaanse woorden. Misschien is dat wel de bedoeling van Moroni geweest, de lezer onderdompelen in het extravagante Rome, waarin ze zeker geslaagd is.
