Schuldgevoel en verlies van het vertrouwen in het leven
[Recensie] Het succes van schrijver Jan Vantoortelboom kon niet op. Zijn debuutroman De verzonken jongen werd bekroond met de Bronzen Uil voor beste Nederlandstalige debuut. En zijn tweede boek, Meester Mitraillette, werd uitgeroepen tot Boek van de maand bij de DWDD. Hoog tijd om kennis te maken met het werk van Vantoortelboom.
In Meester Mitraillette belandt een jonge schoolmeester tijdens de Eerste Wereldoorlog voor het executiepeloton. Wat is er gebeurd dat deze gevoelige, lieve en zorgzame jongen hier moet eindigen?
David Verbocht is begin 20 en heeft via zijn vader zijn eerste baantje als schoolmeester weten te bemachtigen. In het kleine dorp Elverdinge gaat hij acht jongens lesgeven op een katholieke school. De keuze voor deze loopbaan is enigszins verrassend en onverwachts te noemen. David komt uit een hecht gezin met een vader die geobsedeerd is door het getal 4. Volgens hem is het complete leven op dit getal gebaseerd en daarom is hun gezin ook zo sterk. Wanneer het broertje van David door een noodlottig ongeval komt te overlijden, is de balans in huize Verbocht verdwenen en is er plaats gemaakt voor het allesomvattende en beklemmende schuldgevoel.
En nu staat David als jonge schoolmeester acht jongens les te geven op een katholieke school, maar hoe goed hij het op school doet, des de slechter weet hij zich in het gesloten dorp te settelen. Er wordt over hem gesproken, vooral de pastoor wil hem tijdens de mis in de kerk zien. Maar David is zijn geloof en vertrouwen in God verloren.
In de klas is Marcus zijn oogappeltje, vooral omdat hij anders is dan andere jongens; slim, geïnteresseerd en net zoals zijn jongere broertje Henri. Ze komen nader tot elkaar en er ontstaat een sterke band. Hoe goed de toekomst ook lijkt, binnen afzienbare tijd breekt ook in het rustige dorpje Elverdinge de hel los.
Met een beschouwende schrijfstijl weet Vantoortelboom een prachtig ingetogen verhaal te schrijven over de gevolgen van een gebeurtenis op het leven van een jonge jongen; de introverte David die met het allesbepalende schuldgevoel moet leven. Hij lijkt niet meer echt van het leven te kunnen genieten en denkt steeds terug aan hoe het vroeger was. Het klinkt wat saai, maar het is allesbehalve dat. Het lijkt alsof David zichzelf wil straffen door niet voor zichzelf op te komen en dingen te accepteren zoals ze zijn. Marcus lijkt weer een bepaald strijdgevoel in het los te maken, juist omdat hij zich zo verbonden voelt met hem. Het verhaal kabbelt mooi voort in Elverdinge en hoewel er niets spannends gebeurt, weet Vantoortelboom de lezer te (blijven) boeien.
Eenzaam en bescheiden als David is, ondergaat hij het leven zoals het komt maar voorkomt niet dat hij bepaalde mensen tegen de haren instrijkt. En dan nadert het noodlot, als pion op een schaakbord wordt hij zo de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog in gestuurd met desastreuze gevolgen.
Meester Mitraillette gaat over schuldgevoel, verlies van het vertrouwen in het leven en de gevolgen daarvan.
—
Eerder verschen op boekenz.nl
