Klassensamenleving in de 21ste eeuw?
[Recensie] Dat Jaap Dronkers in het harnas is gestorven is duidelijk zichtbaar in Meritocratie. Op weg naar een nieuwe klassensamenleving?, een bundel die twee maanden na zijn dood verscheen. Met maar liefst twee artikelen over (intergenerationele) onderwijsloopbanen is Dronkers ruim vertegenwoordigd in deze staalkaart van het proces van meritocratisering in het Nederland gedurende de twintigste eeuw.
De opzet van de redactie is eenvoudig: elke auteur behandelt een deelaspect op zijn of haar terrein van expertise, en tezamen levert dat een antwoord op de vraag in de titel. Allereerst zijn daar enkele artikelen over het klassieke vraagstuk of onderwijsprestaties in toenemende mate resultaat zijn van eigen achievement, in plaats van ascription. Daarop volgt de bulk van de artikelen over onder meer de invloed van opleidingsniveau op de verdeling van maatschappelijke posities.
Het label ‘meritocratie’ wordt in navolging van Michael Young gedefinieerd als: ‘IQ + inspanning = verdienste’. Dat levert de eindredactie nogal wat conceptuele en methodische moeilijkheden op, die worden opgelost door de definitie terug te brengen tot ‘onderwijs = verdienste’. Hoewel verstandig, zorgt dat besluit er wel voor dat deze bundel sterk overlapt met Een kloof van alle tijden, dat eind 2015 onder redactie van Herman van de Werfhorst bij dezelfde uitgeverij verscheen.
—
Eerder gepubliceerd in Sociologie Magazine
